Psychologia rodziny

Przedmiot realizowany w oparciu o metody podające (wykład informacyjny, problemowy, aktywizujący) oraz aktywizujące (aktywizujące metody grupowe, arkusze autorefleksji, dyskusja dydaktyczna (panelowa i burza mózgów), analiza przypadków, praca z tekstem, realizacja działań grupowych, elementy metody projektowej, praca z narzędziami diagnostycznymi.

Efekty uczenia się dotyczące wiedzy będą ocenione jako:

1. dostateczne – przy osiągnięciu przez studenta wyniku testu sprawdzającego wiedzę w granicach 51-59% - ocena dostateczna (3,0)

2. więcej niż dostateczne – przy osiągnięciu przez studenta wyniku testu sprawdzającego wiedzę w granicach 60-69% - ocena dostateczna plus (3,5)

3. dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku testu sprawdzającego wiedzę w granicach 70-79% - ocena dobra (4,0)

4. więcej niż dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku testu sprawdzającego wiedzę w granicach 80-89% - ocena dobra plus (4,5)

5. bardzo dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku testu sprawdzającego wiedzę w granicach 90-100% - ocena bardzo dobra (5,0)

(50 % oceny z przedmiotu

Efekty uczenia się dotyczące umiejętności i kompetencji

Zaliczenie z oceną – na podstawie przeprowadzenia wywiadu ustrukturalizowanego dotyczącego funkcjonowania rodziny uzupełnionego badaniem kwestionariuszowym (SOR) oraz omówienia uzyskanych wyników na zajęciach

• wywiad przeprowadzany jest z jednym dorosłym członkiem rodziny nuklearnej, w której najstarsze dziecko ma nie więcej niż 18 lat

• zestaw pytań i struktura wywiadu dotyczącego funkcjonowania rodziny (w percepcji osoby badanej) jest opracowywana przez grupy studenckie w konsultacji z osobą prowadzącą podczas zajęć

• informacje z wywiadu są uzupełniane danymi z kwestionariusza Skale Ocen Rodziny (SOR) A. Margasińskiego. Studenci przeliczają wyniki, zestawiają je z wywiadem i wykorzystują uzyskane rezultaty do sformułowania wniosków.

• Wyniki, wnioski i hipotezy oraz wskazania do ewentualnej pracy omawiane są podczas prezentacji na zajęciach

• zadanie wykonywane w grupach 3-osobowych .

Efekty uczenia się dotyczące wiedzy (07Y-0A_W03; 07Y-0A_W06) - Egzamin -pisemny, pytania jednokrotnego wyboru, pytania otwarte.

Efekty uczenia się dotyczące umiejętności i kompetencji (07Y-0A_U01, 07Y-0A_U07; 07Y-0A_K01; 07Y-0A_K04) – projekt dotyczący diagnozy funkcjonowania rodziny (50% oceny z przedmiotu).

Wykład:

1. Rodzina - pojęcie, kryteria współczesnej rodziny, modele życia rodzinnego, funkcje rodziny, fazy życia rodzinnego. Kryzysy normatywne i nienormatywne w życiu rodziny.

2. Wartość rodziny. Podwójny wzorzec familizmu

3. Transmisja międzypokoleniowa w rodzinie.

4. Małżeństwo - różne ujęcia, kryteria wyznaczające rodzaj małżeństwa, struktura małżeństwa, funkcje i modele małżeństwa.

5. Nowe modele życia rodzinnego cz.1 (rodziny i związki różnokulturowe)

6. Nowe modele życia rodzinnego cz. 2 (LTA - Living Together Apart, związki dwóch

karier, kohabitacja).

7. Procesy w bliskich związkach. Przyczyny zmian w miłości i w rodzinie.

8. Determinanty integracji bliskich związków emocjonalnych. Miłość czy z

zaangażowanie interpersonalne? (cz. 1).

9. Determinanty integracji bliskich związków - cechy osobowości partnerów,

style komunikacji w rodzinie (cz.2.).

