Toksykologia
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 0400-0MBI106UD |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Toksykologia |
Jednostka: | Wydział Biologii i Ochrony Środowiska |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
0 LUB
1.00
(w zależności od programu)
|
Język prowadzenia: | polski |
Forma studiów: | stacjonarne |
Skrócony opis: |
Przedmiotem wykładów są podstawowe pojęcia z zakresu: toksykologii (metabolizm ksenobiotyków, źródła powstawania i toksyczność wybranych związków organicznych, występowanie i mechanizm działania wybranych metali ciężkich) i toksykologii żywności (interakcje żywności z lekami oraz opis mutagennych i kancerogennych związków mogących tworzyć się podczas przetwarzania żywności). Na ćwiczeniach studenci poznają metody badawcze stosowane w analizie środowiskowej i wykonują analizy zawartości chlorofenoli, całkowitej zawartości materii chloroorganicznej, żelaza całkowitego, azotynów, jonów chlorkowych i różnych form ditlenku węgla w wodzie. Część ćwiczeń poświęcona jest analizie biomarkerów skażenia środowiska i zatrucia organizmu człowieka. |
Efekty uczenia się: |
Wiedza / Student: - definiuje podstawowe pojęcia z zakresu toksykologii tzn. pojęcie trucizny, krzywej dawka-efekt, LD50, MRL itd., klasyfikuje specyficzne i niespecyficzne odtrutki stosowane w zatruciach; - charakteryzuje biomarkery wykorzystywane w toksykologii (aktywnośćAChE, stężenie met-Hb i HbCO); - porównuje metabolizm ksenobiotyków w organizmach zwierzęcych i roślinnych; - porównuje mechanizmy działania wybranych toksyn środowiskowych (dioksyny, wielocykliczne węglowodory aromatyczne, polichlorowane benzeny, insektycydy); - charakteryzuje mechanizm działania wybranych metali ciężkich; klasyfikuje interakcje pomiędzy spożywaną żywnością a przyjmowanymi lekami; - objaśnia mechanizm działania mutagennych i kancerogennych związków mogących tworzyć się przy przetwarzaniu żywności (nitrozoamin, akrylamidu, chloroformu); - opisuje postępowanie analityczne przy poszukiwaniu nieznanej trucizny, zasada i przebieg analizy, - wymienia metody poszukiwania w materiale biologicznym salicylanów. Umiejętności / Student: - dokonuje pomiarów aktywności acetylocholinoesterazy we krwi jako wskaźnika zatrucia insektycydami fosforoorganicznymi (biomarker specyficzny); aktywności dehydrogenazy mleczanowej i amino-transferaz w osoczu jako wskaźników uszkodzenia wątroby związkami toksycznymi oraz aktywności dehydrogenazy mleczanowej jako wskaźnika zatrucia alkoholem; - rozpoznaje różne patologiczne formy hemoglobiny, tj.: hemoglobinę tlenkowęglową, cyjanmethemoglobinę i methemoglobinę; - oznacza wartość IC50 dla różnych ksenobiotyków w układzie in vitro, - uzasadnia potrzebę aktualizacji i poszerzania wiedzy z zakresu zagadnień związanych z toksykologią; - pracuje w grupie przyjmując w niej różne role. Kompetencje społeczne / Student: - krytycznie ocenia efekty pracy własnej i innych; - ocenia zagrożenia wynikające z prowadzenia prac eksperymentalnych. Symbol efektu uczenia się opisującego program studiów: 04M_2A_W02, 04M_2A_W03, 04M_2A_U01, 04M_2A_U03, 04M_2A_U04, 04M_2A_U11, 04M_2A_K02; 04M_2A_K04 |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/2024" (zakończony)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-02-25 |
