Przedmiot z zakresu nauk społecznych

T

Zajęcia mają charakter konwersatoryjny z elementami wykładu

1. Poziom i charakter aktywności na zajęciach (częstotliwość zabierania głosu, logiczna i językowa poprawność wypowiedzi, odwołania do literatury przedmiotu).

2. Testy pisemne (kolokwia) ze znajomości tekstów.

3. Rozmowa na temat kolokwiów i treści tekstów omawianych na zajęciach.

kolokwia pisemne

(1) Odmienności w pojmowaniu „filozofii społecznej” w tradycji anglo-amerykańskiej i w tradycji niemieckiej.

(2) Arystoteles: definicja państwa, jego cel i najlepsze urządzenie; części składowe państwa; definicja obywatela; pojęcie cnoty obywatela.

(3) Cyceron: państwo (res publica) jako rzecz ludu (res populi); definicja ludu; warunki mądrej władzy; krytyka ustrojów: monarchii, rządów najlepszych i demokracji; czwarta forma ustrojowa;

(4) św. Augustyn: relacje państwa niebieskiego i państwa ziemskiego; pojęcie pokoju i jego stosunek do porządku i sprawiedliwości; św. Augustyna krytyka Cycerońskiego pojęcia państwa

(5) św. Tomasz z Akwinu: św. Tomasza analiza pojęcia króla; uzasadnienie władzy monarszej; rządy naturalne i rządy sztuczne

(6) T. Hobbes: stan ludzi poza społecznością państwową; uprawnienie naturalne (ius naturale) i prawo natury (lex naturalis); rodzaje umów i umowa społeczna; przyczyny i powstanie państwa.

(7) J. Locke: Locke’owskie pojęcie własności; społeczeństwo obywatelskie jako wspólnota oparta na rządach prawa; pojęcie commonwealth.

(8) J. J. Rousseau: wola powszechna; pakt społeczny; problem wolności naturalnej i politycznej; władza lud; pojęcie suwerenności; granice władzy zwierzchniej.

(9) I. Kant: zasady a priori ustroju obywatelskiego (wolność, równość, niezależność); problem oporu wobec głowy państwa; formy władania i formy rządzenia; celowość przyrody i cel ludzkości.

(10) Hegel: momenty systemu filozoficznego Hegla, w tym zwłaszcza „etyczność” z Zasad filozofii prawa); Heglowskie rozumienie społeczeństwa obywatelskiego i państwa.

Arystoteles, Polityka, PWN, Warszawa 2001 (Ks. I, Rozdział I; Ks. III, Rozdział I i II; Ks. VII, Rozdział I i II)

Arystoteles, Etyka nikomachejska, PWN, Warszawa 1982 (Ks. V, cz. II-V)

Cyceron, O Państwie, w: tenże, Pisma filozoficzne, t. II, PWN, Warszawa 1960 (Ks. I)

św. Augustyn, O państwie Bożym. Przeciw poganom ksiąg XXII, tłum, Wiktor Kornatowski. Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1977 (ks. XI , 1; XIV, 28; XV, 1; XIX, 11; XIX, 12; XIX, 13, XIX, 16; XIX, 17; XIX, 21; IV, 4; V, 24; XIX, 27)

św. Tomasz z Akwinu, O władzy, w: tenże, Dzieła wybrane, wyd. „W drodze”, Poznań 1984 (Ks. I, 1; Ks. II, 1, 3 i 4)

T. Hobbes, Elementy filozofii, t. II, PWN, Warszawa 1956 (Ks. III, Cz. I, rozdz. I-II; Ks. III, Cz. II, rozdz. V)

J. Locke, Dwa traktaty o rządzie, Warszawa 1992 (Traktat drugi, rozdziały VII-X, ss. 216-256)

J. J. Rousseau, Umowa społeczna, tłum. Antoni Peretiatkowicz, PWN, Warszawa 1966 (fragmenty)

I. Kant, O porzekadle: To może być słuszne w teorii, ale nic nie jest warte w praktyce, w: tenże, O porzekadle..., red. M. Żelazny, wyd. Comer, Toruń 1995 (ss. 18-37)

