Toksykologia

T

Wykład ilustrowany prezentacjami, ćwiczenia laboratoryjne

Podstawą do zaliczenia przedmiotu jest w przypadku ćwiczeń zaangażowanie studenta na ćwiczeniach laboratoryjnych i wykazanie się umiejętnościami praktycznymi oraz wynik kolokwium końcowego natomiast w przypadku wykładu pozytywne zaliczenie ćwiczeń i wynik egzaminu pisemnego końcowego.

Na ocenę końcową z przedmiotu składa się ocena z ćwiczeń (40%) i ocena z egzaminu (60%).

1. Pojęcie trucizny, dawki, krzywej dawka-efekt, charakterystyka odtrutek, metody alternatywne w toksykologii

2. Metabolizm ksenobiotyków w organizmach zwierzęcych i roślinnych,

3. Biomarkery wykorzystywane w toksykologii (aktywność AChE, stężenie met-Hb i HbCO),

4. Pojęcia dotyczące pestycydów (podział ze względu na właściwości biologiczne, okresy karencji i prewencji, klasy toksyczności).

5. Charakterystyka organicznych związków toksycznych: dioksyn, wielocyklicznych węglowodorów aromatycznych, polichlorowanych fenoli.

6. Występowanie i mechanizm działania wybranych metali ciężkich.

7. Podstawowe pojęcia z toksykologii żywności: interakcje żywności z lekami (oddziaływania synergistyczne i antagonistyczne)

8. Charakterystyka mutagennych i kancerogennych związków mogących tworzyć się przy przetwarzaniu żywności (nitrozoamin, akrylamidu, chloroformu),

9. Zastosowanie technik chromatograficznych, spektrofotometrycznych i techniki cytometrii przepływowej w toksykologii.

10. Zasady oznaczania stężeń azotynów i żelaza w wodzie

11. Analiza zawartości polifenoli w tkance roślinnej

12. Enzymy jako biomarkery - aktywność dehydrogenazy mleczanowej i aminotranseferaz. Aktywność dehydrogenazy alkoholowej jako wskaźnika zatrucia alkoholem

13. Pomiar aktywności acetylocholinoesterazy jako markera zatruć związkami fosforoorganicznymi.

14. Wykorzystanie cytometrii przepływowej w toksykologii

14. Analiza różnych form hemoglobiny jako markera zatruć tlenkiem węgla (hemoglobina tlenkowęglowa) i cyjankami (methemoglobina).

1. Manahan S.E. „Toxicological Chemistry and Biochemistry” 3 edycja, przekład w języku polskim Koroniak i Boczoń „Toksykologia środowiskowa” PWN Warszawa 2006.

2. Siemiński M. „Środowiskowe zagrożenia zdrowia” Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2001.

3. Piotrowski. J.K. Podstawy toksykologii - PWN, Warszawa 2009 wydanie 2.

Artykuły online:

1. Bukowska B., Pieniążek D., Hutnik K., Duda W., [2007]. Acetylo-

i butyrylocholinoesteraza – budowa, funkcje i ich inhibitory. Current Topics in Biophysics 30, 11–23

2. Słowińska M., Koter-Michalak M., Bukowska B., [2011]. Wpływ dioksyn na organizm człowieka – badania epidemiologiczne. Medycyna Pracy 62, 643–652

3. Kwiatkowska M., Jarosiewicz P., Bukowska B. [2013]. Glifosat i jego preparaty – toksyczność, narażenie zawodowe i środowiskowe. Medycyna Pracy 64(5), 717–729

4. Pingot D., Pyrzanowski K., Michałowicz J., Bukowska B., [2013]. Toksyczność akrylamidu i jego metabolitu glicydamidu. Medycyna Pracy 64(2):259–271

5. Bukowska, B., Addukty hemoglobiny jako biomarkery narażenia człowieka na wybrane ksenobiotyki. Postepy Hig Med Dosw (online), 2015; 69: 668-680.

7. Jarosiewicz, M., Bukowska B., [2017]. Tetrabromobisfenol A – toksyczność, narażenie środowiskowe i zawodowe Med Pr 2017;68(1):121

T

Wykład ilustrowany prezentacjami, ćwiczenia laboratoryjne

Podstawą do zaliczenia przedmiotu jest w przypadku ćwiczeń zaangażowanie studenta na ćwiczeniach laboratoryjnych i wykazanie się umiejętnościami praktycznymi oraz wynik kolokwium końcowego natomiast w przypadku wykładu pozytywne zaliczenie ćwiczeń i wynik egzaminu pisemnego końcowego.

Na ocenę końcową z przedmiotu składa się ocena z ćwiczeń (40%) i ocena z egzaminu (60%).

1. Pojęcie trucizny, dawki, krzywej dawka-efekt, charakterystyka odtrutek, metody alternatywne w toksykologii

2. Metabolizm ksenobiotyków w organizmach zwierzęcych i roślinnych,

3. Biomarkery wykorzystywane w toksykologii (aktywność AChE, stężenie met-Hb i HbCO),

4. Pojęcia dotyczące pestycydów (podział ze względu na właściwości biologiczne, okresy karencji i prewencji, klasy toksyczności).

5. Charakterystyka organicznych związków toksycznych: dioksyn, wielocyklicznych węglowodorów aromatycznych, polichlorowanych fenoli.

6. Występowanie i mechanizm działania wybranych metali ciężkich.

7. Podstawowe pojęcia z toksykologii żywności: interakcje żywności z lekami (oddziaływania synergistyczne i antagonistyczne)

8. Charakterystyka mutagennych i kancerogennych związków mogących tworzyć się przy przetwarzaniu żywności (nitrozoamin, akrylamidu, chloroformu),

9. Zastosowanie technik chromatograficznych, spektrofotometrycznych i techniki cytometrii przepływowej w toksykologii.

10. Zasady oznaczania stężeń azotynów i żelaza w wodzie

11. Analiza zawartości polifenoli w tkance roślinnej

12. Enzymy jako biomarkery - aktywność dehydrogenazy mleczanowej i aminotranseferaz. Aktywność dehydrogenazy alkoholowej jako wskaźnika zatrucia alkoholem

13. Pomiar aktywności acetylocholinoesterazy jako markera zatruć związkami fosforoorganicznymi.

14. Wykorzystanie cytometrii przepływowej w toksykologii

14. Analiza różnych form hemoglobiny jako markera zatruć tlenkiem węgla (hemoglobina tlenkowęglowa) i cyjankami (methemoglobina).

1. Manahan S.E. Toxicological Chemistry and Biochemistry. 3. edycja, przekład w języku polskim Koroniak i Boczoń pt. Toksykologia środowiskowa, PWN, Warszawa 2006.

2. Siemiński M. Środowiskowe zagrożenia zdrowia. PWN, Warszawa 2001.

3. Gawęcki J. Kompendium wiedzy o żywności, żywieniu i zdrowiu. PWN, Warszawa 2008.

4. Ball S. Toksykologia żywności – bez tajemnic. MEDYK Sp. z o.o. Warszawa 1998.

5. Sikorski Z. E. Chemia żywności – odżywcze i zdrowotne właściwości składników żywności. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne. Warszawa 2007.