Przejdź do planu
PN WT C
ŚR C
CZ PT W
|
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 14 godzin
Wykład, 13 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Bożena Bukowska | |
Prowadzący grup: | Bożena Bukowska, Jaromir Michałowicz, Paulina Sicińska | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Ocena zgodna z regulaminem studiów | |
Czy ECTS?: | T |
|
Metody dydaktyczne: | Metody podające - wykład informacyjny z użyciem prezentacji multimedialnych, Praktyczne: ćwiczenia laboratoryjne praktyczne, eksperyment oraz zajęcia zdalne |
|
Sposoby i kryteria oceniania: | Sposób oceniania Student, aby uzyskać zaliczenie przedmiotu musi zdać egzamin pisemny z tematyki prezentowanej na wykładach (min 60% punktów) oraz zaliczyć kolokwium pisemne z zagadnień realizowanych na ćwiczeniach (min 60% punktów). Na ocenę końcową z przedmiotu składa się ocena z ćwiczeń (40%) i ocena z egzaminu (60%). Kryteria oceniania 0% - 59,9% - ocena niedostateczna (2) 60,0% - 69,9% - ocena dostateczna (3) 70,0% - 74,9% - ocena dostateczna plus (3,5) 75,0% - 84,9% - ocena dobra (4) 85,0% - 89,9% - ocena dobra plus (4,5) 90,0% - 100% - ocena bardzo dobra (5) |
|
Metody weryfikacji i oceny stopnia osiągnięcia założonych efektów uczenia się: | ||
Szczegółowe treści kształcenia: | Wykład: Pojęcie trucizny, dawki, krzywej dawka-efekt, charakterystyka odtrutek. Toksykometria. Metody alternatywne w toksykologii. Metabolizm ksenobiotyków w organizmach zwierzęcych i roślinnych. Biomarkery wykorzystywane w toksykologii (aktywność AChE, stężenie met-Hb i HbCO). Charakterystyka organicznych związków toksycznych: dioksyn, wielocyklicznych węglowodorów aromatycznych Występowanie i mechanizm działania wybranych metali ciężkich. Rodzaje zatruć i odtrutki. Charakterystyka mutagennych i kancerogennych związków mogących tworzyć się przy przetwarzaniu żywności (nitrozoamin, akrylamidu, chloroformu). Ksenoestrogeny; DDT, dioksyny, tributylocyna, atrazyna. Ćwiczenia:Postępowanie analityczne przy poszukiwaniu nieznanej trucizny, zasada i przebieg analizy (poszukiwanie w materiale biologicznym aspiryny – salicylanów).Zasada oznaczania aktywności dehydrogenazy mleczanowej i aminotransferaz w osoczu jako wskaźników uszkodzenia wątroby związkami toksycznymi oraz aktywności dehydrogenazy mleczanowej jako wskaźnika zatrucia alkoholem. Pomiar aktywności acetylocholinoesterazy jako markera zatruć związkami fosforoorganicznymi.Analiza różnych form hemoglobiny jako markera zatruć tlenkiem węgla (hemoglobina tlenkowęglowa), cyjankami (cyjanmethemoglobina) i substancjami utleniającymi (methemoglobina). |
|
Literatura: |
1. CASARETT & DOULL PODSTAWY TOKSYKOLOGII . Autor: Curtis D. Klaassen, John B. Watkins III. 2014. 2.Witold Seńczuk - Toksykologia współczesna. Wydawca: PZWL. 2005 r 3. Manahan S.E. „Toxicological Chemistry and Biochemistry” 3 edycja, przekład w języku polskim Koroniak i Boczoń „Toksykologia środowiskowa” PWN Warszawa 2006. 4. Piotrowski. J.K. Podstawy toksykologii - PWN, Warszawa 2009 wydanie 2 Artykuły online: 1. Bukowska B., Pieniążek D., Hutnik K., Duda W., [2007]. Acetylo- i butyrylocholinoesteraza – budowa, funkcje i ich inhibitory. Current Topics in Biophysics 30, 11–23 2. Słowińska M., Koter-Michalak M., Bukowska B., [2011]. Wpływ dioksyn na organizm człowieka – badania epidemiologiczne. Medycyna Pracy 62, 643–652 3. Kwiatkowska M., Jarosiewicz P., Bukowska B. [2013]. Glifosat i jego preparaty – toksyczność, narażenie zawodowe i środowiskowe. Medycyna Pracy 64(5), 717–729 4. Pingot D., Pyrzanowski K., Michałowicz J., Bukowska B., [2013]. Toksyczność akrylamidu i jego metabolitu glicydamidu. Medycyna Pracy 64(2):259–271 5. Bukowska, B., Addukty hemoglobiny jako biomarkery narażenia człowieka na wybrane ksenobiotyki. Postepy Hig Med Dosw (online), 2015; 69: 668-680. 6. Bukowska et al., 2022. Benzo[ a]pyrene-Environmental Occurrence, Human Exposure, and Mechanisms of Toxicity.doi: 10.3390/ijms23116348. 7. Bukowska et al., 2022. Influence of Benzo(a)pyrene on Different Epigenetic Processes DOI: 10.3390/ijms222413453 |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/2023" (zakończony)
Okres: | 2022-10-01 - 2023-02-19 |
Przejdź do planu
PN WT C
ŚR C
CZ PT W
|
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 14 godzin
Wykład, 13 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Bożena Bukowska | |
Prowadzący grup: | Bożena Bukowska, Jaromir Michałowicz, Paulina Sicińska | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Ocena zgodna z regulaminem studiów
Ćwiczenia - Ocena zgodna z regulaminem studiów Wykład - Ocena zgodna z regulaminem studiów |
|
Czy ECTS?: | T |
|
Metody dydaktyczne: | Metody podające - wykład informacyjny z użyciem prezentacji multimedialnych, Praktyczne: ćwiczenia laboratoryjne praktyczne, eksperyment oraz zajęcia zdalne |
|
Sposoby i kryteria oceniania: | Sposób oceniania Student, aby uzyskać zaliczenie przedmiotu musi zdać egzamin pisemny z tematyki prezentowanej na wykładach (min 60% punktów) oraz zaliczyć kolokwium pisemne z zagadnień realizowanych na ćwiczeniach (min 60% punktów). Na ocenę końcową z przedmiotu składa się ocena z ćwiczeń (40%) i ocena z egzaminu (60%). Kryteria oceniania 0% - 59,9% - ocena niedostateczna (2) 60,0% - 69,9% - ocena dostateczna (3) 70,0% - 74,9% - ocena dostateczna plus (3,5) 75,0% - 84,9% - ocena dobra (4) 85,0% - 89,9% - ocena dobra plus (4,5) 90,0% - 100% - ocena bardzo dobra (5) |
|
Szczegółowe treści kształcenia: | Wykład: Pojęcie trucizny, dawki, krzywej dawka-efekt, charakterystyka odtrutek. Toksykometria. Metody alternatywne w toksykologii. Metabolizm ksenobiotyków w organizmach zwierzęcych i roślinnych. Biomarkery wykorzystywane w toksykologii (aktywność AChE, stężenie met-Hb i HbCO). Charakterystyka organicznych związków toksycznych: dioksyn, wielocyklicznych węglowodorów aromatycznych Występowanie i mechanizm działania wybranych metali ciężkich. Rodzaje zatruć i odtrutki. Charakterystyka mutagennych i kancerogennych związków mogących tworzyć się przy przetwarzaniu żywności (nitrozoamin, akrylamidu, chloroformu). Ksenoestrogeny; DDT, dioksyny, tributylocyna, atrazyna. Ćwiczenia:Postępowanie analityczne przy poszukiwaniu nieznanej trucizny, zasada i przebieg analizy (poszukiwanie w materiale biologicznym aspiryny – salicylanów).Zasada oznaczania aktywności dehydrogenazy mleczanowej i aminotransferaz w osoczu jako wskaźników uszkodzenia wątroby związkami toksycznymi oraz aktywności dehydrogenazy mleczanowej jako wskaźnika zatrucia alkoholem. Pomiar aktywności acetylocholinoesterazy jako markera zatruć związkami fosforoorganicznymi.Analiza różnych form hemoglobiny jako markera zatruć tlenkiem węgla (hemoglobina tlenkowęglowa), cyjankami (cyjanmethemoglobina) i substancjami utleniającymi (methemoglobina). |
|
Literatura: |
1. CASARETT & DOULL PODSTAWY TOKSYKOLOGII . Autor: Curtis D. Klaassen, John B. Watkins III. 2014. 2.Witold Seńczuk - Toksykologia współczesna. Wydawca: PZWL. 2005 r 3. Manahan S.E. „Toxicological Chemistry and Biochemistry” 3 edycja, przekład w języku polskim Koroniak i Boczoń „Toksykologia środowiskowa” PWN Warszawa 2006. 4. Piotrowski. J.K. Podstawy toksykologii - PWN, Warszawa 2009 wydanie 2 Artykuły online: 1. Bukowska B., Pieniążek D., Hutnik K., Duda W., [2007]. Acetylo- i butyrylocholinoesteraza – budowa, funkcje i ich inhibitory. Current Topics in Biophysics 30, 11–23 2. Słowińska M., Koter-Michalak M., Bukowska B., [2011]. Wpływ dioksyn na organizm człowieka – badania epidemiologiczne. Medycyna Pracy 62, 643–652 3. Kwiatkowska M., Jarosiewicz P., Bukowska B. [2013]. Glifosat i jego preparaty – toksyczność, narażenie zawodowe i środowiskowe. Medycyna Pracy 64(5), 717–729 4. Pingot D., Pyrzanowski K., Michałowicz J., Bukowska B., [2013]. Toksyczność akrylamidu i jego metabolitu glicydamidu. Medycyna Pracy 64(2):259–271 5. Bukowska, B., Addukty hemoglobiny jako biomarkery narażenia człowieka na wybrane ksenobiotyki. Postepy Hig Med Dosw (online), 2015; 69: 668-680. 6. Bukowska et al., 2022. Benzo[ a]pyrene-Environmental Occurrence, Human Exposure, and Mechanisms of Toxicity.doi: 10.3390/ijms23116348. 7. Bukowska et al., 2022. Influence of Benzo(a)pyrene on Different Epigenetic Processes DOI: 10.3390/ijms222413453 |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/2022" (zakończony)
Okres: | 2021-10-01 - 2022-01-23 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ C
C
C
C
PT W
W
|
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 14 godzin
Wykład, 13 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Bożena Bukowska | |
Prowadzący grup: | Bożena Bukowska, Jaromir Michałowicz, Paulina Sicińska | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Ocena zgodna z regulaminem studiów
Ćwiczenia - Ocena zgodna z regulaminem studiów Wykład - Ocena zgodna z regulaminem studiów |
|
Czy ECTS?: | T |
|
Metody dydaktyczne: | Metody podające - wykład informacyjny z użyciem prezentacji multimedialnych, Praktyczne: ćwiczenia laboratoryjne praktyczne, eksperyment oraz zajęcia zdalne |
|
Sposoby i kryteria oceniania: | Sposób oceniania Student, aby uzyskać zaliczenie przedmiotu musi zdać egzamin pisemny z tematyki prezentowanej na wykładach (min 60% punktów) oraz zaliczyć kolokwium pisemne z zagadnień realizowanych na ćwiczeniach (min 60% punktów). Na ocenę końcową z przedmiotu składa się ocena z ćwiczeń (40%) i ocena z egzaminu (60%). Kryteria oceniania 0% - 59,9% - ocena niedostateczna (2) 60,0% - 69,9% - ocena dostateczna (3) 70,0% - 74,9% - ocena dostateczna plus (3,5) 75,0% - 84,9% - ocena dobra (4) 85,0% - 89,9% - ocena dobra plus (4,5) 90,0% - 100% - ocena bardzo dobra (5) |
|