I. Kant, Do wiecznego pokoju, w: tenże, O porzekadle..., red. M. Żelazny, wyd. Comer, Toruń 1995 (Pierwszy artykuł definitywny do wiecznego pokoju, ss. 56-60)

I. Kant, Pomysły do ujęcia historii powszechnej w aspekcie światowym, w: tenże, Przypuszczalny początek ludzkiej historii i inne pisma historiozoficzne, Comer, Toruń 1995 (ss. 35-50)

M. Kozłowski, Hegel jako krytyk idei umowy społecznej, w: Umowa społeczna i jej krytycy w myśli politycznej i prawnej, red. Z. Rau, M. Chmieliński, wyd. SCHOLAR, Warszawa 2010 (ss. 378-398)

G. W. F. Hegel, Zasady filozofii prawa, Warszawa: PWN, 1969 (§§ 182-281)

ALTERNATYWNIE:

J. Locke, Rozważania dotyczące prawdziwego pochodzenia, zakresu i celu rządu obywatelskiego, przeł. M. Kozłowski, Studia Filozoficzne, nr 1-2, 123-133, 1982.

H. Marcuse, Rozum i rewolucja. Hegel a powstanie teorii społecznej, przeł. D. Petsch Książka i wiedza, Warszawa 1966.

M. J. Siemek, Hegel: Rozum i historia, w: W kręgu filozofów, Czytelnik, Warszawa 1984, ss. 30-57.

G. W. F. Hegel, Wykłady z filozofii dziejów (fragmenty), w: (red.) S. Filipowicz, Historia idei politycznych. Wybór tekstów, t. II, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2002, ss. 360–391.

T

Zajęcia mają charakter konwersatoryjny z elementami wykładu

1. Poziom i charakter aktywności na zajęciach (częstotliwość zabierania głosu, logiczna i językowa poprawność wypowiedzi, odwołania do literatury przedmiotu).

2. Testy pisemne (kolokwia) ze znajomości tekstów.

3. Rozmowa na temat kolokwiów i treści tekstów omawianych na zajęciach.

kolokwia pisemne

(1) Odmienności w pojmowaniu „filozofii społecznej” w tradycji anglo-amerykańskiej i w tradycji niemieckiej.

(2) Arystoteles: definicja państwa, jego cel i najlepsze urządzenie; części składowe państwa; definicja obywatela; pojęcie cnoty obywatela.

(3) Cyceron: państwo (res publica) jako rzecz ludu (res populi); definicja ludu; warunki mądrej władzy; krytyka ustrojów: monarchii, rządów najlepszych i demokracji; czwarta forma ustrojowa;

(4) św. Augustyn: relacje państwa niebieskiego i państwa ziemskiego; pojęcie pokoju i jego stosunek do porządku i sprawiedliwości; św. Augustyna krytyka Cycerońskiego pojęcia państwa

(5) św. Tomasz z Akwinu: św. Tomasza analiza pojęcia króla; uzasadnienie władzy monarszej; rządy naturalne i rządy sztuczne

(6) T. Hobbes: stan ludzi poza społecznością państwową; uprawnienie naturalne (ius naturale) i prawo natury (lex naturalis); rodzaje umów i umowa społeczna; przyczyny i powstanie państwa.

(7) J. Locke: Locke’owskie pojęcie własności; społeczeństwo obywatelskie jako wspólnota oparta na rządach prawa; pojęcie commonwealth.

(8) J. J. Rousseau: wola powszechna; pakt społeczny; problem wolności naturalnej i politycznej; władza lud; pojęcie suwerenności; granice władzy zwierzchniej.

(9) I. Kant: zasady a priori ustroju obywatelskiego (wolność, równość, niezależność); problem oporu wobec głowy państwa; formy władania i formy rządzenia; celowość przyrody i cel ludzkości.

(10) Hegel: momenty systemu filozoficznego Hegla, w tym zwłaszcza „etyczność” z Zasad filozofii prawa); Heglowskie rozumienie społeczeństwa obywatelskiego i państwa.

