Psychologia rodziny

Realizacje przedmiotu oparto na wykorzystaniu aktywizujących metod zespołowych, z wykorzystaniem środków multimedialnych, filmów i pracy indywidualnej studenta.

Zaliczenie z oceną. Zaliczenie kolokwium sprawdzającego wiedzę w zakresie prawidłowości i dysfunkcji funkcjonowania rodziny. Przygotowanie pracy zespołowej w formie prezentacji multimedialnej na wybrany temat z zakresu problematyki ćwiczeń.

Efekty kształcenia dotyczące wiedzy W03, W04, W07 oraz umiejętności U04; U07 będą ocenione jako:

1. dostateczne – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 51-59% - ocena dostateczna (3,0)

2. więcej niż dostateczne – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 60-69% - ocena dostateczna plus (3,5)

3. dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 70-79% - ocena dobra (4,0)

4. więcej niż dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 80-89% - ocena dobra plus (4,5)

bardzo dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku kolokwium sprawdzającego wiedzę w granicach 90-100% - ocena bardzo dobra

1. Rodzina jako system wewnętrznych powiązań.

• Rodzaje związków między kobietą i mężczyzną: endogamiczne

i egzogamiczne oraz patriarchalne, matriarchalne i egalitarne)

• Funkcje małżeństwa i rodziny

• Stadia związku małżeńskiego

• Determinanty jakości życia rodzinnego

2. Motywy doboru partnerów.

• Typologia motywów wyboru partnera (miłość, podobne usposobienia,

szczęście, wspólne zainteresowania, stabilizacja życiowa, ucieczka w

małżeństwo, chęć posiadania potomstwa, czas trwania znajomości,

atrakcyjność fizyczna, satysfakcja seksualna)

3. Rola miłości w dobranym związku małżeńskim.

• Fenomenologiczne ujęcie miłości (Hazo, Fromm, Maslow)

• Etapy miłości w parach małżeńskich i ich charakterystyka (romantyczna,

małżeńska, towarzyska-przyjacielska)

• Eksperymentalne ujęcie miłości (wskaźniki występowania miłości, miłość jako

związek interpersonalny, znaczenie wymiarów osobowości dla miłości)

• Typologiczne ujęcie miłości (wg Bardisa; wg Lee-typy podstawowe i pochodne)

• trzy składniki miłości wg J. Sternberga: intymność, namiętność i zaangażowanie

• rozwój związku miłosnego: zakochanie, romantyczne początki, związek

kompletny, związek przyjacielski, związek pusty i jego rozpad

4. Kompetencje małżeńskie i rodzinne z perspektywy teorii przywiązania.

• Założenia teorii przywiązania

• Rozwój bliskich więzi w okresie wczesnego dzieciństwa

• Przywiązanie a rozwój emocjonalno-społeczny

• Rozwój więzi w okresie dorosłości

5. Zadania współczesnego rodzicielstwa.

• Być rodzicem, ale jakim?

• Konsekwencje negatywnych postaw rodzicielskich

• Podstawowe metody do badania postaw rodzicielskich

• Bezdzietność, jako rezygnacja z rodzicielstwa

6. Konflikt międzypokoleniowy.

• Przyczyny występowania konfliktów

• Sposoby rozwiązywania konfliktów

• Pozytywne sposoby rozwiązywania konfliktów w rodzinie

7. Sytuacje kryzysowe w rodzinie.

• Przyczyny konfliktów i kryzysów rodzinnych

• Zdrada jako jedna z przyczyn rozpadu związku

• Dlaczego zdradzają kobiety, dlaczego zdradzają mężczyźni?

8. Rodzina grupą wsparcia w sytuacjach trudnych- rodziny

z dzieckiem niepełnosprawnym.

• Informowanie rodziców o zaburzeniach w rozwoju dziecka

• Poczucie winy wobec dziecka i odpowiedzialności za jego los

• Izolacja i osamotnienie

• Model chronicznego smutku

9. Rodzina dysfunkcjonalna.

• Rodzina alkoholowa jako rodzina dysfunkcjonalna

• Przyczyny i psychologiczne mechanizmy powstawania uzależnienia

• Współuzależnienienie

• Zachowanie dzieci w rodzinie alkoholowej

• Jak pomagać rodzinom – grupy AA i DDA

10. Przemoc w rodzinie.

• Definicje i typy przemocy

• Formy przemocy w rodzinie

• Psychologiczne tłumaczenia przemocy w rodzinie: teoria społecznego uczenia się

• Rola ofiary przemocy

• Sposoby zapobiegania przemocy

• Gdzie szukać pomocy? – ośrodki, które pomagają ofiarom przemocy domowej

11. Badanie systemu rodzinnego przy pomocy genogramu – graficzna

forma opisu przekazu transgeneracyjnego w rodzinie.

• Genogram – rysowanie struktury wybranej rodziny

• Zbieranie informacji na temat wybranej rodziny

• Nanoszenie relacji między poszczególnymi członkami rodziny.

Braun-Gałkowska M. (1992). Psychologiczna analiza systemów rodzinnych osób zadowolonych i niezadowolonych z małżeństwa. Wyd. KUL. Lublin.

Browne K.,(1999). Zapobieganie przemocy w rodzinie. Warszawa.

Grochocińska R., (1992). Psychospołeczna sytuacja dzieci w rodzinach rozbitych. Gdańsk. Wydawnictwo UG.

Grochocińska R., (1999). Przemoc wobec dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Wydawnictwo UG.

Herbert M., (2005). Rozwód w rodzinie. GWP. Gdańsk.

Herbert M., (2005). Żałoba w rodzinie. GWP. Gdańsk.

Janicka I., Niebrzydowski L. (1994), Psychologia małżeństwa. Zafascynowanie partnerem, otwartość, empatia, miłość, seks. Łódź. Wydawnictwo UŁ.

Janicka I., (2006). Kohabitacja a małżeństwo w perspektywie psychologicznej.

Studium porównawcze. Łódź. Wyd. UŁ

Lazarus A., (2005). Mity na temat małżeństwa. GWP. Gdańsk.

Misiewicz H., (1986), Rola rodziny w kształtowaniu postaw. Warszawa.

Nęcka Z., Komunikacja międzyludzka.

Pisula E., (1998), Psychologiczne problemy rodziców dzieci z zaburzeniami rozwoju. Wydawnictwo UW.

Plopa M., (2008), Psychologia rodziny. Teoria i badania. Kraków. Wyd. Impuls

Plopa M. ,(2008), Więzi w małżeństwie i rodzinie. Metody badań. Kraków. Wyd. Impuls

Rembowski J., (1986), Rodzina w świetle psychologii. Warszawa.

Rembowski J., (1972), Więzi uczuciowe w rodzinie. Warszawa. PWN.

Rostowska T., (2009). Psychologia rodziny. Małżeństwo i rodzina wobec współczesnych wyzwań. Wyd. Difin.

Literatura zalecana:

Baran J., (1996). Terapia zabawą, czyli usprawnianie psychoruchowe dziecka z zespołem mózgowego porażenia dziecięcego. Warszawa

Rostowska T., (1995). Transmisja międzypokoleniowa w rodzinie w zakresie wybranych wymiarów osobowości. Łódź. Wydawnictwo UŁ.

Rostowska T., Rostowski J., (2002). Rodzina-rozwój-praca wybrane zagadnienia. Łódź. Wyższa Szkoła Informatyki.

Rostowski J., (1989). Zarys psychologii małżeństwa. Warszawa. PWN.

Ryś M., (1997). Psychologia małżeństwa.

Wojciszke B., (1994), Psychologia miłości. Gdańsk. GWP.

Ziemska M., (1979). Rodzina i dziecko.

Zubrzycka E., (1993). Narzeczeństwo, małżeństwo, rodzina, rozwód? Gdańsk.