10. Przyczyny dezintegracji. Fazy rozwodu. Kryzys rozwodowy. Rozwód w

perspektywie indywidualnej, diady i rodzinnej.

11. Rodziny zrekonstruowane – typologie, fazy zmian, czynniki stresogenne,

problemy, specyfika funkcjonowania - procesy triangulacji.

12. Rodzina jako system – wielowymiarowy aspekt funkcjonowania rodziny.

13. Modele oceny funkcjonowania rodziny (D. Olsona, Mc Master, G. Beaversa, M. Bowena).

14. Rodzina a rozwój dziecka. Style wychowawcze i postawy rodzicielskie.

15. Alternatywne środowiska wychowawcze -rodziny adopcyjne i zastępcze.

Ćwiczenia:

1. Rodzina jako system powiązań. Arkusze refleksji i autodiagnostyczne jako narzędzia pracy z rodzinami. Moja Rodzina. Autodiagnoza systemu rodziny w oparciu o zasady John’a Bradshow’a.

2. Diagnoza psychologiczna rodziny - narzędzia do diagnozy systemu rodzinnego (cz.1) - Kwestionariusz Oceny Rodziny (Cierpka) - model procesualny funkcjonowania rodziny.

3. Diagnoza psychologiczna rodziniy - narzędzia do diagnozy systemu rodzinnego (cz.2) - Kwestionariusz Relacji Rodzinnych (Plopa, Połomski) oraz Skale Oceny Rodziny (Margasiński).

4. Obserwacja i wywiad jako narzędzie pracy psychologa rodziny: opracowanie wywiadu ustrukturyzowanego dotyczącego funkcjonowania rodziny (na potrzeby pracy zaliczeniowej).

5. Sytuacje kryzysowe w rodzinie. Przyczyny kryzysów i konfliktów rodzinnych. Praca z konfliktem w oparciu o koło konfliktów Moor'a. Analiza potrzeb i wartości w pracy z rodzinami.

6. Różne oblicza dysfunkcjonalności w rodzinie a potrzeby, role, zadania i schematy działania jej członków. Kwestionariusz Ról Rodzinnych (Margasiński).

7. Miłość w ujęciu psychologicznym w oparciu o Skalę Miłości (Wojciszke), Skalę Postaw Wobec Miłości (Hendrick, Hendrick). Niemonogamia konsensualna. Pułapki w związku i przestrzeń dla działań pomocowych psychologa.

8. Seksualność w związku i znaczenie satysfakcji seksualnej. Perspektywa heteroteliczna, autoteliczna, teleonomiczna. Kwestionariusz Satysfakcji Seksualnej (Nomejko, Dolińska-Zygmunt), Kwestionariusz Satysfakcji Seksualnej (Plopa).

9. Kompetencje partnerskie i rodzinne z perspektywy teorii przywiązania w oparciu o kwestionariusz Experience in Close Relationships-Revised (Lubiewska, Głogowska, Mickiewicz, Wojtynkiewicz, Izdebski).

10. Różne oblicza współczesnego rodzicielstwa. Kwestionariusz Zaangażowania Rodzicielskiego (Bakiera). Postawy rodzicielskie w oparciu o Skale Postaw Rodzicielskich (Plopa), Kwestionariusz Retrospektywnej Oceny Postaw Rodzicielskich (Plopa), Moje Wspomnienia z Dzieciństwa (Poraj-Weder).

11. Znaki rozpoznania w komunikacji i budowaniu relacji rodzinnych. Konflikt międzypokoleniowy. Rodzaje i ekonomia znaków rozpoznania. Kwestionariusz: Ekonomia Znaków Rozpoznania (McKenna)

12/13/14. Zaprezentowanie i omówienie projektów przygotowanych przez studentów.

Podstawowa:

Barbaro de, B. (2016). Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Wyd. UJ.