Arystoteles, Polityka, PWN, Warszawa 2001 (Ks. I, Rozdział I; Ks. III, Rozdział I i II; Ks. VII, Rozdział I i II)

Arystoteles, Etyka nikomachejska, PWN, Warszawa 1982 (Ks. V, cz. II-V)

Cyceron, O Państwie, w: tenże, Pisma filozoficzne, t. II, PWN, Warszawa 1960 (Ks. I)

św. Augustyn, O państwie Bożym. Przeciw poganom ksiąg XXII, tłum, Wiktor Kornatowski. Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1977 (ks. XI , 1; XIV, 28; XV, 1; XIX, 11; XIX, 12; XIX, 13, XIX, 16; XIX, 17; XIX, 21; IV, 4; V, 24; XIX, 27)

św. Tomasz z Akwinu, O władzy, w: tenże, Dzieła wybrane, wyd. „W drodze”, Poznań 1984 (Ks. I, 1; Ks. II, 1, 3 i 4)

T. Hobbes, Elementy filozofii, t. II, PWN, Warszawa 1956 (Ks. III, Cz. I, rozdz. I-II; Ks. III, Cz. II, rozdz. V)

J. Locke, Dwa traktaty o rządzie, Warszawa 1992 (Traktat drugi, rozdziały VII-X, ss. 216-256)

J. J. Rousseau, Umowa społeczna, tłum. Antoni Peretiatkowicz, PWN, Warszawa 1966 (fragmenty)

I. Kant, O porzekadle: To może być słuszne w teorii, ale nic nie jest warte w praktyce, w: tenże, O porzekadle..., red. M. Żelazny, wyd. Comer, Toruń 1995 (ss. 18-37)

I. Kant, Do wiecznego pokoju, w: tenże, O porzekadle..., red. M. Żelazny, wyd. Comer, Toruń 1995 (Pierwszy artykuł definitywny do wiecznego pokoju, ss. 56-60)

I. Kant, Pomysły do ujęcia historii powszechnej w aspekcie światowym, w: tenże, Przypuszczalny początek ludzkiej historii i inne pisma historiozoficzne, Comer, Toruń 1995 (ss. 35-50)

M. Kozłowski, Hegel jako krytyk idei umowy społecznej, w: Umowa społeczna i jej krytycy w myśli politycznej i prawnej, red. Z. Rau, M. Chmieliński, wyd. SCHOLAR, Warszawa 2010 (ss. 378-398)

G. W. F. Hegel, Zasady filozofii prawa, Warszawa: PWN, 1969 (§§ 182-281)

ALTERNATYWNIE:

J. Locke, Rozważania dotyczące prawdziwego pochodzenia, zakresu i celu rządu obywatelskiego, przeł. M. Kozłowski, Studia Filozoficzne, nr 1-2, 123-133, 1982.

H. Marcuse, Rozum i rewolucja. Hegel a powstanie teorii społecznej, przeł. D. Petsch Książka i wiedza, Warszawa 1966.

M. J. Siemek, Hegel: Rozum i historia, w: W kręgu filozofów, Czytelnik, Warszawa 1984, ss. 30-57.

G. W. F. Hegel, Wykłady z filozofii dziejów (fragmenty), w: (red.) S. Filipowicz, Historia idei politycznych. Wybór tekstów, t. II, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2002, ss. 360–391.

T

Zajęcia mają charakter konwersatoryjny z elementami wykładu

1. Poziom i charakter aktywności na zajęciach (częstotliwość zabierania głosu, logiczna i językowa poprawność wypowiedzi, odwołania do literatury przedmiotu).

2. Testy pisemne (kolokwia) ze znajomości tekstów.

3. Rozmowa na temat kolokwiów i treści tekstów omawianych na zajęciach.

kolokwia pisemne

(1) Odmienności w pojmowaniu „filozofii społecznej” w tradycji anglo-amerykańskiej i w tradycji niemieckiej.

(2) Arystoteles: definicja państwa, jego cel i najlepsze urządzenie; części składowe państwa; definicja obywatela; pojęcie cnoty obywatela.

