Toksykologia z ekotoksykologią
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 0400-TI102D |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Toksykologia z ekotoksykologią |
Jednostka: | Wydział Biologii i Ochrony Środowiska |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
0 LUB
6.00
(w zależności od programu)
|
Język prowadzenia: | polski |
Forma studiów: | stacjonarne |
Wymagania wstępne: | Wiedza z zakresu chemii organicznej i nieorganicznej na poziomie podstawowym, umiejętność wykonywania prostych oznaczeń z zakresu analizy biochemiczno-biofizycznej. |
Skrócony opis: |
Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z zagadnieniami z zakresu toksykologii ogólnej i ekotoksykologii. Omawiane są: podstawowe zagadnienia z zakresu toksykologii (biomarkery wykorzystywane w toksykologii, metabolizm ksenobiotyków w roślinach i zwierzętach, podstawowe pojęcia dotyczące pestycydów, źródła, powstawanie i toksyczność wybranych związków organicznych oraz metali ciężkich); podstawowe pojęcia z zakresu toksykologii żywności – mutagenne i kancerogenne związki występujące w żywności (nitrozoaminy, mikotoksyny) oraz interakcje żywności z lekami (oddziaływania synergistyczne i antagonistyczne); systemy antyoksydacyjne w komórkach - enzymatyczne i nieenzymatyczne; zagadnienia związane ze skażeniem powietrza i ubytkiem ozonu w stratosferze oraz wpływem wybranych czynników fizycznych na organizm człowieka. Zakres tematyczny ćwiczeń obejmuje metody analityczne stosowane w toksykologii oraz analizę biomarkerów skażenia środowiska i zatrucia organizmu człowieka. |
Efekty uczenia się: |
Po zakończeniu kursu student: e1. definiuje podstawowe pojęcia z zakresu toksykologii tzn. pojęcie trucizny, krzywej dawka-efekt, LD50, MRL itp.; e2. charakteryzuje rodzaje odtrutek swoistych i nieswoistych, stosowanych w zatruciach oraz biomarkery wykorzystywane w toksykologii; e3. porównuje metabolizm ksenobiotyków w organizmach zwierzęcych i roślinnych. e4. porównuje mechanizmy działania wybranych toksyn środowiskowych; e5. klasyfikuje interakcje pomiędzy spożywaną żywnością a przyjmowanymi lekami; e6. objaśnia mechanizm działania mutagennych i kancerogennych związków mogących tworzyć się podczas przetwarzania żywności; e7. opisuje podstawowe zagadnienia dotyczące skażenia atmosfery; e8. analizuje rodzaje szkodliwych dla człowieka i środowiska czynników fizycznych; e9. dokonuje pomiarów aktywności acetylocholinoesterazy we krwi oraz stężenia żelaza i azotynów w wodzie; e10. rozpoznaje różne patologiczne formy hemoglobiny, tj. hemoglobinę tlenkowęglową, cyjanmethemoglobinę i methemoglobinę; e11. posługuje się metodami chromatograficznymi, technikami miareczkowania oraz metodami spektrofotometrycznymi w zakresie światła widzialnego i nadfioletu; e12. pracuje w grupie przyjmując w niej różne role i krytycznie ocenia efekty pracy własnej i innych. Realizowane kierunkowe efekty kształcenia: 04Bt_2A_W01, 04Bt_2A_W02, 04Bt_2A_W04, 04Bt_2A_W06, 04Bt_2A_U01, 04Bt_2A_U03, 04Bt_2A_U08, 04Bt_2A_K02. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2018/2019" (zakończony)
Okres: | 2018-10-01 - 2019-02-10 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT W
|
Typ zajęć: |
Ćwiczenia laboratoryjne, 26 godzin
Wykład, 26 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Bożena Bukowska | |
Prowadzący grup: | Bożena Bukowska, Monika Jarosiewicz, Kinga Malinowska, Katarzyna Mokra, Paulina Sicińska | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Ocena zgodna z regulaminem studiów
Ćwiczenia laboratoryjne - Ocena zgodna z regulaminem studiów Wykład - Ocena zgodna z regulaminem studiów |
|
Czy ECTS?: | T |
|
Metody dydaktyczne: | Wykład ilustrowany prezentacjami, ćwiczenia laboratoryjne |
|
Sposoby i kryteria oceniania: | Podstawą do zaliczenia przedmiotu stanowi zaangażowanie studenta na ćwiczeniach laboratoryjnych, wykazanie się umiejętnościami praktycznymi oraz pozytywne wyniki kolokwium końcowego i egzaminu pisemnego. Na ocenę końcową z przedmiotu składa się ocena z ćwiczeń (30%) i ocena z egzaminu (70%). |
|
Szczegółowe treści kształcenia: | Treści kształcenia 1. Pojęcie trucizny, dawki, krzywej dawka-efekt, charakterystyka odtrutek. 2. Metabolizm ksenobiotyków w organizmach zwierzęcych i roślinnych. 3. Biomarkery wykorzystywane w toksykologii (aktywność AChE, stężenie met-Hb i HbCO). 4. Pojęcia dotyczące pestycydów (podział ze względu na właściwości biologiczne, okresy karencji i prewencji, klasy toksyczności). 5. Charakterystyka organicznych związków toksycznych: dioksyn, wielocyklicznych węglowodorów aromatycznych, polichlorowanych fenoli. 6. Występowanie i mechanizm działania wybranych metali ciężkich. 7. Podstawowe pojęcia z toksykologii żywności: interakcje żywności z lekami (oddziaływania synergistyczne i antagonistyczne). 8. Charakterystyka mutagennych i kancerogennych związków mogących tworzyć się przy przetwarzaniu żywności (nitrozoamin, akrylamidu, chloroformu). 9. Skażenie powietrza (smog, kwaśne deszcze, dziura ozonowa, reakcje wolnorodnikowe w atmosferze). 10. Zastosowanie technik chromatograficznych, spektroskopii elektronowego rezonansu paramagnetycznego, oraz spektrofotometrycznych i techniki cytometrii przepływowej w toksykologii. 11. Zasady oznaczania stężeń azotynów i żelaza w wodzie. 12. Analiza zawartości polifenoli w tkance roślinnej. 13. Zasada oznaczania aktywności enzymów antyoksydacyjnych: katalazy, peroksydazy glutationowej i dysmutazy ponadtlenkowej. 14. Pomiar aktywności acetylocholinoesterazy jako markera zatruć związkami fosforoorganicznymi. 15. Analiza różnych form hemoglobiny jako markera zatruć tlenkiem węgla (hemoglobina tlenkowęglowa), cyjankami (cyjanmethemoglobina) i substancjami utleniającymi np. azotynami (methemoglobina). Enzymy jako biomarkery aktywności dehydrogenazy mleczanowej, ALAD i aminotranseferazy. Aktywność dehydrogenazy alkoholowej jako wskaźnika zatrucia alkoholem. N6522-1G - 895.39 |
|
Literatura: |
1. Manahan S.E. Toxicological Chemistry and Biochemistry. 3. edycja, przekład w języku polskim Koroniak i Boczoń pt. Toksykologia środowiskowa, PWN, Warszawa 2006. 2. Siemiński M. Środowiskowe zagrożenia zdrowia. PWN, Warszawa 2001. 3. Gawęcki J. Kompendium wiedzy o żywności, żywieniu i zdrowiu. PWN, Warszawa 2008. 4. Sikorski Z. E. Chemia żywności – odżywcze i zdrowotne właściwości składników żywności. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne. Warszawa 2007. Publikacje online: 1. Bukowska B., Pieniążek D., Hutnik K., Duda W., [2007]. Acetylo- i butyrylocholinoesteraza – budowa, funkcje i ich inhibitory. Current Topics in Biophysics 30, 11–23 2. Słowińska M., Koter-Michalak M., Bukowska B., [2011]. Wpływ dioksyn na organizm człowieka – badania epidemiologiczne. Medycyna Pracy 62, 643–652 3. Kwiatkowska M., Jarosiewicz P., Bukowska B. [2013]. Glifosat i jego preparaty – toksyczność, narażenie zawodowe i środowiskowe. Medycyna Pracy 64(5), 717–729 4. Pingot D., Pyrzanowski K., Michałowicz J., Bukowska B., [2013]. Toksyczność akrylamidu i jego metabolitu glicydamidu. Medycyna Pracy 64(2):259–271 5. Pyrzanowski K., Pringot D., Michałowicz J., Bukowska B., [2013]. Charakterystyka metod biologicznych, chemicznych i fizycznych ograniczających obecność akrylamidu w żywności. Bromatologia i chemia toksykologiaczna XLVI, 2013, 2, str. 216 – 224 6. Bukowska, B., Addukty hemoglobiny jako biomarkery narażenia człowieka na wybrane ksenobiotyki. Postepy Hig Med Dosw (online), 2015; 69: 668-680. 7. Jarosiewicz, M., Bukowska B., [2017]. Tetrabromobisfenol A – toksyczność, narażenie środowiskowe i zawodowe Med Pr 2017;68(1):121–134 |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2017/2018" (zakończony)