Janicka I., Liberska H., red. (2014). Psychologia rodziny. Warszawa: PWN. (część I – rozdz.: 1,4,5,6; część II – rozdz.: 1,2,3,4,5,6,7; część III -rozdz.: 3,4,5)

Walęcka-Matyja, K., Janicka, I. (2021). Rodzina jako wartość. Analiza psychologiczna wartości rodzinnych. Wyd. UŁ

Uzupełniająca:

Beck U., Beck-Gernsheim (2013). Miłość na odległość. PWN.

Beisert, M. (2000). Rozwód. Proces radzenia sobie z kryzysem. Wyd. Fundacji Humaniora.

Błażek, M., Lewandowska-Walter, A. (2017). Rozwód jako proces. Difin.

Buss, D. M. (2003). Ewolucja pożądania. Jak ludzie dobierają się w pary. GWP.

Janicka, I., Szymczak, W. (2019). Can close romantic relationships last? The commitment of partners in married and cohabitant couples. Current Issues in Personality Psychology, 7(3), 203–211.

Janicka, I. (2017). Jakość i stabilność małżeństw dwóch karier. Psychological Journal, 1,35-42.

Janicka, I. (2017). Przyczyny transformacji życia rodzinnego. Studia Humanistica Gedanensia 5, 29-45.

Janicka, I., Kwiatkowski, M. (2016). Homoseksualizm męski i kobiecy w ujęciu psychologicznym. PWN (rozdz. 8 i 9).

Rostowska, T., Lewandowska-Walter, A. (2019). Psychospołeczne konteksty relacji rodzinnych. Difin.

Plopa, M. (2005). Psychologia rodziny. Teoria i badania. Wyd. Elbląskiej Uczelni Humanistyczno-Ekonomicznej.

Robinson, B.E., Rhoden, J.L., (2017). Pomoc psychologiczna dzieciom z rodzin alkoholowych. Praktyczny przewodnik. Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

Stewart, I., Joines, V. (2016). Analiza transakcyjna dzisiaj. Dom Wydawniczy Rebis

Szlendak, T. (2015). Socjologia rodziny. PWN

Wojciszke, B. (2015). Psychologia miłości. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne

Ocenę końcową z przedmiotu Psychologia rodziny stanowi średnia ocen - z egzaminu (waga 60%) i z ćwiczeń (waga 40%)

Przedmiot realizowany w oparciu o metody podające (wykład informacyjny, problemowy, aktywizujący)

Efekty uczenia się dotyczące wiedzy (07Y-0A_W10; 07Y-0A_W11)

będą ocenione jako:

1. dostateczne – przy osiągnięciu przez studenta wyniku testu sprawdzającego wiedzę w granicach 55-60% - ocena dostateczna (3,0)

2. więcej niż dostateczne – przy osiągnięciu przez studenta wyniku testu sprawdzającego wiedzę w granicach 65-70% - ocena dostateczna plus (3,5)

3. dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku testu sprawdzającego wiedzę w granicach 75-80% - ocena dobra (4,0)

4. więcej niż dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku testu sprawdzającego wiedzę w granicach 85-90% - ocena dobra plus (4,5)

5. bardzo dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku testu sprawdzającego wiedzę w granicach 95-100% - ocena bardzo dobra (5,0)

Egzamin,

1. Rodzina - pojęcie, kryteria współczesnej rodziny, modele życia rodzinnego, funkcje rodziny, fazy życia rodzinnego. Kryzysy normatywne i nienormatywne w życiu rodziny.

2. Wartość rodziny. Podwójny wzorzec familizmu

3. Transmisja międzypokoleniowa w rodzinie.

4. Małżeństwo - różne ujęcia, kryteria wyznaczające rodzaj małżeństwa, struktura małżeństwa, funkcje i modele małżeństwa.

5. Nowe modele życia rodzinnego cz. 1 (rodziny i związki różnokulturowe)

6. Nowe modele życia rodzinnego cz. 2 (LTA - Living Together Apart, związki dwóch karier, kohabitacja).

7. Procesy w bliskich związkach. Przyczyny zmian w miłości i w rodzinie.

8. Determinanty integracji bliskich związków emocjonalnych. Miłość czy

zaangażowanie interpersonalne? (cz. 1).