(3) Cyceron: państwo (res publica) jako rzecz ludu (res populi); definicja ludu; warunki mądrej władzy; krytyka ustrojów: monarchii, rządów najlepszych i demokracji; czwarta forma ustrojowa;

(4) św. Augustyn: relacje państwa niebieskiego i państwa ziemskiego; pojęcie pokoju i jego stosunek do porządku i sprawiedliwości; św. Augustyna krytyka Cycerońskiego pojęcia państwa

(5) św. Tomasz z Akwinu: św. Tomasza analiza pojęcia króla; uzasadnienie władzy monarszej; rządy naturalne i rządy sztuczne

(6) T. Hobbes: stan ludzi poza społecznością państwową; uprawnienie naturalne (ius naturale) i prawo natury (lex naturalis); rodzaje umów i umowa społeczna; przyczyny i powstanie państwa.

(7) J. Locke: Locke’owskie pojęcie własności; społeczeństwo obywatelskie jako wspólnota oparta na rządach prawa; pojęcie commonwealth.

(8) J. J. Rousseau: wola powszechna; pakt społeczny; problem wolności naturalnej i politycznej; władza lud; pojęcie suwerenności; granice władzy zwierzchniej.

(9) I. Kant: zasady a priori ustroju obywatelskiego (wolność, równość, niezależność); problem oporu wobec głowy państwa; formy władania i formy rządzenia; celowość przyrody i cel ludzkości.

(10) Hegel: momenty systemu filozoficznego Hegla, w tym zwłaszcza „etyczność” z Zasad filozofii prawa); Heglowskie rozumienie społeczeństwa obywatelskiego i państwa.

Arystoteles, Polityka, PWN, Warszawa 2001 (Ks. I, Rozdział I; Ks. III, Rozdział I i II; Ks. VII, Rozdział I i II)

Arystoteles, Etyka nikomachejska, PWN, Warszawa 1982 (Ks. V, cz. II-V)

Cyceron, O Państwie, w: tenże, Pisma filozoficzne, t. II, PWN, Warszawa 1960 (Ks. I)

św. Augustyn, O państwie Bożym. Przeciw poganom ksiąg XXII, tłum, Wiktor Kornatowski. Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1977 (ks. XI , 1; XIV, 28; XV, 1; XIX, 11; XIX, 12; XIX, 13, XIX, 16; XIX, 17; XIX, 21; IV, 4; V, 24; XIX, 27)

św. Tomasz z Akwinu, O władzy, w: tenże, Dzieła wybrane, wyd. „W drodze”, Poznań 1984 (Ks. I, 1; Ks. II, 1, 3 i 4)

T. Hobbes, Elementy filozofii, t. II, PWN, Warszawa 1956 (Ks. III, Cz. I, rozdz. I-II; Ks. III, Cz. II, rozdz. V)

J. Locke, Dwa traktaty o rządzie, Warszawa 1992 (Traktat drugi, rozdziały VII-X, ss. 216-256)

J. J. Rousseau, Umowa społeczna, tłum. Antoni Peretiatkowicz, PWN, Warszawa 1966 (fragmenty)

I. Kant, O porzekadle: To może być słuszne w teorii, ale nic nie jest warte w praktyce, w: tenże, O porzekadle..., red. M. Żelazny, wyd. Comer, Toruń 1995 (ss. 18-37)

I. Kant, Do wiecznego pokoju, w: tenże, O porzekadle..., red. M. Żelazny, wyd. Comer, Toruń 1995 (Pierwszy artykuł definitywny do wiecznego pokoju, ss. 56-60)

I. Kant, Pomysły do ujęcia historii powszechnej w aspekcie światowym, w: tenże, Przypuszczalny początek ludzkiej historii i inne pisma historiozoficzne, Comer, Toruń 1995 (ss. 35-50)

M. Kozłowski, Hegel jako krytyk idei umowy społecznej, w: Umowa społeczna i jej krytycy w myśli politycznej i prawnej, red. Z. Rau, M. Chmieliński, wyd. SCHOLAR, Warszawa 2010 (ss. 378-398)

G. W. F. Hegel, Zasady filozofii prawa, Warszawa: PWN, 1969 (§§ 182-281)

ALTERNATYWNIE:

J. Locke, Rozważania dotyczące prawdziwego pochodzenia, zakresu i celu rządu obywatelskiego, przeł. M. Kozłowski, Studia Filozoficzne, nr 1-2, 123-133, 1982.

