Historia języka włoskiego

T

brak

Wykład problemowy, prezentacje multimedialne, metoda ćwiczeniowa interaktywna.

Na ocenę końcową ma wpływ: aktywny udział w zajęciach i przygotowanie do nich (10%), wynik testu końcowego (90%).

Skala ocen:

niedostateczny (2): 0–64,5%

dostateczny (3): 65–72,5%

dostateczny plus (3,5): 73–79,5%

dobry (4): 80-85,5%

dobry plus (4,5): 86-92,5%

bardzo dobry (5): 93–100%.

Miejsce języka włoskiego w rodzinie języków indoeuropejskich i w grupie języków romańskich. Historyczne języki Italii. Ewolucja łaciny na terenie Italii w okresie Cesarstwa Rzymskiego. Źródła do poznania łaciny potocznej (latinum vulgare). Procesy językowe na terenie Italii po upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego. Różnice pomiędzy językiem pisanym a mówionym (Appendix Probi, V-VI w.). Zmiany strukturalne w łacinie prowadzące do ukształtowania się języków romańskich. Wpływ substratu i adstratu na zróżnicowanie językowe na terenie Italii. Rozdział formalny języka Kościoła na język łaciński i rustica romana lingua (813 r.). Pierwsze dokumenty w wariantach regionalnych języka potocznego (Indovinello veronese, VIII-IX w., graffiti rzymskie, IX w., Placiti campani, X w.). Pierwsze szkoły poetyckie (XIII w.). Kształtowanie się języka literackiego w XIII-XIV w. (Dante Alighieri, Francesco Petrarca, Giovanni Boccaccio). Wykształcenie się specjalistycznych języków hybrydowych (XIII-XVI w.): koinè regionalne, koinè kancelaryjne. Początki kodyfikacji języka volgare (XV w.), pierwsze gramatyki. La questione della lingua: etapy normatywizacji włoskiego języka literackiego. Rola Akademii della Crusca (zał. w 1582 r.) w procesie kształtowania normy językowej. Działania na rzecz wzrostu poziomu alfabetyzacji w XVII w. Cechy charakterystyczne leksyki w epoce baroku (rozwój terminologii naukowej, język wydawnictw periodycznych, znaczna liczba zapożyczeń z języka hiszpańskiego, francuskiego, z języków egzotycznych, liczne innowacje leksykalne, nowa terminologia na bazie języków klasycznych i nowożytnych). Wpływ na ewolucję języka włoskiego nowych gatunków literackich, a także przekładów tekstów literackich z języka hiszpańskiego, francuskiego i łaciny. Specyfika języka epistolografii barokowej. Specyfika języka teatru ze szczególnym uwzględnieniem komedii dell’arte). Proces normatywizacji zasad interpunkcyjnych. Proponowane reformy językowe w epoce Oświecenia, znaczny wpływ języka francuskiego, rozwój terminologii naukowo-technicznej. Cechy charakterystyczne języka epoki Romantyzmu, pojęcie neotoscanismo. Znaczne wzbogacenie terminologii w obszarze nauki, technologii, przemysłu. Fala zapożyczeń z języka angielskiego i niemieckiego. Rola Alessandro Manzoniego w kształtowaniu się włoskiej normy językowej. Specyfika i złożoność procesu unifikacji językowej po zjednoczeniu Włoch (pojęcie polityki językowej). Doktryny tradycjonalizmu i puryzmu językowego we Włoszech. Nowe cechy charakterystyczne języka włoskiego w XX w.: polityka językowa okresu faszyzmu, język kina, radia, telewizji, sportu. Różnorodność wpływów z obszaru anglojęzycznego (anglo-amerykanizmy, pseudoanglicyzmy, itangliano), a pojęcie neopuryzmu językowego. Podsumowanie najważniejszych różnic pomiędzy językiem starowłoskim a włoskim współczesnym. Aktualne tendencje ewolucyjne włoskiego języka współczesnego.

D'Achille P., Breve grammatica storica dell'italiano, Roma: Carocci, 2003.

De Blasi N., Piccola storia della lingua italiana, Liguori, 2008.

Marazzini C., Breve storia della lingua italiana, Bologna: Il Mulino, 2004.

Tesi R., Storia dell'italiano. La formazione della lingua comune, Bologna: Zanichelli, 2005.

Tesi R., Storia dell'italiano. La lingua moderna e contemporanea, Bologna: Zanichelli, 2005.

Fragmenty tekstów źródłowych wybierane i dostarczane studentom przez wykładowcę.

T

brak

Wykład problemowy, prezentacje multimedialne, metoda ćwiczeniowa interaktywna.

Na ocenę końcową ma wpływ: aktywny udział w zajęciach i przygotowanie do nich (20%), wynik testu końcowego (80%).

Skala ocen:

niedostateczny (2): 0–64,5%

dostateczny (3): 65–72,5%

dostateczny plus (3,5): 73–79,5%

dobry (4): 80-85,5%

dobry plus (4,5): 86-92,5%

bardzo dobry (5): 93–100%.

Miejsce języka włoskiego w rodzinie języków indoeuropejskich i w grupie języków romańskich. Historyczne języki Italii. Ewolucja łaciny na terenie Italii w okresie Cesarstwa Rzymskiego. Źródła do poznania łaciny potocznej (latinum vulgare). Procesy językowe na terenie Italii po upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego. Różnice pomiędzy językiem pisanym a mówionym (Appendix Probi, V-VI w.). Zmiany strukturalne w łacinie prowadzące do ukształtowania się języków romańskich. Wpływ substratu i adstratu na zróżnicowanie językowe na terenie Italii. Rozdział formalny języka Kościoła na język łaciński i rustica romana lingua (813 r.). Pierwsze dokumenty w wariantach regionalnych języka potocznego (Indovinello veronese, VIII-IX w., graffiti rzymskie, IX w., Placiti campani, X w.). Pierwsze szkoły poetyckie (XIII w.). Kształtowanie się języka literackiego w XIII-XIV w. (Dante Alighieri, Francesco Petrarca, Giovanni Boccaccio). Wykształcenie się specjalistycznych języków hybrydowych (XIII-XVI w.): koinè regionalne, koinè kancelaryjne. Początki kodyfikacji języka volgare (XV w.), pierwsze gramatyki. La questione della lingua: etapy normatywizacji włoskiego języka literackiego. Rola Akademii della Crusca (zał. w 1582 r.) w procesie kształtowania normy językowej. Działania na rzecz wzrostu poziomu alfabetyzacji w XVII w. Cechy charakterystyczne leksyki w epoce baroku (rozwój terminologii naukowej, język wydawnictw periodycznych, znaczna liczba zapożyczeń z języka hiszpańskiego, francuskiego, z języków egzotycznych, liczne innowacje leksykalne, nowa terminologia na bazie języków klasycznych i nowożytnych). Wpływ na ewolucję języka włoskiego nowych gatunków literackich, a także przekładów tekstów literackich z języka hiszpańskiego, francuskiego i łaciny. Specyfika języka epistolografii barokowej. Specyfika języka teatru ze szczególnym uwzględnieniem komedii dell’arte). Proces normatywizacji zasad interpunkcyjnych. Proponowane reformy językowe w epoce Oświecenia, znaczny wpływ języka francuskiego, rozwój terminologii naukowo-technicznej. Cechy charakterystyczne języka epoki Romantyzmu, pojęcie neotoscanismo. Znaczne wzbogacenie terminologii w obszarze nauki, technologii, przemysłu. Fala zapożyczeń z języka angielskiego i niemieckiego. Rola Alessandro Manzoniego w kształtowaniu się włoskiej normy językowej. Specyfika i złożoność procesu unifikacji językowej po zjednoczeniu Włoch (pojęcie polityki językowej). Doktryny tradycjonalizmu i puryzmu językowego we Włoszech. Nowe cechy charakterystyczne języka włoskiego w XX w.: polityka językowa okresu faszyzmu, język kina, radia, telewizji, sportu. Różnorodność wpływów z obszaru anglojęzycznego (anglo-amerykanizmy, pseudoanglicyzmy, itangliano), a pojęcie neopuryzmu językowego. Podsumowanie najważniejszych różnic pomiędzy językiem starowłoskim a włoskim współczesnym. Aktualne tendencje ewolucyjne włoskiego języka współczesnego.

D'Achille P., Breve grammatica storica dell'italiano, Roma: Carocci, 2003.

De Blasi N., Piccola storia della lingua italiana, Liguori, 2008.

Marazzini C., Breve storia della lingua italiana, Bologna: Il Mulino, 2004.

Tesi R., Storia dell'italiano. La formazione della lingua comune, Bologna: Zanichelli, 2005.

Tesi R., Storia dell'italiano. La lingua moderna e contemporanea, Bologna: Zanichelli, 2005.

Fragmenty tekstów źródłowych wybierane i dostarczane studentom przez wykładowcę.