Biologia rozwoju
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 0400-0BS101UD |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Biologia rozwoju |
Jednostka: | Wydział Biologii i Ochrony Środowiska |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
0 LUB
5.00
(w zależności od programu)
|
Język prowadzenia: | polski |
Forma studiów: | stacjonarne |
Wymagania wstępne: | Znajomość cyklu rozwojowego roślin wyższych. Podstawowe wiadomości z botaniki, głównie dotyczące budowy organów generatywnych roślin kwiatowych. Znajomość anatomii układu rozrodczego zwierząt i człowieka. |
Skrócony opis: |
Przedstawienie rozwoju i budowy organów generatywnych i procesów związanych z rozmnażaniem płciowym roślin okrytozalążkowych. Omówienie rozwoju gametofitu męskiego i żeńskiego. Wyjaśnienie procesów związanych z biologią zapylenia, w tym z wektorami pyłku, typami zapylenia oraz z mechanizmami zapobiegającymi samozapyleniu z uwzględnieniem molekularnych mechanizmów samoniezgodności zapylenia. Przedstawienie oddziaływań między łagiewką pyłkową a tkanką transmisyjną słupka. Wyjaśnienie procesów i mechanizmów związanych z podwójnym zapłodnieniem. Omówienie rozwoju zarodka, bielma i owoców. Zapoznanie z mechanizmami związanymi z prawidłowym rozwojem człowieka. Omówienie procesów zachodzących w czasie rozmnażania włączając okres przedzarodkowy, który decyduje o dalszym rozwoju zarodkowym i postnatalnym. Zwrócenie uwagi na problemy związane z powstaniem wad rozwojowych płodu/zarodka, wywoływanych przez czynniki środowiska zewnętrznego, uświadamiając studentom wagę tych zagadnień. |
Efekty uczenia się: |
Po zakończeniu kursu student: definiuje podstawowe pojęcia z zakresu biologii rozmnażania i rozwoju roślin i zwierząt. opisuje budowę i rozwój organów generatywnych roślin i zwierząt. wyjaśnia procesy sporo- i gametogenezy u roślin okrytozalążkowych oraz gametogenezy u zwierząt. opisuje procesy związane z zapyleniem oraz istotę zaplemnienia i zapłodnienia. charakteryzuje etapy rozwoju zarodkowego organizmów roślinnych i zwierzęcych. łączy elementy budowy owocu z odpowiadającymi im elementami budowy kwiatu. analizuje preparaty mikroskopowe form rozwoju organizmów i wykonuje dokumentację przeprowadzonych obserwacji. posługuje się zaawansowanymi technikami i narzędziami badawczymi stosowanymi w naukach biologicznych. planuje i wykonuje eksperymenty z zakresu nauk biologicznych. analizuje procesy zachodzące na różnych poziomach organizacji komórki i organizmu w celu określenia ich współzależności. ocenia wpływ środowiska na komórkę, tkankę, organizm i zespół organizmów. przedstawia argumenty na rzecz uczenia się przez całe życie. współdziała w zespołach tematycznych i interdyscyplinarnych z zakresu biologii. aktywnie i samodzielnie poszerza swoją wiedzę z zakresu biologii rozwoju zwierząt i roślin. czuje się odpowiedzialny za ocenę zagrożeń wynikających ze stosowania technik badawczych i tworzenie warunków bezpiecznej pracy na ćwiczeniach eksperymentalnych. Realizowane kierunkowe efekty kształcenia: 04B-2A_W01, 04B-2A_W02, 04B-2A_W03, 04B-2A_W04, 04B-2A_W05, 04B-2A_W07, 04B-2A_W08, 04B-2A_W10, 04B-2A_U01, 04B-2A_U05, 04B-2A_U07, 04B-2A_U08, 04B-2A_K01, 04B-2A_K02, 04B-2A_K05, 04B-2A_K07. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/2023" (zakończony)
Okres: | 2022-10-01 - 2023-02-19 |
Przejdź do planu
PN C
C
W
WT C
C
C
ŚR C
C
C
CZ W
W
W
C
PT W
|
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 39 godzin
Wykład, 26 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Dariusz Stępiński | |
Prowadzący grup: | Małgorzata Dukowska, Katarzyna Popłońska, Dariusz Stępiński, Eliza Szczerkowska-Majchrzak, Konrad Winnicki, Grzegorz Zięba | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Ocena zgodna z regulaminem studiów