Szczegółowe treści kształcenia: | Wykład: Pojęcie trucizny, dawki, krzywej dawka-efekt, charakterystyka odtrutek. Toksykometria. Metody alternatywne w toksykologii. Metabolizm ksenobiotyków w organizmach zwierzęcych i roślinnych. Biomarkery wykorzystywane w toksykologii (aktywność AChE, stężenie met-Hb i HbCO). Charakterystyka organicznych związków toksycznych: dioksyn, wielocyklicznych węglowodorów aromatycznych Występowanie i mechanizm działania wybranych metali ciężkich. Charakterystyka mutagennych i kancerogennych związków mogących tworzyć się przy przetwarzaniu żywności (nitrozoamin, akrylamidu, chloroformu). Ksenoestrogeny; DDT, dioksyny, tributylocyna, atrazyna. Plastik, mikro i nanoplastik występowanie i toksyczność. Smog i toksyczność jego składników. Ćwiczenia:Postępowanie analityczne przy poszukiwaniu nieznanej trucizny, zasada i przebieg analizy (poszukiwanie w materiale biologicznym aspiryny – salicylanów).Zasada oznaczania aktywności dehydrogenazy mleczanowej i aminotransferaz w osoczu jako wskaźników uszkodzenia wątroby związkami toksycznymi oraz aktywności dehydrogenazy mleczanowej jako wskaźnika zatrucia alkoholem. Pomiar aktywności acetylocholinoesterazy jako markera zatruć związkami fosforoorganicznymi.Analiza różnych form hemoglobiny jako markera zatruć tlenkiem węgla (hemoglobina tlenkowęglowa), cyjankami (cyjanmethemoglobina) i substancjami utleniającymi (methemoglobina). |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2020/2021" (zakończony)
Okres: | 2020-10-01 - 2021-02-07 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 14 godzin
Wykład, 13 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Bożena Bukowska | |
Prowadzący grup: | Bożena Bukowska, Jaromir Michałowicz, Katarzyna Mokra, Paulina Sicińska | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Ocena zgodna z regulaminem studiów
Ćwiczenia - Ocena zgodna z regulaminem studiów Wykład - Ocena zgodna z regulaminem studiów |
|
Czy ECTS?: | T |
|
Metody dydaktyczne: | Metody podające - wykład informacyjny z użyciem prezentacji multimedialnych, Praktyczne: ćwiczenia laboratoryjne praktyczne, eksperyment oraz zajęcia zdalne |
|
Sposoby i kryteria oceniania: | Sposób oceniania Student, aby uzyskać zaliczenie przedmiotu musi zdać egzamin pisemny z tematyki prezentowanej na wykładach (min 60% punktów) oraz zaliczyć kolokwium pisemne z zagadnień realizowanych na ćwiczeniach (min 60% punktów). Kryteria oceniania 0% - 59,9% - ocena niedostateczna (2) 60,0% - 69,9% - ocena dostateczna (3) 70,0% - 74,9% - ocena dostateczna plus (3,5) 75,0% - 84,9% - ocena dobra (4) 85,0% - 89,9% - ocena dobra plus (4,5) 90,0% - 100% - ocena bardzo dobra (5) |
|
Szczegółowe treści kształcenia: | Wykład: Pojęcie trucizny, dawki, krzywej dawka-efekt, charakterystyka odtrutek. Toksykometria. Metody alternatywne w toksykologii. Metabolizm ksenobiotyków w organizmach zwierzęcych i roślinnych. Biomarkery wykorzystywane w toksykologii (aktywność AChE, stężenie met-Hb i HbCO). Charakterystyka organicznych związków toksycznych: dioksyn, wielocyklicznych węglowodorów aromatycznych Występowanie i mechanizm działania wybranych metali ciężkich. Charakterystyka mutagennych i kancerogennych związków mogących tworzyć się przy przetwarzaniu żywności (nitrozoamin, akrylamidu, chloroformu). Ksenoestrogeny; DDT, dioksyny, tributylocyna, atrazyna. Plastik, mikro i nanoplastik występowanie i toksyczność. Smog i toksyczność jego składników. Ćwiczenia:Postępowanie analityczne przy poszukiwaniu nieznanej trucizny, zasada i przebieg analizy (poszukiwanie w materiale biologicznym aspiryny – salicylanów).Zasada oznaczania aktywności dehydrogenazy mleczanowej i aminotransferaz w osoczu jako wskaźników uszkodzenia wątroby związkami toksycznymi oraz aktywności dehydrogenazy mleczanowej jako wskaźnika zatrucia alkoholem. Pomiar aktywności acetylocholinoesterazy jako markera zatruć związkami fosforoorganicznymi.Analiza różnych form hemoglobiny jako markera zatruć tlenkiem węgla (hemoglobina tlenkowęglowa), cyjankami (cyjanmethemoglobina) i substancjami utleniającymi (methemoglobina). |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2019/2020" (zakończony)
Okres: | 2019-10-01 - 2020-02-23 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 14 godzin
Wykład, 13 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Bożena Bukowska | |
Prowadzący grup: | Anna Barańska, Bożena Bukowska, Kinga Malinowska, Jaromir Michałowicz, Paulina Sicińska | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Ocena zgodna z regulaminem studiów
Ćwiczenia - Ocena zgodna z regulaminem studiów Wykład - Ocena zgodna z regulaminem studiów |
|
Czy ECTS?: | T |
|
Metody dydaktyczne: | Metody podające - wykład informacyjny z użyciem prezentacji multimedialnych, Praktyczne: ćwiczenia laboratoryjne praktyczne, eksperyment. |
|
Sposoby i kryteria oceniania: | Sposób oceniania Student, aby uzyskać zaliczenie przedmiotu musi zdać egzamin pisemny z tematyki prezentowanej na wykładach (min 60% punktów) oraz zaliczyć kolokwium pisemne z zagadnień realizowanych na ćwiczeniach (min 60% punktów). Kryteria oceniania 0% - 59,9% - ocena niedostateczna (2) 60,0% - 69,9% - ocena dostateczna (3) 70,0% - 74,9% - ocena dostateczna plus (3,5) 75,0% - 84,9% - ocena dobra (4) 85,0% - 89,9% - ocena dobra plus (4,5) 90,0% - 100% - ocena bardzo dobra (5) |
|
Szczegółowe treści kształcenia: | Wykład: Pojęcie trucizny, dawki, krzywej dawka-efekt, charakterystyka odtrutek. Toksykometria. Metody alternatywne w toksykologii. Metabolizm ksenobiotyków w organizmach zwierzęcych i roślinnych. Biomarkery wykorzystywane w toksykologii (aktywność AChE, stężenie met-Hb i HbCO). Charakterystyka organicznych związków toksycznych: dioksyn, wielocyklicznych węglowodorów aromatycznych, polichlorowanych fenoli. Występowanie i mechanizm działania wybranych metali ciężkich. Charakterystyka mutagennych i kancerogennych związków mogących tworzyć się przy przetwarzaniu żywności (nitrozoamin, akrylamidu, chloroformu).Ksenoestrogeny; DDT, dioksyny, tributylocyna, atrazyna. Ćwiczenia:Postępowanie analityczne przy poszukiwaniu nieznanej trucizny, zasada i przebieg analizy (poszukiwanie w materiale biologicznym aspiryny – salicylanów).Zasada oznaczania aktywności dehydrogenazy mleczanowej i aminotransferaz w osoczu jako wskaźników uszkodzenia wątroby związkami toksycznymi oraz aktywności dehydrogenazy mleczanowej jako wskaźnika zatrucia alkoholem. Pomiar aktywności acetylocholinoesterazy jako markera zatruć związkami fosforoorganicznymi.Analiza różnych form hemoglobiny jako markera zatruć tlenkiem węgla (hemoglobina tlenkowęglowa), cyjankami (cyjanmethemoglobina) i substancjami utleniającymi (methemoglobina). |
Właścicielem praw autorskich jest UNIWERSYTET ŁÓDZKI.