H. Marcuse, Rozum i rewolucja. Hegel a powstanie teorii społecznej, przeł. D. Petsch Książka i wiedza, Warszawa 1966.

M. J. Siemek, Hegel: Rozum i historia, w: W kręgu filozofów, Czytelnik, Warszawa 1984, ss. 30-57.

G. W. F. Hegel, Wykłady z filozofii dziejów (fragmenty), w: (red.) S. Filipowicz, Historia idei politycznych. Wybór tekstów, t. II, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2002, ss. 360–391.

T

Zajęcia mają charakter konwersatoryjny z elementami wykładu

1. Poziom i charakter aktywności na zajęciach (częstotliwość zabierania głosu, logiczna i językowa poprawność wypowiedzi, odwołania do literatury przedmiotu).

2. Testy pisemne (kolokwia) ze znajomości tekstów.

3. Rozmowa na temat kolokwiów i treści tekstów omawianych na zajęciach.

kolokwia pisemne

(1) Odmienności w pojmowaniu „filozofii społecznej” w tradycji anglo-amerykańskiej i w tradycji niemieckiej.

(2) Arystoteles: definicja państwa, jego cel i najlepsze urządzenie; części składowe państwa; definicja obywatela; pojęcie cnoty obywatela.

(3) Cyceron: państwo (res publica) jako rzecz ludu (res populi); definicja ludu; warunki mądrej władzy; krytyka ustrojów: monarchii, rządów najlepszych i demokracji; czwarta forma ustrojowa;

(4) św. Augustyn: relacje państwa niebieskiego i państwa ziemskiego; pojęcie pokoju i jego stosunek do porządku i sprawiedliwości; św. Augustyna krytyka Cycerońskiego pojęcia państwa

(5) św. Tomasz z Akwinu: św. Tomasza analiza pojęcia króla; uzasadnienie władzy monarszej; rządy naturalne i rządy sztuczne

(6) T. Hobbes: stan ludzi poza społecznością państwową; uprawnienie naturalne (ius naturale) i prawo natury (lex naturalis); rodzaje umów i umowa społeczna; przyczyny i powstanie państwa.

(7) J. Locke: Locke’owskie pojęcie własności; społeczeństwo obywatelskie jako wspólnota oparta na rządach prawa; pojęcie commonwealth.

(8) J. J. Rousseau: wola powszechna; pakt społeczny; problem wolności naturalnej i politycznej; władza lud; pojęcie suwerenności; granice władzy zwierzchniej.

(9) I. Kant: zasady a priori ustroju obywatelskiego (wolność, równość, niezależność); problem oporu wobec głowy państwa; formy władania i formy rządzenia; celowość przyrody i cel ludzkości.

(10) Hegel: momenty systemu filozoficznego Hegla, w tym zwłaszcza „etyczność” z Zasad filozofii prawa); Heglowskie rozumienie społeczeństwa obywatelskiego i państwa.

Arystoteles, Polityka, PWN, Warszawa 2001 (Ks. I, Rozdział I; Ks. III, Rozdział I i II; Ks. VII, Rozdział I i II)

Arystoteles, Etyka nikomachejska, PWN, Warszawa 1982 (Ks. V, cz. II-V)

Cyceron, O Państwie, w: tenże, Pisma filozoficzne, t. II, PWN, Warszawa 1960 (Ks. I)

św. Augustyn, O państwie Bożym. Przeciw poganom ksiąg XXII, tłum, Wiktor Kornatowski. Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1977 (ks. XI , 1; XIV, 28; XV, 1; XIX, 11; XIX, 12; XIX, 13, XIX, 16; XIX, 17; XIX, 21; IV, 4; V, 24; XIX, 27)

św. Tomasz z Akwinu, O władzy, w: tenże, Dzieła wybrane, wyd. „W drodze”, Poznań 1984 (Ks. I, 1; Ks. II, 1, 3 i 4)

T. Hobbes, Elementy filozofii, t. II, PWN, Warszawa 1956 (Ks. III, Cz. I, rozdz. I-II; Ks. III, Cz. II, rozdz. V)

J. Locke, Dwa traktaty o rządzie, Warszawa 1992 (Traktat drugi, rozdziały VII-X, ss. 216-256)

J. J. Rousseau, Umowa społeczna, tłum. Antoni Peretiatkowicz, PWN, Warszawa 1966 (fragmenty)

I. Kant, O porzekadle: To może być słuszne w teorii, ale nic nie jest warte w praktyce, w: tenże, O porzekadle..., red. M. Żelazny, wyd. Comer, Toruń 1995 (ss. 18-37)

I. Kant, Do wiecznego pokoju, w: tenże, O porzekadle..., red. M. Żelazny, wyd. Comer, Toruń 1995 (Pierwszy artykuł definitywny do wiecznego pokoju, ss. 56-60)

I. Kant, Pomysły do ujęcia historii powszechnej w aspekcie światowym, w: tenże, Przypuszczalny początek ludzkiej historii i inne pisma historiozoficzne, Comer, Toruń 1995 (ss. 35-50)

M. Kozłowski, Hegel jako krytyk idei umowy społecznej, w: Umowa społeczna i jej krytycy w myśli politycznej i prawnej, red. Z. Rau, M. Chmieliński, wyd. SCHOLAR, Warszawa 2010 (ss. 378-398)

G. W. F. Hegel, Zasady filozofii prawa, Warszawa: PWN, 1969 (§§ 182-281)

ALTERNATYWNIE:

J. Locke, Rozważania dotyczące prawdziwego pochodzenia, zakresu i celu rządu obywatelskiego, przeł. M. Kozłowski, Studia Filozoficzne, nr 1-2, 123-133, 1982.

H. Marcuse, Rozum i rewolucja. Hegel a powstanie teorii społecznej, przeł. D. Petsch Książka i wiedza, Warszawa 1966.

M. J. Siemek, Hegel: Rozum i historia, w: W kręgu filozofów, Czytelnik, Warszawa 1984, ss. 30-57.

G. W. F. Hegel, Wykłady z filozofii dziejów (fragmenty), w: (red.) S. Filipowicz, Historia idei politycznych. Wybór tekstów, t. II, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2002, ss. 360–391.

T

Zajęcia mają charakter konwersatoryjny z elementami wykładu.

Ocenie podlegać będzie:

1. Poziom i charakter aktywności na zajęciach (częstotliwość zabierania głosu, logiczna i językowa poprawność wypowiedzi, odwołania do literatury przedmiotu).

2. Testy pisemne (kolokwia) ze znajomości tekstów.

3. Rozmowa na temat kolokwiów i treści tekstów omawianych na zajęciach.

kolokwia pisemne

I. Wprowadzenie. Co to jest „filozofia społeczna”? Odmienności w pojmowaniu „filozofii społecznej” w tradycji anglo-amerykańskiej i w tradycji niemieckiej. Polis jako wspólnota naturalna oparta na cnocie

II. Civitas jako związek obywateli oparty na prawie

III. Civitas dei i Civitas terrena – wzorzec chrześcijańskiego ujmowania relacji między religią a polityką

IV. św. Tomasz z Akwinu: racjonalny porządek społeczny i jego hierarchiczna struktura

V. Rozumna wspólnota Thomasa Hobbesa

VI. Locke: wspólnota polityczna – początki społeczeństwa obywatelskiego

VII. Contract social czyli wspólnota społeczno-polityczna Jana Jakuba Rousseau

VIII. Kant i jego wizja stanu obywatelskiego

IX. Społeczeństwo obywatelskie i państwo według Hegla

http://de.wikipedia.org/wiki/Sozialphilosophie

http://en.wikipedia.org/wiki/Social_philosophy

Arystoteles, Polityka (Ks. I, Rozdział I; Ks. III, Rozdział I-II; Ks. VII, Rozdział I-II)

Arystoteles, Etyka nikomachejska, Warszawa: PWN (Ks. V, cz. II-V)

Cicero, O Państwie, w: tenże, Pisma filozoficzne, t. II, Warszawa, PWN: 1960 (Ks. I)

Święty Augustyn, O państwie Bożym. Przeciw poganom ksiąg XXII, tłum, Wiktor Kornatowski. Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1977 (ks. XI, 1; XIV, 28; XV, 1; XIX, 11; XIX, 12; XIX, 13, XIX, 16; XIX, 17; XIX, 21; IV, 4; V, 24; XIX, 27)

św. Tomasz z Akwinu, O władzy, w: tenże, Dzieła wybrane, Poznań: „W drodze”: 1984 (Ks. pierwsza, 1; Ks. druga, 1, 3-4) V

K. Kaczmarek, Prasocjologia Świętego Tomasza z Akwinu, Poznań: UAM, 1999 (Rozdział II: s. 67-96)

Hobbes, Elementy filozofii, t. II, Warszawa: PWN, 1956 (Ks. III: O obywatelu, Cz. I, rozdz. II-II; Ks. III, Cz. II: Władza, rozdz. V)

Locke, Dwa traktaty o rządzie, Warszawa 1992 (Traktat drugi, rozdziały VII-X, ss. 216-256)

J. J. Rousseau, Umowa społeczna. Umowa społeczna oraz Uwagi o rządzie polskim. Przedmowa do "Narcyza". List o widowiskach. List i Opatrzności. Listy moralne. List do arcybiskupa de Beaumont. List do Malesherbesa, tłum. Bronisław Baczko W. Bieńkowska, M. Pawłowska, A. Peretiatkowicz, J. Rogoziński, M. Staszewski, B. Strumiński, Oprac., wstęp i przypisy B. Baczko, Warszawa Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1966 [lub: J. J. Rousseau, Umowa społeczna, (fragmenty wybrane za wyborem: Społeczeństwo obywatelskie. Wybór tekstów z historii pojęcia, red. B. Markiewicz, Wydział Filozofii i Socjologii UW (na prawach rękopisu), s. 107-111)]

B. Baczko, Rousseau: samotność i wspólnota, Warszawa: PWN, 1964 (rozdz. IV, części: „Prawo i umowa społeczna”, „«Państwo-ojczyzna» i wzór «obywatela»”, „Demokracja i konserwatyzmm”, s. 613-697)

I. Kant, O porzekadle: To może być słuszne w teorii, ale nic nie jest warte w praktyce, w: tenże, O porzekadle..., red. M. Żelazny, Toruń: Comer, 1995 (s. 18-37)

I. Kant, Do wiecznego pokoju, w: tenże, O porzekadle..., red. M. Żelazny, Toruń: Comer, 1995 (Pierwszy artykuł definitywny do wiecznego pokoju, s. 56-60)

I. Kant, Pomysły do ujęcia historii powszechnej w aspekcie światowym, w: tenże, Przypuszczalny początek ludzkiej historii i inne pisma historiozoficzne, Toruń: Comer, 1995 (s. 35-50)

G. W. F. Hegel, Zasady filozofii prawa, Warszawa: PWN, 1969 (§§ 182-281);

Jürgen Habermas, Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej, tłum. W. Lipnik, M. Łukasiewicz, Wprowadzenie i redakcja naukowa oraz weryfikacja przekładu Marek Czyżewski, Konsultacja terminologiczna i weryfikacja przekładu par. 13 i 14 Andrzej M. Kaniowski, Wydawnictwo Naukowe PWN 2008

T

Zajęcia mają charakter konwersatoryjny z elementami wykładu.

1. Poziom i charakter aktywności na zajęciach (częstotliwość zabierania głosu, logiczna i językowa poprawność wypowiedzi, odwołania do literatury przedmiotu).

2. Kolokwia ze znajomości tekstów.

(1) Odmienności w pojmowaniu „filozofii społecznej” w tradycji anglo-amerykańskiej i w tradycji niemieckiej.

(2) Arystoteles: definicja państwa, jego cel i najlepsze urządzenie; części składowe państwa; definicja obywatela; pojęcie cnoty obywatela.