Ćwiczenia - Ocena zgodna z regulaminem studiów Wykład - Ocena zgodna z regulaminem studiów |
|
Czy ECTS?: | T |
|
Informacje dodatkowe: | Obowiązkowa obecność na wykładach. Dopuszczalne są po jednej nieobecności nieusprawiedliwionej na ćwiczeniach z każdej części. |
|
Metody dydaktyczne: | Podające: informacyjny wykład audiowizualny, , Eksponujące: pokaz Poszukujące: dyskusja. Praktyczne: 1. obserwacja, 2. praktyczne ćwiczenia laboratoryjne. |
|
Sposoby i kryteria oceniania: | Na ocenę z ćwiczeń składa się średnia dwóch ocen: z części dotyczącej biologii rozwoju roślin oraz z części dotyczącej zwierząt. Warunkiem koniecznym zaliczenia ćwiczeń jest: -uzyskanie pozytywnych ocen z kolokwiów oceniających efekty kształcenia -prawidłowo prowadzony zeszyt laboratoryjny z pełną dokumentacją (rysunek i opis) każdej przeprowadzonej obserwacji i doświadczenia. Warunkiem koniecznym przystąpienia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenia z ćwiczeń. Na ocenę z wykładu składa się średnia dwóch ocen z egzaminów pisemnych: z części biologii rozwoju roślin oraz z części dotyczącej zwierząt. Ocenę końcową z przedmiotu stanowi ocena ważona z wykładu (60%) oraz z ćwiczeń (40%). |
|
Metody weryfikacji i oceny stopnia osiągnięcia założonych efektów uczenia się: | - egzamin końcowy, - kolokwia, - krótkie, niezapowiedziane sprawdziany, - odpowiedzi ustne, - dyskusja |
|
Treści kształcenia: | Wykład: Znaczenie biologiczne rozmnażania płciowego. Przemiana pokoleń u okrytozalążkowych. Płeć roślin i kwiatów. Budowa kwiatu, kwiaty i rośliny jedno- i obupłciowe. Rozwój mikrosporangium. Mikrosporogeneza (mejoza), mikrogametogeneza - powstawanie gametofitu męskiego. Budowa dojrzałego ziarna pyłku ze szczególnym uwzględnieniem sporodermy. Rola tapetum w rozwoju i budowie ziarna pyłku i rodzaje tapetum. Mechanizm otwierania pylników – udział endotecjum. Rozwój gametofitu żeńskiego - typy zalążków, megasporogeneza i typy rozwoju gametofitów żeńskich, budowa dojrzałego woreczka zalążkowego. Faza progamiczna – zapylenie, kiełkowanie ziarna pyłku, ukierunkowany wzrost łagiewki pyłkowej. Budowa łagiewki pyłkowej. Zapylenie – wektory zapylania, samopylność, mechanizmy zapobiegania samozapyleniu. Typy i molekularne mechanizmy samoniezgodnośći zapylenia. Funkcja synergid. Podwójne zapłodnienie (plazmogamia i kariogamia). Mechanizmy zapobiegania politubii i polispermii. Zarodek, stadia rozwoju zarodka, typy embriogenezy. Kontrola embriogenezy. Bielmo, stopień ploidalności, typy rozwoju, funkcje bielma (związki magazynowane w bielmie, sposoby ich wykorzystywania przez zarodki, nasiona bielmowe, obielmowe i bezbielmowe). Sposoby rozsiewania nasion. Rozwój, budowa i typy owoców. Naturalne i syntetyczne sposoby pozyskiwania owoców beznasiennych. Zarys historii embriologii oraz wykorzystanie w praktyce osiągnięć tej dziedziny nauki. Rozród na drodze płciowej: powstawanie komórek prapłciowych i gonad. Gametogeneza. Rola hormonów w gametogenezie. Zapłodnienie: warunki i mechanizmy. Odchylenia od kariogamii. Partenogeneza. Rozwój zarodkowy; informacja rozwojowa jaja i segregacja ooplazmy jako jeden z mechanizmów różnicowania. Charakterystyka okresu bruzdkowania i typy bruzdkowania. Ruchy morfogenetyczne, interakcje komórkowe. Gastrulacja; powstawanie listków zarodkowych, narządów pierwotnych. Błony płodowe owodniowców: powstanie, budowa i funkcje. Budowa, funkcja i typy łożysk. Rozwój zarodkowy ssaków: zaburzenia w rozwoju przez czynniki teratogenne środowiska zewnętrznego (chemiczne, infekcyjne, fizyczne, odżywcze). Ćwiczenia: Budowa pąków kwiatowych i kwiatów. Typy zalążni i placentacji. Typy zalążków. Rozwój zalążków anatropowych. Rozwój pylników i mikrosporogeneza. Różnicowanie gametofitu męskiego i mikrogametogeneza. Ziarna pyłku oraz wzrost łagiewki pyłkowej. Rozwój różnych typów woreczków zalążkowych. Makrosporogeneza i rozwój mono- i tetrasporowych woreczków zalążkowych. Rozwój, budowa i typy bielma. Rozwój zarodka. Budowa jajnika i jądra owada i ssaka. Bruzdkowanie u jeżowca, glisty końskiej i płaza. Gastrulacja u jeżowca i płaza. Narządy pierwotne i powstawanie serca u płaza. Gastrulacja i powstawanie narządów pierwotnych u ptaka. Błony płodowe ptaka. |