9. Determinanty integracji bliskich związków - cechy osobowości partnerów,

style komunikacji w rodzinie, satysfakcja seksualna (cz.2.).

10. Przyczyny dezintegracji. Fazy rozwodu. Kryzys rozwodowy. Rozwód w

perspektywie indywidualnej, diady i rodzinnej.

11. Rodziny zrekonstruowane – typologie, fazy zmian, czynniki stresogenne,

problemy, specyfika funkcjonowania - procesy triangulacji.

12. Rodzina jako system – wielowymiarowy aspekt funkcjonowania rodziny.

13. Modele oceny funkcjonowania rodziny (D. Olsona, Mc Master, G. Beaversa, M. Bowena).

14. Rodzina a rozwój dziecka. Style wychowawcze i postawy rodzicielskie.

Podstawowa:

Barbaro de, B. (2016). Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Wyd. UJ.

Janicka, I., Liberska, H., red. (2014). Psychologia rodziny. PWN. (część I – rozdz.: 1,4,5,6; część II – rozdz.: 2,3,4,5,6; część III -rozdz.: 4)

Walęcka-Matyja, K., Janicka, I. (2021). Rodzina jako wartość. Analiza psychologiczna wartości rodzinnych. Wyd. UŁ

Uzupełniająca:

Beck U., Beck-Gernsheim (2013). Miłość na odległość. PWN.

Beisert, M. (2000). Rozwód. Proces radzenia sobie z kryzysem. Wyd. Fundacji Humaniora.

Błażek, M., Lewandowska-Walter, A. (2017). Rozwód jako proces. Difin.

Buss, D. M. (2003). Ewolucja pożądania. Jak ludzie dobierają się w pary. GWP.

Janicka, I., Szymczak, W. (2019). Can close romantic relationships last? The commitment of partners in married and cohabitant couples. Current Issues in Personality Psychology, 7(3), 203–211.

Janicka, I. (2017). Jakość i stabilność małżeństw dwóch karier. Psychological Journal, 1,35-42.

Janicka, I. (2017). Przyczyny transformacji życia rodzinnego. Studia Humanistica Gedanensia 5, 29-45.

Janicka, I., Kwiatkowski, M. (2016). Homoseksualizm męski i kobiecy w ujęciu psychologicznym. PWN (rozdz. 8 i 9).

Rostowska, T., Lewandowska-Walter, A. (2019). Psychospołeczne konteksty relacji rodzinnych. Difin.

Plopa, M. (2005). Psychologia rodziny. Teoria i badania. Wyd. Elbląskiej Uczelni Humanistyczno-Ekonomicznej.

Robinson,BE, Rhoden J. L. (2017). Pomoc psychologiczna dzieciom z rodzin alkoholowych. PARPA.

StewardJ.Joines ,V. (2016). Analiza transakcyjna dzisiaj. DW Rebis

Szlendak, T. (2015). Socjologia rodziny. PWN

Wojciszke, B. (2015). Psychologia miłości. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne

Ocenę końcową z przedmiotu Psychologia rodziny stanowi średnia ocen - z egzaminu (waga 60%) i z ćwiczeń (waga 40%)

Przedmiot realizowany w oparciu o metody podające (wykład informacyjny, problemowy, aktywizujący)

Efekty uczenia się dotyczące wiedzy (07Y-0A_W10; 07Y-0A_W11)

będą ocenione jako:

1. dostateczne – przy osiągnięciu przez studenta wyniku testu sprawdzającego wiedzę w granicach 55-60% - ocena dostateczna (3,0)

2. więcej niż dostateczne – przy osiągnięciu przez studenta wyniku testu sprawdzającego wiedzę w granicach 65-70% - ocena dostateczna plus (3,5)

3. dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku testu sprawdzającego wiedzę w granicach 75-80% - ocena dobra (4,0)

4. więcej niż dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku testu sprawdzającego wiedzę w granicach 85-90% - ocena dobra plus (4,5)

5. bardzo dobre – przy osiągnięciu przez studenta wyniku testu sprawdzającego wiedzę w granicach 95-100% - ocena bardzo dobra (5,0)

Egzamin, test wiedzy

1. Rodzina - pojęcie, kryteria współczesnej rodziny, modele życia rodzinnego, funkcje rodziny, fazy życia rodzinnego. Kryzysy normatywne i nienormatywne w życiu rodziny.

