Moduł 01 (ćwiczenia B)

T

T

T

T

T

T

Limit nieusprawiedliwionych nieobecności - 2

1. Dyskusja.

2. Praca metodą projektową.

Czynniki determinujące ocenę końcową:

1. Uczestnictwo w zajęciach

2. Aktywny udział w przygotowaniu treści koniecznych do wykonania projektu

Popularyzacja filozofii za pomocą nowych mediów. Uczestnicy mają za zadanie wykonanie infografiki popularyzującej filozofię jako ciekawe i użyteczne narzędzie argumentacyjne oraz źródło precyzyjnie formułowanych problemów i rozwiązań.

Treści szczegółowe:

1. Praca metodą projektową.

2. Estetyka filozoficzna.

3. Filozofia a nauka

4. Filozofia a religia.

Ćwiczenia B: Przygotowanie poszczególnych treści teoretycznych i koncepcji wizualnych.

Wyboru literatury dokonują uczestnicy zajęć (w sposób koordynowany przez prowadzących) podczas wypracowywania koncepcji projektu.

T

Literatura dodatkowa:

H. Arendt, Kondycja ludzka, przeł. A. Łagodzka, Warszawa 2000

R. Sennett, Ciało i kamień. Człowiek i miasto w cywilizacji Zachodu, Gdańsk 1996

R. Sennett, Upadek człowieka publicznego, przeł. H. Jankowska, Warszawa 2009

H. Plessner, Logika dyplomacji, higiena taktu, w: idem, Granice wspólnoty. Krytyka radykalizmu społecznego, Warszawa 2008.

J. Butler, Walczące słowa. Mowa nienawiści i polityka performatywu, Warszawa 2010

J. Rawls, Liberalizm polityczny, Warszawa 1998

W. Włodarczyk, Socrealizm. Sztuka polska w latach 1950-1954, Paryż 1986

Z. Schubert, Plakat, w: Odwilż. Sztuka ok. 1956 r., red. P. Piotrowski, Poznań 1996

A. Friszke, Przystosowanie i opór. Studia z dziejów PRL, Warszawa 2013

P. Piotrowski, Agorafilia. Sztuka i demokracja w postkomunistycznej Europie, Poznań 2010

Ł. Zaremba, Obrazy wychodzą na ulice. Spory w polskiej kulturze wizualnej, Warszawa 2018

40% przygotowanie do zajęć, aktywny udział w dyskusji i analizie tekstu

60 % pisemna praca końcowa

1. Wprowadzenie: pojęcie sfery publicznej, oddzielenie sfery publicznej od prywatności (Arendt); reprezentacyjna i obywatelska sfera publiczna; przeobrażenia obywatelskiej sfery publicznej (Habermas)

2. Etyka a polityka. Polityka jako zawód i powołanie (Weber)

3. Obywatelskie nieposłuszeństwo (Arendt, Lazari-Pawłowska)

4. Społeczeństwo obywatelskie – genealogia pojęcia w tradycji republikańskiej i liberalnej

5. Deliberatywna sfera publiczna – teoria J. Habermasa

6. Usytuowanie teorii Habermasa na tle współczesnych koncepcji społeczeństwa i państwa liberalnego

7. Religia w sferze publicznej (debata Habermas – Ratzinger)

8. Sztuka i władza (konteksty PRL)

9. Autonomia i polityczność sztuki (Adorno, Rancière)

10. Sztuka publiczna i jej odmiany

Max Weber, Polityka jako zawód i powołanie, oprac. M.Dębski [Z. Krasnodębski], Warszawa 1989

Hannah Arendt, Nieposłuszeństwo obywatelskie, w: eadem, O przemocy. Nieposłuszeństwo obywatelskie, przeł. A. Łagodzka, W. Madej, Warszawa 1999

Ija Lazari-Pawłowska, Etyczne aspekty obywatelskiego sprzeciwu, „Etyka” nr 25, 1990

Dorota Pietrzyk-Reeves, Idea społeczeństwa obywatelskiego.Współczesna debata i jej źródła, Wrocław 2004 (fragm.)

Jürgen Habermas, w: Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej, Warszawa 2007 (fragm.)

Andrzej M. Kaniowski, Polska sfera nie-publiczna, „Krytyka Polityczna” nr 3, 2003

J.Habermas, Polityka deliberatywna – proceduralne pojęcie demokracji, w: idem, Faktyczność i obowiązywanie. Teoria dysursu wobec zagadnień prawa i demokratycznego państwa prawnego, Warszawa 2005

J. Habermas, O roli społeczeństwa cywilnego i politycznej sfery publicznej, w: idem, Faktyczność i obowiązywanie…

Jean L. Cohen, Andrew Arato, Społeczeństwo obywatelskie a teoria społeczna, w: Wokół teorii krytycznej Jürgena Habermasa, Warszawa 1987.

J. Habermas, Walka o uznanie w demokratycznym państwie prawa, w: idem, Uwzględniając innego, Warszawa 2009.

Seyla Benhabib, Trzy modele przestrzeni publicznej, „Krytyka Polityczna” nr 3, 2003

Piotr Cichocki, Wąskie i szerokie koncepcje sfery publicznej, „Opuscula Sociologica” nr 1, 2013

J. Habermas, Wierzyć i wiedzieć, w: idem, Przyszłość natury ludzkiej, W-wa 2003

J. Ratzinger, Wiara, rozum i uniwersytet (wykład na Uniwerystecie w Ratyzbonie, 12 września 2006)

J. Habermas, Joseph Ratzinger, The Dialectics of Secularization. On Reason and Religion, trans. B. McNeil, San Francisco 2006

Barbara Markowska, Sztuka jako pole walki, „Kronos” 2015, nr 3

Jacques Rancière, Estetyka jako polityka, przeł. J. Kutyła, P. Mościcki, Warszawa 2007 (esej tytułowy)

Judith Butler, Zapiski o performatywnej teorii zgromadzeń, Warszawa 2016 (Wprowadzenie)

Marek Krajewski, Co to jest sztuka publiczna?, „Kultura i Społeczeństwo” nr 1, 2005

Ewa Majewska, Sytuacje w ponowoczesnym mieście. Polityka sztuki w kontekście Dotleniacza, w: eadem, Sztuka jako pozór? Cenzura i inne paradoksy upolitycznienia kultury, Kraków 2013

T

Lektura uzupełniająca:

 Jarosław Płuciennik, Retoryka wzniosłości w dziele literackim, Kraków 2000

 Immanuel Kant, Rozważania o uczuciach piękna i wzniosłości, w: idem, Pisma przedkrytyczne, red. M. Żelazny, Toruń 1999

 Jacques Derrida, Kolosalne, w: idem, Prawda w malarstwie, Gdańsk 2003

 O tragedii i tragiczności [Arystoteles – Hume – Scheler], Warszawa 1976

 Karl H. Bohrer, Groza zjawiska i lęk oczekiwania. Tragedia grecka jako nowoczesna epifania, w: idem, Absolutna teraźniejszość, Warszawa 2003

 Idem, Estetyka i historyzm: pojęcie „pozoru” u Nietzschego, w: idem, Nagłość, W-wa 2005

 Frank Ankersmit, Wzniosłe odłączenie się od przeszłości, w: idem, Narracja, reprezentacja, doświadczenie, Kraków 2004

 Estetyka dyskursu nacjonalistycznego w Polsce 1926-1939, red. U. Schmid, Warszawa 2014

wspólna analiza tekstu filozoficznego; dyskusja na podstawie lektury oraz prezentowanego podczas zajęć materiału wizualnego

Ocena na podstawie:

40 % aktywny udział w zajęciach

60 % praca pisemna

1. Wstęp. Wzniosłość w systemie klasycznej retoryki (Pseudo-Longinos)

2. Psychologiczne i przedmiotowe wyznaczniki doświadczenia wzniosłości (Burke)

3. Rozum i wyobraźnia, prawo moralne a zmysłowość. Wzniosłość matematyczna i dynamiczna – Kantowska wykładnia wzniosłości

4. Patos i wzniosłość przedstawienia (Schiller)

5. Wzniosłość, sacrum, religia (Hegel, Otto)

6. Wzniosłe „przekroczenie własnego ja” (Schopenhauer)

7. Wzniosłość i tragizm (Nietzsche – Wagner)

8. Mitologika faszyzmu: nowoczesna wojna i estetyzacja wojny (Jünger – Benjamin – Sontag)

9. Dyskurs "nieprzedstawialności" i sztuka po Holocauście (Nancy)

10. Wzniosłość i awangarda (Lyotard)

 Pseudo-Longinos, O górności, w: Trzy poetyki klasyczne, przekład. i oprac. T. Sinko, Wrocław 1951

 Edmund Burke, Dociekania filozoficzne o pochodzeniu naszych idei wzniosłości i piękna, Warszawa 1968

 Immanuel Kant, Krytyka władzy sądzenia, cz. I, ks. 2: Analityka wzniosłości (wyd. dowolne)

 Friedrich Schiller, O patetyczności, w: idem, Listy o estetycznym wychowaniu człowieka i inne rozprawy, oprac. J. Prokopiuk, Warszawa 1972

 G. W. F. Hegel, Wykłady o estetyce, Warszawa 1964 (T.1, s. 502-513; s. 574-78; s. 589-97)

 Rudolf Otto, Świętość. Elementy racjonalne i irracjonalne w pojęciu bóstwa, Wrocław 1993

 Arthur Schopenhauer, Świat jako wola i przedstawienie, t. 1, §39, §52 (wyd. dowolne)

 Friedrich Nietzsche, Narodziny tragedii (wyd. dowolne)

 Ernst Jünger, Wojna jako doświadczenie wewnętrzne; O abolutnej dzielności, w: idem, Publicystyka polityczna 1919-1936, Kraków 2007

 Walter Benjamin, Teorie niemieckiego faszyzmu. O pracy Wojna i wojujący Ernsta Jüngera, w: Wobec faszyzmu, red. H. Orłowski, Warszawa 1987

 Susan Sontag, Fascynujący faszyzm, w: eadem, Pod znakiem Saturna, Kraków 2014

 Jean-Luc Nancy, Zakazana reprezentacja, „Teksty Drugie” 2004, nr 5

 Jean-François Lyotard, Postmodernizm dla dzieci, Warszawa 1998

 Idem, Wzniosłość i awangarda, „Teksty Drugie” 1996, nr 2-3

 Idem, Po wzniosłości – stanowisko estetyki, „Teksty Drugie” 1998, nr 4