|
Literatura: |
1. Rodkiewicz B., Embriologia roślin kwiatowych, PWN, W-wa, 1973 2. Rodkiewicz B., Śnieżko R., Fyk B., Niewęgłowska B., Tchórzowska D., Biologia Angiospermae, rozwojowa i eksperymentalna, Wyd. UMCS Lublin, 1994 3. Bartel H. 1999. Embriologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. 4. Bielańska-Osuchowska Z. 2004. Zarys organogenezy. Różnicowanie się komórek w narządach. Wydawnictwo PWN, Warszawa. 5. Bielańska-Osuchowska Z. 1983. Embriologia. PWRiL, Warszawa. 6. Jura C., Krzanowska H., Rzehak K. 1983. Podstawy embriologii zwierząt. PWN, Warszawa. 7. Jura C., Klag J. 2005. Podstawy embriologii zwierząt i człowieka. Tom 1,2. PWN, Warszawa. 8. LeMoigne A. 1999. Biologia rozwoju. PWN, Warszawa. 9. Nilsson L. 1995. Rodzi się dziecko. PWN, Warszawa. 10. Rodkiewicz B. 1998. Biologia rozwoju w zarysie. PWN, Warszawa. 11. Rugh R, Shettles L.B. 1988. Od poczęcia do narodzin. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa. 12. Kunachowicz A, Sakowicz T (1999) Mechanizmy determinacji płci u roślin. Postępy Biol. Kom. 26:83-99. 13. Bednarska E, Lenartowska M (2003) Mechanizmy samo niezgodności u roślin kwiatowych. Kosmos 52:425-443. 14. Ma H, Sundaresan V (2010) Development of flowering plant gametophytes. Elsevier, ISSN 0070-2153, doi: 10.1016/S0070-2153(10)91013-2. 15.Kasahara RG, Maruyama et. al. (2012) Fertilization recovery after defectiva sperm cell release in Arabidopsis. Curr. Biol. 22:1084-1089. 16. Hamamura Y, Nagahara S, Higashiyama T (2012) Double fertilization on the move. Curr. Opin. Plant Biol. 15:70-77. 17. Dresselhaus T, Franklin-Tong N (2013) Male-female cross talk Turing pollen germination, tube growth and guidance, and double fertilization. Mol. Plant 6:1018-1036. 18. Bleckman A, Alter S, Dresselhaus (2014) The beginning of a seed: regulatory mechanisms of double ferrtilization. Front. Plant Sci. 5. 19. Qu X, Jiang Y et al. (2015) Organization and regulation of the actin cytoskeleton in the pollen tube. Front. Plant Sci. 5. 20. Schmid MW, Schmidt A, Grossniklaus U (2015) The female gametophyte: an emerging model for cell type-specific systems biology in plant development. Front. Plant Sci. 6. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/2022" (zakończony)
Okres: | 2021-10-01 - 2022-01-23 |
Przejdź do planu
PN W
WT C
C
ŚR C
C
C
CZ W
W
PT W
|
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 39 godzin
Wykład, 26 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Dariusz Stępiński | |
Prowadzący grup: | Małgorzata Dukowska, Katarzyna Popłońska, Dariusz Stępiński, Konrad Winnicki | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Ocena zgodna z regulaminem studiów
Ćwiczenia - Ocena zgodna z regulaminem studiów Wykład - Ocena zgodna z regulaminem studiów |
|
Czy ECTS?: | T |
|
Metody dydaktyczne: | Podające: informacyjny wykład audiowizualny, , Eksponujące: pokaz Poszukujące: dyskusja. Praktyczne: 1. obserwacja, 2. praktyczne ćwiczenia laboratoryjne. |
|
Sposoby i kryteria oceniania: | Na ocenę z ćwiczeń składa się średnia dwóch ocen: z części dotyczącej biologii rozwoju roślin oraz z części dotyczącej zwierząt. Warunkiem koniecznym zaliczenia ćwiczeń jest: -uzyskanie pozytywnych ocen z kolokwiów oceniających efekty kształcenia -prawidłowo prowadzony zeszyt laboratoryjny z pełną dokumentacją (rysunek i opis) każdej przeprowadzonej obserwacji i doświadczenia. Warunkiem koniecznym przystąpienia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenia z ćwiczeń. Na ocenę z wykładu składa się średnia dwóch ocen z egzaminów pisemnych: z części biologii rozwoju roślin oraz z części dotyczącej zwierząt. Ocenę końcową z przedmiotu stanowi ocena ważona z wykładu (60%) oraz z ćwiczeń (40%). |
|
Treści kształcenia: | Wykład: Znaczenie biologiczne rozmnażania płciowego. Przemiana pokoleń u okrytozalążkowych. Płeć roślin i kwiatów. Budowa kwiatu, kwiaty i rośliny jedno- i obupłciowe. Rozwój mikrosporangium. Mikrosporogeneza (mejoza), mikrogametogeneza - powstawanie gametofitu męskiego. Budowa dojrzałego ziarna pyłku ze szczególnym uwzględnieniem sporodermy. Rola tapetum w rozwoju i budowie ziarna pyłku i rodzaje tapetum. Mechanizm otwierania pylników – udział endotecjum. Rozwój gametofitu żeńskiego - typy zalążków, megasporogeneza i typy rozwoju gametofitów żeńskich, budowa dojrzałego woreczka zalążkowego. Faza progamiczna – zapylenie, kiełkowanie ziarna pyłku, ukierunkowany wzrost łagiewki pyłkowej. Budowa łagiewki pyłkowej. Zapylenie – wektory zapylania, samopylność, mechanizmy zapobiegania samozapyleniu. Typy i molekularne mechanizmy samoniezgodnośći zapylenia. Funkcja synergid. Podwójne zapłodnienie (plazmogamia i kariogamia). Mechanizmy zapobiegania politubii i polispermii. Zarodek, stadia rozwoju zarodka, typy embriogenezy. Kontrola embriogenezy. Bielmo, stopień ploidalności, typy rozwoju, funkcje bielma (związki magazynowane w bielmie, sposoby ich wykorzystywania przez zarodki, nasiona bielmowe, obielmowe i bezbielmowe). Sposoby rozsiewania nasion. Rozwój, budowa i typy owoców. Naturalne i syntetyczne sposoby pozyskiwania owoców beznasiennych. Zarys historii embriologii oraz wykorzystanie w praktyce osiągnięć tej dziedziny nauki. Rozród na drodze płciowej: powstawanie komórek prapłciowych i gonad. Gametogeneza. Rola hormonów w gametogenezie. Zapłodnienie: warunki i mechanizmy. Odchylenia od kariogamii. Partenogeneza. Rozwój zarodkowy; informacja rozwojowa jaja i segregacja ooplazmy jako jeden z mechanizmów różnicowania. Charakterystyka okresu bruzdkowania i typy bruzdkowania. Ruchy morfogenetyczne, interakcje komórkowe. Gastrulacja; powstawanie listków zarodkowych, narządów pierwotnych. Błony płodowe owodniowców: powstanie, budowa i funkcje. Budowa, funkcja i typy łożysk. Rozwój zarodkowy ssaków: zaburzenia w rozwoju przez czynniki teratogenne środowiska zewnętrznego (chemiczne, infekcyjne, fizyczne, odżywcze). Ćwiczenia: Budowa pąków kwiatowych i kwiatów. Typy zalążni i placentacji. Typy zalążków. Rozwój zalążków anatropowych. Rozwój pylników i mikrosporogeneza. Różnicowanie gametofitu męskiego i mikrogametogeneza. Ziarna pyłku oraz wzrost łagiewki pyłkowej. Rozwój różnych typów woreczków zalążkowych. Makrosporogeneza i rozwój mono- i tetrasporowych woreczków zalążkowych. Rozwój, budowa i typy bielma. Rozwój zarodka. Budowa jajnika i jądra owada i ssaka. Bruzdkowanie u jeżowca, glisty końskiej i płaza. Gastrulacja u jeżowca i płaza. Narządy pierwotne i powstawanie serca u płaza. Gastrulacja i powstawanie narządów pierwotnych u ptaka. Błony płodowe ptaka. |
|
Literatura: |
1. Rodkiewicz B., Embriologia roślin kwiatowych, PWN, W-wa, 1973 2. Rodkiewicz B., Śnieżko R., Fyk B., Niewęgłowska B., Tchórzowska D., Biologia Angiospermae, rozwojowa i eksperymentalna, Wyd. UMCS Lublin, 1994 3. Bartel H. 1999. Embriologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. 4. Bielańska-Osuchowska Z. 2004. Zarys organogenezy. Różnicowanie się komórek w narządach. Wydawnictwo PWN, Warszawa. 5. Bielańska-Osuchowska Z. 1983. Embriologia. PWRiL, Warszawa. 6. Jura C., Krzanowska H., Rzehak K. 1983. Podstawy embriologii zwierząt. PWN, Warszawa. 7. Jura C., Klag J. 2005. Podstawy embriologii zwierząt i człowieka. Tom 1,2. PWN, Warszawa. 8. LeMoigne A. 1999. Biologia rozwoju. PWN, Warszawa. 9. Nilsson L. 1995. Rodzi się dziecko. PWN, Warszawa. 10. Rodkiewicz B. 1998. Biologia rozwoju w zarysie. PWN, Warszawa. 11. Rugh R, Shettles L.B. 1988. Od poczęcia do narodzin. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa. 12. Kunachowicz A, Sakowicz T (1999) Mechanizmy determinacji płci u roślin. Postępy Biol. Kom. 26:83-99. 13. Bednarska E, Lenartowska M (2003) Mechanizmy samo niezgodności u roślin kwiatowych. Kosmos 52:425-443. 14. Ma H, Sundaresan V (2010) Development of flowering plant gametophytes. Elsevier, ISSN 0070-2153, doi: 10.1016/S0070-2153(10)91013-2. 15.Kasahara RG, Maruyama et. al. (2012) Fertilization recovery after defectiva sperm cell release in Arabidopsis. Curr. Biol. 22:1084-1089. 16. Hamamura Y, Nagahara S, Higashiyama T (2012) Double fertilization on the move. Curr. Opin. Plant Biol. 15:70-77. 17. Dresselhaus T, Franklin-Tong N (2013) Male-female cross talk Turing pollen germination, tube growth and guidance, and double fertilization. Mol. Plant 6:1018-1036. 18. Bleckman A, Alter S, Dresselhaus (2014) The beginning of a seed: regulatory mechanisms of double ferrtilization. Front. Plant Sci. 5. 19. Qu X, Jiang Y et al. (2015) Organization and regulation of the actin cytoskeleton in the pollen tube. Front. Plant Sci. 5. 20. Schmid MW, Schmidt A, Grossniklaus U (2015) The female gametophyte: an emerging model for cell type-specific systems biology in plant development. Front. Plant Sci. 6. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2020/2021" (zakończony)
Okres: | 2020-10-01 - 2021-02-07 |
Przejdź do planu
PN C
C
WT C
C
ŚR W
CZ W
PT W
W
C
C
|
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 39 godzin
Wykład, 26 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Dariusz Stępiński | |
Prowadzący grup: | Małgorzata Dukowska, Katarzyna Popłońska, Dariusz Stępiński, Konrad Winnicki | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Ocena zgodna z regulaminem studiów
Ćwiczenia - Ocena zgodna z regulaminem studiów Wykład - Ocena zgodna z regulaminem studiów |
|
Czy ECTS?: | T |
|
Metody dydaktyczne: | Podające: informacyjny wykład audiowizualny, , Eksponujące: pokaz Poszukujące: dyskusja. Praktyczne: 1. obserwacja, 2. praktyczne ćwiczenia laboratoryjne. |
|
Sposoby i kryteria oceniania: | Na ocenę z ćwiczeń składa się średnia dwóch ocen: z części dotyczącej biologii rozwoju roślin oraz z części dotyczącej zwierząt. Warunkiem koniecznym zaliczenia ćwiczeń jest: -uzyskanie pozytywnych ocen z kolokwiów oceniających efekty kształcenia -prawidłowo prowadzony zeszyt laboratoryjny z pełną dokumentacją (rysunek i opis) każdej przeprowadzonej obserwacji i doświadczenia. Warunkiem koniecznym przystąpienia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenia z ćwiczeń. Na ocenę z wykładu składa się średnia dwóch ocen z egzaminów pisemnych: z części biologii rozwoju roślin oraz z części dotyczącej zwierząt. Ocenę końcową z przedmiotu stanowi ocena ważona z wykładu (60%) oraz z ćwiczeń (40%). |
|
Treści kształcenia: | Wykład: Znaczenie biologiczne rozmnażania płciowego. Przemiana pokoleń u okrytozalążkowych. Płeć roślin i kwiatów. Budowa kwiatu, kwiaty i rośliny jedno- i obupłciowe. Rozwój mikrosporangium. Mikrosporogeneza (mejoza), mikrogametogeneza - powstawanie gametofitu męskiego. Budowa dojrzałego ziarna pyłku ze szczególnym uwzględnieniem sporodermy. Rola tapetum w rozwoju i budowie ziarna pyłku i rodzaje tapetum. Mechanizm otwierania pylników – udział endotecjum. Rozwój gametofitu żeńskiego - typy zalążków, megasporogeneza i typy rozwoju gametofitów żeńskich, budowa dojrzałego woreczka zalążkowego. Faza progamiczna – zapylenie, kiełkowanie ziarna pyłku, ukierunkowany wzrost łagiewki pyłkowej. Budowa łagiewki pyłkowej. Zapylenie – wektory zapylania, samopylność, mechanizmy zapobiegania samozapyleniu. Typy i molekularne mechanizmy samoniezgodnośći zapylenia. Funkcja synergid. Podwójne zapłodnienie (plazmogamia i kariogamia). Mechanizmy zapobiegania politubii i polispermii. Zarodek, stadia rozwoju zarodka, typy embriogenezy. Kontrola embriogenezy. Bielmo, stopień ploidalności, typy rozwoju, funkcje bielma (związki magazynowane w bielmie, sposoby ich wykorzystywania przez zarodki, nasiona bielmowe, obielmowe i bezbielmowe). Sposoby rozsiewania nasion. Rozwój, budowa i typy owoców. Naturalne i syntetyczne sposoby pozyskiwania owoców beznasiennych. Zarys historii embriologii oraz wykorzystanie w praktyce osiągnięć tej dziedziny nauki. Rozród na drodze płciowej: powstawanie komórek prapłciowych i gonad. Gametogeneza. Rola hormonów w gametogenezie. Zapłodnienie: warunki i mechanizmy. Odchylenia od kariogamii. Partenogeneza. Rozwój zarodkowy; informacja rozwojowa jaja i segregacja ooplazmy jako jeden z mechanizmów różnicowania. Charakterystyka okresu bruzdkowania i typy bruzdkowania. Ruchy morfogenetyczne, interakcje komórkowe. Gastrulacja; powstawanie listków zarodkowych, narządów pierwotnych. Błony płodowe owodniowców: powstanie, budowa i funkcje. Budowa, funkcja i typy łożysk. Rozwój zarodkowy ssaków: zaburzenia w rozwoju przez czynniki teratogenne środowiska zewnętrznego (chemiczne, infekcyjne, fizyczne, odżywcze). Ćwiczenia: Budowa pąków kwiatowych i kwiatów. Typy zalążni i placentacji. Typy zalążków. Rozwój zalążków anatropowych. Rozwój pylników i mikrosporogeneza. Różnicowanie gametofitu męskiego i mikrogametogeneza. Ziarna pyłku oraz wzrost łagiewki pyłkowej. Rozwój różnych typów woreczków zalążkowych. Makrosporogeneza i rozwój mono- i tetrasporowych woreczków zalążkowych. Rozwój, budowa i typy bielma. Rozwój zarodka. Budowa jajnika i jądra owada i ssaka. Bruzdkowanie u jeżowca, glisty końskiej i płaza. Gastrulacja u jeżowca i płaza. Narządy pierwotne i powstawanie serca u płaza. Gastrulacja i powstawanie narządów pierwotnych u ptaka. Błony płodowe ptaka. |
|
Literatura: |
1. Rodkiewicz B., Embriologia roślin kwiatowych, PWN, W-wa, 1973 2. Rodkiewicz B., Śnieżko R., Fyk B., Niewęgłowska B., Tchórzowska D., Biologia Angiospermae, rozwojowa i eksperymentalna, Wyd. UMCS Lublin, 1994 3. Bartel H. 1999. Embriologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. 4. Bielańska-Osuchowska Z. 2004. Zarys organogenezy. Różnicowanie się komórek w narządach. Wydawnictwo PWN, Warszawa. 5. Bielańska-Osuchowska Z. 1983. Embriologia. PWRiL, Warszawa. 6. Jura C., Krzanowska H., Rzehak K. 1983. Podstawy embriologii zwierząt. PWN, Warszawa. 7. Jura C., Klag J. 2005. Podstawy embriologii zwierząt i człowieka. Tom 1,2. PWN, Warszawa. 8. LeMoigne A. 1999. Biologia rozwoju. PWN, Warszawa. 9. Nilsson L. 1995. Rodzi się dziecko. PWN, Warszawa. 10. Rodkiewicz B. 1998. Biologia rozwoju w zarysie. PWN, Warszawa. 11. Rugh R, Shettles L.B. 1988. Od poczęcia do narodzin. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa. 12. Kunachowicz A, Sakowicz T (1999) Mechanizmy determinacji płci u roślin. Postępy Biol. Kom. 26:83-99. 13. Bednarska E, Lenartowska M (2003) Mechanizmy samo niezgodności u roślin kwiatowych. Kosmos 52:425-443. 14. Ma H, Sundaresan V (2010) Development of flowering plant gametophytes. Elsevier, ISSN 0070-2153, doi: 10.1016/S0070-2153(10)91013-2. 15.Kasahara RG, Maruyama et. al. (2012) Fertilization recovery after defectiva sperm cell release in Arabidopsis. Curr. Biol. 22:1084-1089. 16. Hamamura Y, Nagahara S, Higashiyama T (2012) Double fertilization on the move. Curr. Opin. Plant Biol. 15:70-77. 17. Dresselhaus T, Franklin-Tong N (2013) Male-female cross talk Turing pollen germination, tube growth and guidance, and double fertilization. Mol. Plant 6:1018-1036. 18. Bleckman A, Alter S, Dresselhaus (2014) The beginning of a seed: regulatory mechanisms of double ferrtilization. Front. Plant Sci. 5. 19. Qu X, Jiang Y et al. (2015) Organization and regulation of the actin cytoskeleton in the pollen tube. Front. Plant Sci. 5. 20. Schmid MW, Schmidt A, Grossniklaus U (2015) The female gametophyte: an emerging model for cell type-specific systems biology in plant development. Front. Plant Sci. 6. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2019/2020" (zakończony)
Okres: | 2019-10-01 - 2020-02-23 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 39 godzin
Wykład, 26 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Dariusz Stępiński | |
Prowadzący grup: | Małgorzata Dukowska, Katarzyna Popłońska, Dariusz Stępiński, Konrad Winnicki | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Ocena zgodna z regulaminem studiów
Ćwiczenia - Ocena zgodna z regulaminem studiów Wykład - Ocena zgodna z regulaminem studiów |
|
Czy ECTS?: | T |
|
Metody dydaktyczne: | Podające: informacyjny wykład audiowizualny, , Eksponujące: pokaz Poszukujące: dyskusja. Praktyczne: 1. obserwacja, 2. praktyczne ćwiczenia laboratoryjne. |
|
Sposoby i kryteria oceniania: | Na ocenę z ćwiczeń składa się średnia dwóch ocen: z części dotyczącej biologii rozwoju roślin oraz z części dotyczącej zwierząt. Warunkiem koniecznym zaliczenia ćwiczeń jest: -uzyskanie pozytywnych ocen z kolokwiów oceniających efekty kształcenia -prawidłowo prowadzony zeszyt laboratoryjny z pełną dokumentacją (rysunek i opis) każdej przeprowadzonej obserwacji i doświadczenia. Warunkiem koniecznym przystąpienia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenia z ćwiczeń. Na ocenę z wykładu składa się średnia dwóch ocen z egzaminów pisemnych: z części biologii rozwoju roślin oraz z części dotyczącej zwierząt. Ocenę końcową z przedmiotu stanowi ocena ważona z wykładu (60%) oraz z ćwiczeń (40%). |
|
Treści kształcenia: | Wykład: Znaczenie biologiczne rozmnażania płciowego. Przemiana pokoleń u okrytozalążkowych. Płeć roślin i kwiatów. Budowa kwiatu, kwiaty i rośliny jedno- i obupłciowe. Rozwój mikrosporangium. Mikrosporogeneza (mejoza), mikrogametogeneza - powstawanie gametofitu męskiego. Budowa dojrzałego ziarna pyłku ze szczególnym uwzględnieniem sporodermy. Rola tapetum w rozwoju i budowie ziarna pyłku i rodzaje tapetum. Mechanizm otwierania pylników – udział endotecjum. Rozwój gametofitu żeńskiego - typy zalążków, megasporogeneza i typy rozwoju gametofitów żeńskich, budowa dojrzałego woreczka zalążkowego. Faza progamiczna – zapylenie, kiełkowanie ziarna pyłku, ukierunkowany wzrost łagiewki pyłkowej. Budowa łagiewki pyłkowej. Zapylenie – wektory zapylania, samopylność, mechanizmy zapobiegania samozapyleniu. Typy i molekularne mechanizmy samoniezgodnośći zapylenia. Funkcja synergid. Podwójne zapłodnienie (plazmogamia i kariogamia). Mechanizmy zapobiegania politubii i polispermii. Zarodek, stadia rozwoju zarodka, typy embriogenezy. Kontrola embriogenezy. Bielmo, stopień ploidalności, typy rozwoju, funkcje bielma (związki magazynowane w bielmie, sposoby ich wykorzystywania przez zarodki, nasiona bielmowe, obielmowe i bezbielmowe). Sposoby rozsiewania nasion. Rozwój, budowa i typy owoców. Naturalne i syntetyczne sposoby pozyskiwania owoców beznasiennych. Zarys historii embriologii oraz wykorzystanie w praktyce osiągnięć tej dziedziny nauki. Rozród na drodze płciowej: powstawanie komórek prapłciowych i gonad. Gametogeneza. Rola hormonów w gametogenezie. Zapłodnienie: warunki i mechanizmy. Odchylenia od kariogamii. Partenogeneza. Rozwój zarodkowy; informacja rozwojowa jaja i segregacja ooplazmy jako jeden z mechanizmów różnicowania. Charakterystyka okresu bruzdkowania i typy bruzdkowania. Ruchy morfogenetyczne, interakcje komórkowe. Gastrulacja; powstawanie listków zarodkowych, narządów pierwotnych. Błony płodowe owodniowców: powstanie, budowa i funkcje. Budowa, funkcja i typy łożysk. Rozwój zarodkowy ssaków: zaburzenia w rozwoju przez czynniki teratogenne środowiska zewnętrznego (chemiczne, infekcyjne, fizyczne, odżywcze). Ćwiczenia: Budowa pąków kwiatowych i kwiatów. Typy zalążni i placentacji. Typy zalążków. Rozwój zalążków anatropowych. Rozwój pylników i mikrosporogeneza. Różnicowanie gametofitu męskiego i mikrogametogeneza. Ziarna pyłku oraz wzrost łagiewki pyłkowej. Rozwój różnych typów woreczków zalążkowych. Makrosporogeneza i rozwój mono- i tetrasporowych woreczków zalążkowych. Rozwój, budowa i typy bielma. Rozwój zarodka. Budowa jajnika i jądra owada i ssaka. Bruzdkowanie u jeżowca, glisty końskiej i płaza. Gastrulacja u jeżowca i płaza. Narządy pierwotne i powstawanie serca u płaza. Gastrulacja i powstawanie narządów pierwotnych u ptaka. Błony płodowe ptaka. |
|
Literatura: |
1. Rodkiewicz B., Embriologia roślin kwiatowych, PWN, W-wa, 1973 2. Rodkiewicz B., Śnieżko R., Fyk B., Niewęgłowska B., Tchórzowska D., Biologia Angiospermae, rozwojowa i eksperymentalna, Wyd. UMCS Lublin, 1994 3. Bartel H. 1999. Embriologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. 4. Bielańska-Osuchowska Z. 2004. Zarys organogenezy. Różnicowanie się komórek w narządach. Wydawnictwo PWN, Warszawa. 5. Bielańska-Osuchowska Z. 1983. Embriologia. PWRiL, Warszawa. 6. Jura C., Krzanowska H., Rzehak K. 1983. Podstawy embriologii zwierząt. PWN, Warszawa. 7. Jura C., Klag J. 2005. Podstawy embriologii zwierząt i człowieka. Tom 1,2. PWN, Warszawa. 8. LeMoigne A. 1999. Biologia rozwoju. PWN, Warszawa. 9. Nilsson L. 1995. Rodzi się dziecko. PWN, Warszawa. 10. Rodkiewicz B. 1998. Biologia rozwoju w zarysie. PWN, Warszawa. 11. Rugh R, Shettles L.B. 1988. Od poczęcia do narodzin. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa. 12. Kunachowicz A, Sakowicz T (1999) Mechanizmy determinacji płci u roślin. Postępy Biol. Kom. 26:83-99. 13. Bednarska E, Lenartowska M (2003) Mechanizmy samo niezgodności u roślin kwiatowych. Kosmos 52:425-443. 14. Ma H, Sundaresan V (2010) Development of flowering plant gametophytes. Elsevier, ISSN 0070-2153, doi: 10.1016/S0070-2153(10)91013-2. 15.Kasahara RG, Maruyama et. al. (2012) Fertilization recovery after defectiva sperm cell release in Arabidopsis. Curr. Biol. 22:1084-1089. 16. Hamamura Y, Nagahara S, Higashiyama T (2012) Double fertilization on the move. Curr. Opin. Plant Biol. 15:70-77. 17. Dresselhaus T, Franklin-Tong N (2013) Male-female cross talk Turing pollen germination, tube growth and guidance, and double fertilization. Mol. Plant 6:1018-1036. 18. Bleckman A, Alter S, Dresselhaus (2014) The beginning of a seed: regulatory mechanisms of double ferrtilization. Front. Plant Sci. 5. 19. Qu X, Jiang Y et al. (2015) Organization and regulation of the actin cytoskeleton in the pollen tube. Front. Plant Sci. 5. 20. Schmid MW, Schmidt A, Grossniklaus U (2015) The female gametophyte: an emerging model for cell type-specific systems biology in plant development. Front. Plant Sci. 6. |
Właścicielem praw autorskich jest UNIWERSYTET ŁÓDZKI.