Okres: | 2017-10-01 - 2018-02-09 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT W
|
Typ zajęć: |
Ćwiczenia laboratoryjne, 26 godzin
Wykład, 26 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Bożena Bukowska | |
Prowadzący grup: | Anna Barańska, Bożena Bukowska, Anita Krokosz, Jaromir Michałowicz, Katarzyna Mokra, Paulina Sicińska, Aneta Wolska | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Ocena zgodna z regulaminem studiów
Ćwiczenia laboratoryjne - Ocena zgodna z regulaminem studiów Wykład - Ocena zgodna z regulaminem studiów |
|
Czy ECTS?: | T |
|
Metody dydaktyczne: | Wykład ilustrowany prezentacjami, ćwiczenia laboratoryjne |
|
Sposoby i kryteria oceniania: | Podstawą do zaliczenia przedmiotu stanowi zaangażowanie studenta na ćwiczeniach laboratoryjnych, wykazanie się umiejętnościami praktycznymi oraz pozytywne wyniki kolokwium końcowego i egzaminu pisemnego. Na ocenę końcową z przedmiotu składa się ocena z ćwiczeń (30%) i ocena z egzaminu (70%). |
|
Szczegółowe treści kształcenia: | Treści kształcenia 1. Pojęcie trucizny, dawki, krzywej dawka-efekt, charakterystyka odtrutek. 2. Metabolizm ksenobiotyków w organizmach zwierzęcych i roślinnych. 3. Biomarkery wykorzystywane w toksykologii (aktywność AChE, stężenie met-Hb i HbCO). 4. Pojęcia dotyczące pestycydów (podział ze względu na właściwości biologiczne, okresy karencji i prewencji, klasy toksyczności). 5. Charakterystyka organicznych związków toksycznych: dioksyn, wielocyklicznych węglowodorów aromatycznych, polichlorowanych fenoli. 6. Występowanie i mechanizm działania wybranych metali ciężkich. 7. Podstawowe pojęcia z toksykologii żywności: interakcje żywności z lekami (oddziaływania synergistyczne i antagonistyczne). 8. Charakterystyka mutagennych i kancerogennych związków mogących tworzyć się przy przetwarzaniu żywności (nitrozoamin, akrylamidu, chloroformu). 9. Skażenie powietrza (smog, kwaśne deszcze, dziura ozonowa, reakcje wolnorodnikowe w atmosferze). 10. Zastosowanie technik chromatograficznych, spektroskopii elektronowego rezonansu paramagnetycznego, oraz spektrofotometrycznych i techniki cytometrii przepływowej w toksykologii. 11. Zasady oznaczania stężeń azotynów i żelaza w wodzie. 12. Analiza zawartości polifenoli w tkance roślinnej. 13. Zasada oznaczania aktywności enzymów antyoksydacyjnych: katalazy, peroksydazy glutationowej i dysmutazy ponadtlenkowej. 14. Pomiar aktywności acetylocholinoesterazy jako markera zatruć związkami fosforoorganicznymi. 15. Analiza różnych form hemoglobiny jako markera zatruć tlenkiem węgla (hemoglobina tlenkowęglowa), cyjankami (cyjanmethemoglobina) i substancjami utleniającymi np. azotynami (methemoglobina). Enzymy jako biomarkery aktywności dehydrogenazy mleczanowej, ALAD i aminotranseferazy. Aktywność dehydrogenazy alkoholowej jako wskaźnika zatrucia alkoholem. N6522-1G - 895.39 |
|
Literatura: |
1. Manahan S.E. Toxicological Chemistry and Biochemistry. 3. edycja, przekład w języku polskim Koroniak i Boczoń pt. Toksykologia środowiskowa, PWN, Warszawa 2006. 2. Siemiński M. Środowiskowe zagrożenia zdrowia. PWN, Warszawa 2001. 3. Gawęcki J. Kompendium wiedzy o żywności, żywieniu i zdrowiu. PWN, Warszawa 2008. 4. Ball S. Toksykologia żywności – bez tajemnic. MEDYK Sp. z o.o. Warszawa 1998. 5. Sikorski Z. E. Chemia żywności – odżywcze i zdrowotne właściwości składników żywności. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne. Warszawa 2007. |
Właścicielem praw autorskich jest UNIWERSYTET ŁÓDZKI.