2. Wartość rodziny. Podwójny wzorzec familizmu

3. Transmisja międzypokoleniowa w rodzinie.

4. Małżeństwo - różne ujęcia, kryteria wyznaczające rodzaj małżeństwa, struktura małżeństwa, funkcje i modele małżeństwa.

5. Nowe modele życia rodzinnego cz. 1 (rodziny i związki różnokulturowe)

6. Nowe modele życia rodzinnego cz. 2 (LTA - Living Together Apart, związki dwóch karier, kohabitacja).

7. Procesy w bliskich związkach. Przyczyny zmian w miłości i w rodzinie.

8. Determinanty integracji bliskich związków emocjonalnych. Miłość czy z

zaangażowanie interpersonalne? (cz. 1).

9. Determinanty integracji bliskich związków - cechy osobowości partnerów,

style komunikacji w rodzinie (cz.2.).

10. Przyczyny dezintegracji. Fazy rozwodu. Kryzys rozwodowy. Rozwód w

perspektywie indywidualnej, diady i rodzinnej.

11. Rodziny zrekonstruowane – typologie, fazy zmian, czynniki stresogenne,

problemy, specyfika funkcjonowania - procesy triangulacji.

12. Rodzina jako system – wielowymiarowy aspekt funkcjonowania rodziny.

13. Modele oceny funkcjonowania rodziny (D. Olsona, Mc Master, G. Beaversa, M. Bowena).

14. Rodzina a rozwój dziecka. Style wychowawcze i postawy rodzicielskie.

15. Alternatywne środowiska wychowawcze -rodziny adopcyjne i zastępcze.

Podstawowa:

Barbaro de, B. (2016). Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Wyd. UJ.

Janicka, I., Liberska, H., red. (2014). Psychologia rodziny. PWN. (część I – rozdz.: 1,4,5,6; część II – rozdz.: 2,3,4,5,6; część III -rozdz.: 4)

Walęcka-Matyja, K., Janicka, I. (2021). Rodzina jako wartość. Analiza psychologiczna wartości rodzinnych. Wyd. UŁ

Uzupełniająca:

Beck U., Beck-Gernsheim (2013). Miłość na odległość. PWN.

Beisert, M. (2000). Rozwód. Proces radzenia sobie z kryzysem. Wyd. Fundacji Humaniora.

Błażek, M., Lewandowska-Walter, A. (2017). Rozwód jako proces. Difin.

Buss, D. M. (2003). Ewolucja pożądania. Jak ludzie dobierają się w pary. GWP.

Janicka, I., Szymczak, W. (2019). Can close romantic relationships last? The commitment of partners in married and cohabitant couples. Current Issues in Personality Psychology, 7(3), 203–211.

Janicka, I. (2017). Jakość i stabilność małżeństw dwóch karier. Psychological Journal, 1,35-42.

Janicka, I. (2017). Przyczyny transformacji życia rodzinnego. Studia Humanistica Gedanensia 5, 29-45.

Janicka, I., Kwiatkowski, M. (2016). Homoseksualizm męski i kobiecy w ujęciu psychologicznym. PWN (rozdz. 8 i 9).

Rostowska, T., Lewandowska-Walter, A. (2019). Psychospołeczne konteksty relacji rodzinnych. Difin.

Plopa, M. (2005). Psychologia rodziny. Teoria i badania. Wyd. Elbląskiej Uczelni Humanistyczno-Ekonomicznej.

Szlendak, T. (2015). Socjologia rodziny. PWN

Wojciszke, B. (2015). Psychologia miłości. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne