Filozofia

T

Wykład. Prezentacja i analiza zagadnień zawartych w programie.

Uczestnictwo w wykładzie.

I. Moralizm, hedonizm, fatalizm. Sokratejsko-platońska, epikurejska i stoicka wizja świata i człowieka.

II. O wartości i wykorzystaniu rozumu i intuicji w metafizyce i etyce (René Descartes, Immanuel Kant, Henri Bergson).

III. Alienacja i emancypacja. Dialektyka jednostkowości i ogólności (G. W. F. Hegel, Max Stirner, Ludwig Feuerbach, Karl Marx).

IV. Filozofia życia: witalność, tragiczność, absurd, wiara (Arthur Schopenhauer, Giacomo Leopardi, Søren Kierkegaard, Friedrich Nietzsche, Miguel de Unamuno).

V. Człowiek jako „bycie ku śmierci” i człowiek jako „wolność podarowana przez transcendencję” (Martin Heidegger, Karl Jaspers).

VI. Egzystencjalizm: negatywność, witalizm, historia. – Człowiek „zbuntowany” (Albert Camus) i człowiek jako „Nicość” (Jean-Paul Sartre).

VII. Strukturalizm i postmodernizm. – Claude Lévi-Strauss: metoda strukturalnej lingwistyki zastosowana w antropologii. - Michel Foucault: krytyka mieszczańskiego rozumu. – Jacques Derrida: dekonstrukcja, czyli różnicościowanie metafizyki.

VIII. Kondycja ludzka według Emila Ciorana. - Nowe rozmyślania Aureliańskie? (Sándor Márai).

A. Anzenbacher, Wprowadzenie do filozofii, Kraków 2012.

F. Copleston, Historia filozofii, t. I-IX, PAX, Warszawa (różne wydania).

G. Durozoi, A. Roussel, Filozofia. Słownik. Pojęcia, postacie, problemy, Warszawa 1997.

L. Fery, Jak żyć?, Warszawa 2011.

L. Ferry, Filozofia. Najpiękniejsza historia, Warszawa 2018.

B. A. G. Fuller, Historia filozofii, t. 1-2.

T. Gadacz, Historia filozofii XX wieku. Nurty, Kraków 2009.

J. Galarowicz, Na ścieżkach prawdy. Wprowadzenie do filozofii, Kraków 1992.

E. Gilson, Historia filozofii chrześcijańskiej w wiekach średnich, Warszawa 1987.

E. Gilson, T. Langan, A. A. Maurer, Historia filozofii współczesnej, Warszawa 1979.

A. Krokiewicz, Zarys filozofii greckiej, Warszawa 2000.

Z. Kuderowicz, Filozofia nowożytnej Europy, Warszawa 1989.

J. Lechte, Panorama współczesnej myśli humanistycznej. Od strukturalizmu do postmodernizmu, Warszawa 1999.

Leksykon dzieł filozoficznych, Kraków 2001.

J. Migasiński, Filozofia nowożytna. Postacie, idee, problemy, Warszawa 2011.

M. Onfray, Antypodręcznik filozofii. Lekcje sokratejskie i alternatywne, Warszawa 2009.

Przewodnik po literaturze filozoficznej XX wieku, red. B. Skarga, Warszawa 1994-1997.

G. Reale, Historia filozofii starożytnej, t. I-V, Lublin 2012.

A. Sikora, Spotkania z filozofią (różne wydania).

Słownik filozofii, red. A. Aduszkiewicz, Warszawa 2009.

W. Tatarkiewicz, Historia filozofii, t. 1-3, PWN, Warszawa (różne wydania).

Kolekcja „Odkryj Filozofię”, Hachette Polska, 2016-2020 (prezentuje sylwetki największych filozofów w opracowaniu autorów włoskich i hiszpańskich).

T

Nie więcej niż 3 nieobecności. Przygotowanie wypowiedzi pisemnej na dowolny temat mieszczący się w problematyce zajęć.

Wykład 1.

Zaliczenie/egzamin końcowy (test prawda-fałsz oraz pytania otwarte).

Metoda problemowa stymulująca twórczą aktywność poznawczą, wyrażającą się stawianiem i rozwiązywaniem problemów; dyskusja jest zogniskowana wokół wspólnie rozważanego problemu, ale zarazem zmierza do uzupełnienia wiedzy Studentów.

Bieżąca ocena aktywności i przygotowania do zajęć; praca semestralna; kontrola obecności.

Aktywność na zajęciach – 40% udziału w ocenie

Prezentacja – 30% udziału w ocenie

Praca pisemna – 30% udziału w ocenie

Ocena bdb – uzyskanie minimum 75% punktów z testu

Ocena db – uzyskanie minimum 60% punktów z testu.

Ocena dst – uzyskanie minimum 50% punktów z testu.

1. Miejsce filozofii w świecie współczesnym. Struktura filozofii;

podstawowe pojęcia i kategorie filozofii.

2. Jońska filozofia przyrody. Filozofia jako: techne i episteme – na przykładzie myśli starożytnej. Pierwsze koncepcje i szkoły filozoficzne.

3. Przełom humanistyczny greckiej filozofii. Sofiści. Indywidualizm i intelektualizm etyki Sokratesa.

4. Platona poglądy na świat, wiedzę i człowieka; realizm Platońskiej teorii idei.

5. Koncepcja substancji, świata i człowieka u Arystotelesa.

6. Człowiek wobec świata, wolności i Boga – w myśli św. Augustyna.

7. Św. Tomasz z Akwinu – koncepcja świata, Boga i człowieka.

8. Program odnowy nauk i empiryzm metodologiczny F. Bacona.

9. Podmiot i świat u Kartezjusza; sceptycyzm, racjonalizm i dualizm kartezjański.

10. Empiryzm angielski (J. Locke, G. Berkeley, D. Hume).

11. „Przewrót kopernikański” I. Kanta i jego filozofia transcendentalna.

12. Kantowska etyka obowiązku moralnego.

13. Heglowska wizja świata i dziejów.

14. L. Feuerbach i F. Nietzsche w roli krytyków tradycyjnych koncepcji człowieka i Boga.

15. Filozoficzne wizje człowieka samotnego (M. Stirner, S. Kierkegaard, J.-P. Sartre).

16. XX-wieczna antropologia filozoficzna (M. Scheler, H. Plessner, A. Gehlen).

17. Ontologia fundamentalna M. Heideggera. Hermeneutyka jako filozofia.

18. Prakseologia i etyka niezależna T. Kotarbińskiego.

19. Postmodernizm jako pytanie o status filozofii.

20. Filozofia dialogu jako reakcja na systemowość „myślenia bytu”.

21. Oblicza współczesnej dialogiki (F. Ebner, F. Rosenzweig, E. Lévinas).

22. Człowiek jako istota „spoza kultury” – dialogika M. Bubera jako propozycja antropologiczna.

23. Filozofia dramatu ks. J. Tischnera.

1. W. Tatarkiewicz, "Historia filozofii";

2. L. Kołakowski, "O co pytają nas wielcy filozofowie";

3. K. Ajdukiewicz, "Zagadnienia i kierunki filozofii".

4. A. Anzenbacher, Wprowadzenie do filozofii, Kraków 1992;

5. Filozofia współczesna, red. J. Tischner, Kraków 1989.