UNIWERSYTET ŁÓDZKI - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Wiedza o współczesnym języku polskim (składnia)

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 0100-PL300A
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Wiedza o współczesnym języku polskim (składnia)
Jednostka: Wydział Filologiczny
Grupy:
Punkty ECTS i inne: 0 LUB 5.00 (w zależności od programu) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: (brak danych)
Forma studiów:

stacjonarne
Skrócony opis:

Celem zajęć jest przedstawienie właściwości systemu składniowego współczesnego języka polskiego, tj. zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami składniowymi w perspektywie synchronicznej, opanowanie umiejętności rozpoznawania struktur syntaktycznych oraz opisu i analizy zjawisk składniowych współczesnej polszczyzny.
Efekty uczenia się:

Student zna i rozumie:

1) znaczenie nauki o systemie syntaktycznym współczesnej polszczyzny oraz jej specyfikę przedmiotową i metodologiczną, a także powiązanie z innymi naukami filologicznymi i humanistycznymi (01P-1A_W01)

2) system składniowy współczesnej polszczyzny i jest świadomy kompleksowej natury języka (01P-1A_W01)

3) podstawowe pojęcia z zakresu składni (01P-1A_W02)

4) zasady opisu i analizy wypowiedzeń pod kątem ich budowy oraz funkcjonowania polskiego systemu składniowego (01P-1A_W02; 01P-1A_W04)

5) główne tendencje rozwojowe składni współczesnej polszczyzny (01P-1A_W03)

Student potrafi:

1) posługiwać się terminologią językoznawczą niezbędną do opisu składni współczesnego języka polskiego (01P-1A_U03)

2) wyszukiwać, analizować i opisywać zjawiska składniowe oraz zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności badawcze (01P-1A_U01; 01P-1A_U04; 01P-1A_U06)

3) tworzyć jednostki składniowe o różnej złożoności zgodnie z zasadami syntaktycznymi polszczyzny i korygować teksty pod tym kątem oraz rozstrzygać wątpliwości w zakresie poprawnej budowy wypowiedzeń w języku polskim, odwołując się przy tym do posiadanej wiedzy lingwistycznej (01P-1A_U05; 01P-1A_U06)

4) przygotować typową pracę pisemną oraz wystąpienie ustne w języku polskim z zakresu składni współczesnej polszczyzny z wykorzystaniem ujęć teoretycznych i analizy językoznawczej (01P-1A_U07; 01P-1A_U08)

5) współpracować w grupie w zakresie organizowania jej pracy oraz wchodzenia w wyznaczone role (01P-1A_U12)

Student jest gotów do:

1) werbalizowania własnej opinii i obrony własnego stanowiska, krytycznego myślenia i rozwiązywania problemów (01P-1A_K01; 01P-1A_K04)

2) krytycznej oceny posiadanej wiedzy językoznawczej i samooceny w zakresie sprawności językowej (01P-1A_K01)

3) wypełniania zobowiązań społecznych wynikających z przygotowania polonistycznego, szczególnie do dbałości o języki jako podstawowe źródło kultury i tożsamości narodowej (01P-1A_K02)

4) określania priorytetów służących realizacji wyznaczonego przez siebie lub innych zadania (01P-1A_K03)

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/2024" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-25
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia konwersatoryjne, 30 godzin więcej informacji
Wykład, 20 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Bartłomiej Cieśla
Prowadzący grup: Bartłomiej Cieśla, Katarzyna Jachimowska, Elwira Olejniczak, Edyta Pałuszyńska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Ocena zgodna z regulaminem studiów
Ćwiczenia konwersatoryjne - Ocena zgodna z regulaminem studiów
Wykład - Ocena zgodna z regulaminem studiów
Czy ECTS?:

T

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/2023" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia konwersatoryjne, 30 godzin więcej informacji
Wykład, 20 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Ewa Szkudlarek-Śmiechowicz
Prowadzący grup: Edyta Pałuszyńska, Ewa Szkudlarek-Śmiechowicz
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Ocena zgodna z regulaminem studiów
Ćwiczenia konwersatoryjne - Ocena zgodna z regulaminem studiów
Wykład - Ocena zgodna z regulaminem studiów
Czy ECTS?:

T
Metody dydaktyczne:

Wykład, prezentacja, metody ćwiczeniowo-praktyczne (ćwiczeń przedmiotowych), dyskusja, elementy wykładu konwersatoryjnego
Sposoby i kryteria oceniania:

Konwersatorium kończy się zaliczeniem na ocenę, na którą wpływają: oceny ze sprawdzianów, oceny z ćwiczeń przedmiotowych, aktywny udział w zajęciach. Dopuszczalne są dwie nieobecności.

Wykład - dopuszczalna jedna nieobecność.

Wykład kończy się egzaminem ustnym obejmującym wiedzę o współczesnym języku polskim z trzech semestrów (1- fonetyka, fonologia, morfonologia, 2 -morfologia, 3- składnia).

Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie konwersatorium: wiedza o współczesnym języku polskim (składnia) oraz obecności na wykładzie: wiedza o współczesnym języku polski m (składnia).

Ocena końcowa przedmiotu = 70% oceny z egzaminu + 30% oceny z konwersatorium wiedza o współczesnym języku polskim (składnia).


Metody weryfikacji i oceny stopnia osiągnięcia założonych efektów uczenia się:

Prace domowe, ćwiczenia przedmiotowe, kolokwia, odpowiedzi ustne/ egzamin ustny
Szczegółowe treści kształcenia:

SKŁADNIA:

1. Kryteria klasyfikacji wyrazów na części mowy: klasyfikacja semantyczna, morfologiczna, składniowa. Miejsce składni w systemie językowym. Podstawowe jednostki składniowe: wypowiedzenie, zdanie i grupa syntaktyczna. Morfologiczne, leksykalne i pozycyjne środki budowy konstrukcji składniowych.

2. Klasyfikacja wypowiedzeń: werbalne i niewerbalne. Wypowiedzenia oznajmujące, pytajne, żądające. Zabarwienie emocjonalne wypowiedzeń. Cechy prozodyczne konstrukcji składniowych. Funkcje intonacji (delimitacyjna, modalna); pauzy i akcenty zdaniowe.

3. Pojęcie konotacji i jej podstawowe rodzaje (kategorialna, formalno-gramatyczna, obligatoryjna, fakultatywna). Właściwości konotacyjne poszczególnych części mowy. Konotacja czasownika jako czynnik zdaniotwórczy. Istota predykacji. Modalność i jej wykładniki. Podstawowe definicje zdania.

4. Schematy konstrukcji składniowych i ich tekstowe realizacje.

5. Pojęcie składnika syntaktycznego. Składnik a wyraz. Wyrazy niebędące składnikami. Typy składników wielowyrazowych. Podział wypowiedzenia na składniki bezpośrednie.

6. Zespoły składniowe w wypowiedzeniu rozwiniętym: równorzędne, nierównorzędne. Związek orzekający i określający. Stosunki syntaktyczne w związkach składniowych: składnia zgody, rządu i przynależności. Formalne wykładniki składni zgody i rządu. Zgoda całkowita i częściowa, formalno-gramatyczna i realnoznaczeniowa. Problem akomodacji.

7. Człony zdania prostego i rozwiniętego. Rodzaje podmiotu. Typy orzeczeń.

8. Typy dopełnień. Rodzaje okoliczników.

9. Klasyfikacja przydawek. Określenie predykatywne.

10. Funkcjonalna i formalna klasyfikacja wypowiedzeń złożonych współrzędnie. Budowa wypowiedzeń podrzędnie złożonych. Rodzaje związku między wypowiedzeniem podrzędnym a nadrzędnym: uzupełnianie i rozwijanie. Klasyfikacja wypowiedzeń podrzędnych ze względu na cechy funkcjonalne i formalne. Wskaźniki zespolenia. Szyk wypowiedzeń składowych w wypowiedzeniu złożonym.

11. Budowa wypowiedzeń wielokrotnie złożonych.

12. Środki zapewniające spójność wypowiedzi. Wskaźniki nawiązania.

Główne różnice między składnią języka pisanego a składnią języka mówionego
Literatura:

Literatura podstawowa:

Grzegorczykowa R., Wykłady z polskiej składni, Warszawa 1998

Jodłowski S., Podstawy polskiej składni, Warszawa 1977

Klemensiewicz Z., Zarys składni polskiej, Warszawa 1963 (i wyd. nast.)

Literatura uzupełniająca:

Buttler D., Innowacje składniowe współczesnej polszczyzny, Warszawa 1976

Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia, red. Z. Topolińska, Warszawa 1984

Klemensiewicz Z., Podstawowe wiadomości z gramatyki języka polskiego, Warszawa 1986

Nagórko A., Zarys gramatyki polskiej (ze słowotwórstwem), Warszawa 2006,

Saloni Z., Świdziński M., Składnia współczesnego języka polskiego, wyd. czwarte zmienione, Warszawa 1998

Strutyński J., Gramatyka polska, Kraków 1999

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/2022" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-01-23
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia konwersatoryjne, 30 godzin więcej informacji
Wykład, 20 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Ewa Szkudlarek-Śmiechowicz
Prowadzący grup: Bartłomiej Cieśla, Beata Grochala-Woźniak, Katarzyna Jachimowska, Edyta Pałuszyńska, Izabela Różycka, Anna Sokół-Klein, Ewa Szkudlarek-Śmiechowicz
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Ocena zgodna z regulaminem studiów
Ćwiczenia konwersatoryjne - Ocena zgodna z regulaminem studiów
Wykład - Ocena zgodna z regulaminem studiów
Czy ECTS?:

T
Metody dydaktyczne:

Wykład, prezentacja, metody ćwiczeniowo-praktyczne (ćwiczeń przedmiotowych), dyskusja, elementy wykładu konwersatoryjnego
Sposoby i kryteria oceniania:

Konwersatorium kończy się zaliczeniem na ocenę, na którą wpływają: oceny ze sprawdzianów, oceny z ćwiczeń przedmiotowych, aktywny udział w zajęciach. Dopuszczalne są dwie nieobecności.

Wykład - dopuszczalna jedna nieobecność.

Wykład kończy się egzaminem ustnym obejmującym wiedzę o współczesnym języku polskim z trzech semestrów (1- fonetyka, fonologia, 2 -morfologia, 3- składnia).

Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie konwersatorium: wiedza o współczesnym języku polskim (składnia) oraz obecności na wykładzie: wiedza o współczesnym języku polski m (składnia).

Ocena końcowa przedmiotu = 70% oceny z egzaminu + 30% oceny z konwersatorium wiedza o współczesnym języku polskim (składnia).


Szczegółowe treści kształcenia:

SKŁADNIA:

1. Kryteria klasyfikacji wyrazów na części mowy: klasyfikacja semantyczna, morfologiczna, składniowa. Miejsce składni w systemie językowym. Podstawowe jednostki składniowe: wypowiedzenie, zdanie i grupa syntaktyczna. Morfologiczne, leksykalne i pozycyjne środki budowy konstrukcji składniowych.

2. Klasyfikacja wypowiedzeń: werbalne i niewerbalne. Wypowiedzenia oznajmujące, pytajne, żądające. Zabarwienie emocjonalne wypowiedzeń. Cechy prozodyczne konstrukcji składniowych. Funkcje intonacji (delimitacyjna, modalna); pauzy i akcenty zdaniowe.

3. Pojęcie konotacji i jej podstawowe rodzaje (kategorialna, formalno-gramatyczna, obligatoryjna, fakultatywna). Właściwości konotacyjne poszczególnych części mowy. Konotacja czasownika jako czynnik zdaniotwórczy. Istota predykacji. Modalność i jej wykładniki. Podstawowe definicje zdania.