(3) Cyceron: państwo (res publica) jako rzecz ludu (res populi); definicja ludu; warunki mądrej władzy; krytyka ustrojów: monarchii, rządów najlepszych i demokracji; czwarta forma ustrojowa;

(4) św. Augustyn: relacje państwa niebieskiego i państwa ziemskiego; pojęcie pokoju i jego stosunek do porządku i sprawiedliwości; św. Augustyna krytyka Cycerońskiego pojęcia państwa

(5) św. Tomasz z Akwinu: św. Tomasza analiza pojęcia króla; uzasadnienie władzy monarszej; rządy naturalne i rządy sztuczne

(6) T. Hobbes: stan ludzi poza społecznością państwową; uprawnienie naturalne (ius naturale) i prawo natury (lex naturalis); rodzaje umów i umowa społeczna; przyczyny i powstanie państwa.

(7) J. Locke: Locke’owskie pojęcie własności; społeczeństwo obywatelskie jako wspólnota oparta na rządach prawa; pojęcie commonwealth.

(8) J. J. Rousseau: wola powszechna; pakt społeczny; problem wolności naturalnej i politycznej; władza lud; pojęcie suwerenności; granice władzy zwierzchniej.

(9) I. Kant: zasady a priori ustroju obywatelskiego (wolność, równość, niezależność); problem oporu wobec głowy państwa; formy władania i formy rządzenia; celowość przyrody i cel ludzkości.

(10) M. Kozłowski: Hegla krytyka umowy społecznej; to, co umowa społeczna konstytuuje, a czego nie (jeśli chodzi o człony systemu „etyczności” Zasad filozofii prawa); Heglowskie rozumienie społeczeństwa obywatelskiego.

http://de.wikipedia.org/wiki/Sozialphilosophie

http://en.wikipedia.org/wiki/Social_philosophy

Arystoteles, Polityka, PWN, Warszawa 2001 (Ks. I, Rozdział I; Ks. III, Rozdział I i II; Ks. VII, Rozdział I i II)

Arystoteles, Etyka nikomachejska, PWN, Warszawa 1982 (Ks. V, cz. II-V)

Cyceron, O Państwie, w: tenże, Pisma filozoficzne, t. II, PWN, Warszawa 1960 (Ks. I)

św. Augustyn, O państwie Bożym. Przeciw poganom ksiąg XXII, tłum, Wiktor Kornatowski. Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1977 (ks. XI , 1; XIV, 28; XV, 1; XIX, 11; XIX, 12; XIX, 13, XIX, 16; XIX, 17; XIX, 21; IV, 4; V, 24; XIX, 27)

św. Tomasz z Akwinu, O władzy, w: tenże, Dzieła wybrane, wyd. „W drodze”, Poznań 1984 (Ks. I, 1; Ks. II, 1, 3 i 4)

T. Hobbes, Elementy filozofii, t. II, PWN, Warszawa 1956 (Ks. III, Cz. I, rozdz. I-II; Ks. III, Cz. II, rozdz. V)

J. Locke, Dwa traktaty o rządzie, Warszawa 1992 (Traktat drugi, rozdziały VII-X, ss. 216-256)

J. J. Rousseau, Umowa społeczna, tłum. Antoni Peretiatkowicz, PWN, Warszawa 1966 (fragmenty)

I. Kant, O porzekadle: To może być słuszne w teorii, ale nic nie jest warte w praktyce, w: tenże, O porzekadle..., red. M. Żelazny, wyd. Comer, Toruń 1995 (ss. 18-37)

I. Kant, Do wiecznego pokoju, w: tenże, O porzekadle..., red. M. Żelazny, wyd. Comer, Toruń 1995 (Pierwszy artykuł definitywny do wiecznego pokoju, ss. 56-60)

I. Kant, Pomysły do ujęcia historii powszechnej w aspekcie światowym, w: tenże, Przypuszczalny początek ludzkiej historii i inne pisma historiozoficzne, Comer, Toruń 1995 (ss. 35-50)

M. Kozłowski, Hegel jako krytyk idei umowy społecznej, w: Umowa społeczna i jej krytycy w myśli politycznej i prawnej, red. Z. Rau, M. Chmieliński, wyd. SCHOLAR, Warszawa 2010 (ss. 378-398)

G. W. F. Hegel, Zasady filozofii prawa, Warszawa: PWN, 1969 (§§ 182-281)