4. Schematy konstrukcji składniowych i ich tekstowe realizacje.

5. Pojęcie składnika syntaktycznego. Składnik a wyraz. Wyrazy niebędące składnikami. Typy składników wielowyrazowych. Podział wypowiedzenia na składniki bezpośrednie.

6. Zespoły składniowe w wypowiedzeniu rozwiniętym: równorzędne, nierównorzędne. Związek orzekający i określający. Stosunki syntaktyczne w związkach składniowych: składnia zgody, rządu i przynależności. Formalne wykładniki składni zgody i rządu. Zgoda całkowita i częściowa, formalno-gramatyczna i realnoznaczeniowa. Problem akomodacji.

7. Człony zdania prostego i rozwiniętego. Rodzaje podmiotu. Typy orzeczeń.

8. Typy dopełnień. Rodzaje okoliczników.

9. Klasyfikacja przydawek. Określenie predykatywne.

10. Funkcjonalna i formalna klasyfikacja wypowiedzeń złożonych współrzędnie. Budowa wypowiedzeń podrzędnie złożonych. Rodzaje związku między wypowiedzeniem podrzędnym a nadrzędnym: uzupełnianie i rozwijanie. Klasyfikacja wypowiedzeń podrzędnych ze względu na cechy funkcjonalne i formalne. Wskaźniki zespolenia. Szyk wypowiedzeń składowych w wypowiedzeniu złożonym.

11. Budowa wypowiedzeń wielokrotnie złożonych.

12. Środki zapewniające spójność wypowiedzi. Wskaźniki nawiązania.

Główne różnice między składnią języka pisanego a składnią języka mówionego.
Literatura:

Literatura podstawowa:

Grzegorczykowa R., Wykłady z polskiej składni, Warszawa 1998

Jodłowski S., Podstawy polskiej składni, Warszawa 1977

Klemensiewicz Z., Zarys składni polskiej, Warszawa 1963 (i wyd. nast.)

Literatura uzupełniająca:

Buttler D., Innowacje składniowe współczesnej polszczyzny, Warszawa 1976

Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia, red. Z. Topolińska, Warszawa 1984

Klemensiewicz Z., Podstawowe wiadomości z gramatyki języka polskiego, Warszawa 1986

Nagórko A., Zarys gramatyki polskiej (ze słowotwórstwem), Warszawa 2006,

Saloni Z., Świdziński M., Składnia współczesnego języka polskiego, wyd. czwarte zmienione, Warszawa 1998

Strutyński J., Gramatyka polska, Kraków 1999

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2020/2021" (zakończony)

Okres: 2020-10-01 - 2021-02-07
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia konwersatoryjne, 30 godzin więcej informacji
Wykład, 20 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Ewa Szkudlarek-Śmiechowicz
Prowadzący grup: Beata Grochala-Woźniak, Katarzyna Jachimowska, Magdalena Karasek, Elwira Olejniczak, Edyta Pałuszyńska, Ewa Szkudlarek-Śmiechowicz
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Ocena zgodna z regulaminem studiów
Ćwiczenia konwersatoryjne - Ocena zgodna z regulaminem studiów
Wykład - Ocena zgodna z regulaminem studiów
Czy ECTS?:

T
Metody dydaktyczne:

Wykład, prezentacja, metody ćwiczeniowo-praktyczne (ćwiczeń przedmiotowych), dyskusja, elementy wykładu konwersatoryjnego
Sposoby i kryteria oceniania:

Konwersatorium kończy się zaliczeniem na ocenę, na którą wpływają: oceny ze sprawdzianów, oceny z ćwiczeń przedmiotowych, aktywny udział w zajęciach. Dopuszczalne są dwie nieobecności.

Wykład - dopuszczalna jedna nieobecność.

Wykład kończy się egzaminem ustnym obejmującym wiedzę o współczesnym języku polskim z trzech semestrów (1- fonetyka, fonologia, 2 -morfologia, 3- składnia).

Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie konwersatorium: wiedza o współczesnym języku polskim (składnia) oraz obecności na wykładzie: wiedza o współczesnym języku polski m (składnia).

Ocena końcowa przedmiotu = 70% oceny z egzaminu + 30% oceny z konwersatorium wiedza o współczesnym języku polskim (składnia).


Szczegółowe treści kształcenia:

SKŁADNIA:

1. Kryteria klasyfikacji wyrazów na części mowy: klasyfikacja semantyczna, morfologiczna, składniowa. Miejsce składni w systemie językowym. Podstawowe jednostki składniowe: wypowiedzenie, zdanie i grupa syntaktyczna. Morfologiczne, leksykalne i pozycyjne środki budowy konstrukcji składniowych.

2. Klasyfikacja wypowiedzeń: werbalne i niewerbalne. Wypowiedzenia oznajmujące, pytajne, żądające. Zabarwienie emocjonalne wypowiedzeń. Cechy prozodyczne konstrukcji składniowych. Funkcje intonacji (delimitacyjna, modalna); pauzy i akcenty zdaniowe.

3. Pojęcie konotacji i jej podstawowe rodzaje (kategorialna, formalno-gramatyczna, obligatoryjna, fakultatywna). Właściwości konotacyjne poszczególnych części mowy. Konotacja czasownika jako czynnik zdaniotwórczy. Istota predykacji. Modalność i jej wykładniki. Podstawowe definicje zdania.

4. Schematy konstrukcji składniowych i ich tekstowe realizacje.

5. Pojęcie składnika syntaktycznego. Składnik a wyraz. Wyrazy niebędące składnikami. Typy składników wielowyrazowych. Podział wypowiedzenia na składniki bezpośrednie.

6. Zespoły składniowe w wypowiedzeniu rozwiniętym: równorzędne, nierównorzędne. Związek orzekający i określający. Stosunki syntaktyczne w związkach składniowych: składnia zgody, rządu i przynależności. Formalne wykładniki składni zgody i rządu. Zgoda całkowita i częściowa, formalno-gramatyczna i realnoznaczeniowa. Problem akomodacji.

7. Człony zdania prostego i rozwiniętego. Rodzaje podmiotu. Typy orzeczeń.

8. Typy dopełnień. Rodzaje okoliczników.

9. Klasyfikacja przydawek. Określenie predykatywne.

10. Funkcjonalna i formalna klasyfikacja wypowiedzeń złożonych współrzędnie. Budowa wypowiedzeń podrzędnie złożonych. Rodzaje związku między wypowiedzeniem podrzędnym a nadrzędnym: uzupełnianie i rozwijanie. Klasyfikacja wypowiedzeń podrzędnych ze względu na cechy funkcjonalne i formalne. Wskaźniki zespolenia. Szyk wypowiedzeń składowych w wypowiedzeniu złożonym.

11. Budowa wypowiedzeń wielokrotnie złożonych.

12. Środki zapewniające spójność wypowiedzi. Wskaźniki nawiązania.

Główne różnice między składnią języka pisanego a składnią języka mówionego.
Literatura:

Literatura podstawowa:

Grzegorczykowa R., Wykłady z polskiej składni, Warszawa 1998

Jodłowski S., Podstawy polskiej składni, Warszawa 1977

Klemensiewicz Z., Zarys składni polskiej, Warszawa 1963 (i wyd. nast.)

Literatura uzupełniająca:

Buttler D., Innowacje składniowe współczesnej polszczyzny, Warszawa 1976

Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia, red. Z. Topolińska, Warszawa 1984

Klemensiewicz Z., Podstawowe wiadomości z gramatyki języka polskiego, Warszawa 1986

Nagórko A., Zarys gramatyki polskiej (ze słowotwórstwem), Warszawa 2006,

Saloni Z., Świdziński M., Składnia współczesnego języka polskiego, wyd. czwarte zmienione, Warszawa 1998

Strutyński J., Gramatyka polska, Kraków 1999
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest UNIWERSYTET ŁÓDZKI.
kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.1.0-6