Biologiczne praktikum kryminalistyczne

Metody:

- podające: prezentacja multimedialna,

- praktyczne: obserwacja mikroskopowa, wykonywanie preparatów, ćwiczenia przedmiotowe, doświadczenia, obserwacje i pomiary, praca z wynikami

- wspierające rozwój kompetencji społecznych: udział w dyskusji, praca w grupach

Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest obecność na zajęciach, zaangażowanie studenta na ćwiczeniach laboratoryjnych, wykazanie się umiejętnościami praktycznymi oraz pozytywne wyniki ze sprawozdań i/lub kolokwium.

Ocena końcowa jest średnią arytmetyczną ocen wystawionych przez osoby prowadzące poszczególne zajęcia. Szczegóły zaliczenia ćwiczeń realizowanych w poszczególnych Instytutach ustalają prowadzący.

Kryteria oceniania:

0% - 59,9% - ocena niedostateczna (2)

60,0% - 69,9% - ocena dostateczna (3)

70,0% - 74,9% - ocena dostateczna plus (3,5)

75,0% - 84,9% - ocena dobra (4)

85,0% - 89,9% - ocena dobra plus (4,5)

90,0% - 100% - ocena bardzo dobra (5)

Ćwiczenia zaliczane są na podstawie ocen cząstkowych za:

• pisemne testy sprawdzające

• poprawność wykonania zadań praktycznych

• aktywność studenta podczas zajęć (aktywność podczas wykonywania zadań praktycznych, udział w dyskusji)

• obecność studenta na minimum 80% zajęć, pozostałe nieobecności student zalicza u prowadzącego dany blok tematyczny

Oceny z ćwiczeń wynikają z weryfikacji osiągnięcia przedmiotowych efektów uczenia się odpowiadającym efektom kierunkowym: 04K-1A_W01, 04K-1A_W02, 04K-1A_W03, 04K-1A_W04, 04K-1A_W06, , 04K-1A_W11, 04K-1A_W14, 04K-1A_U01, 04K-1A_U03, 04K-1A_U04, 04K-1A_U05, 04K-1A_U12, 04K-1A_K01, 04K-1A_K04, 04K-1A_K05, 04K-1A_K06, 04K-1A_K07.

BLOK 1:

Instytut Ekologii i Ochrony Środowiska:

• Ekologia i charakterystyka wybranych gatunków kręgowców oraz ich siedlisk jako poszlak w procesach dochodzeniowo-śledczych

• Ślady kręgowców jako poszlaki w procesach dochodzeniowo-śledczych

• Identyfikacja zoologicznych dowodów na miejscach przestępstw

• Różnorodność bezkręgowców w różnych typach siedlisk ze szczególnym uwzględnieniem bezkręgowców nekrofagicznych

• Główne grupy owadów istotnych z punktu widzenia entomologii sądowej

• Metody molekularne w badaniach ekotoksykologicznych

• Metody zbioru i konserwacji materiału entomologicznego dla potrzeb entomologii sądowej

• Analiza zawartości metali ciężkich w próbach biologicznych

Instytut Biochemii:

• Mechanizmy indukujące proces krzepnięcia w warunkach fizjologicznych i w przypadku ofiar otruć/zatruć ksenobiotykami, w tym lekami i etanolem.

• Alkohol etylowy jako ślad w kryminalistycznym materiale biologicznym - metabolizm i metabolity etanolu.

• Główne markery zaburzeń czynności układu krzepnięcia krwi (w tym czasu protrobninowego i czasu kaolinowo-kefalinowego) na skutek zatruć ksenobiotykami.

• Ślina jako jeden z podstawowych mikrośladów w kryminalistyce - wytrącanie mucyny w celu identyfikacji śliny jako śladu biologicznego na miejscu przestępstwa.

• Wykrywanie jonów tiocyjanianowych (rodankowych) w ślinie w celu identyfikacji osób palących.

• Oznaczanie aktywności α-amylazy jako markera uszkodzeń wątroby i trzustki na skutek m.in. nadużywania leków wiążących wapń czy zatruć metanolem.

Instytut Biofizyki:

• Zatrucia metalami ciężkimi i ich identyfikacja. Odtrutki. Wykrywanie ilościowe różnych form żelaza. Rola wartościowości metali w ich toksyczności.

• Związki utleniające hemoglobinę. Nitrozo i aminozwiązki. Odtrutki. Rodzaje hemoglobiny methemoglobina, cyjan-Met, nitrozo-hemoglobina.

• Ocena neurotoksyczności związków.

• Oznaczanie aktywności erytrocytarnej esterazy acetylocholinowej oraz butyrylocholinoesterazy osoczowej jako wskaźnika zatrucia insektycydami fosforoorganicznymi. Odtrutki.

• Gazy duszące fizycznie, chemicznie i drażniące – mechanizm działania gazów toksycznych.

• Ocena zatruć tlenkiem węgla jako gazu duszącego chemicznie – oznaczanie poziomu karboksyhemoglobiny (HbCO).

• Detekcja promieniowania jonizującego. Metody dozymetrii promieniowania jonizującego.

• Zatrucia radionuklidami.

• Objawy choroby popromiennej po narażeniu na promieniowanie jonizujące.

Instytut Mikrobiologii, Biotechnologii i Immunologii:

• Izolacja drobnoustrojów z różnych środowisk w pobliżu miejsca zdarzenia jako źródło informacji.

• Naturalna mikrobiota wody, skażenie fekalne.

• Mikrobiologiczne wskaźniki jakości wody.

• Mikrobiologiczne skażenie żywności.

• Woda i żywność jako źródła zatruć i infekcji pokarmowych.

• Charakterystyczna mikrobiota gleby – ocena bioróżnorodności.

• Powietrze jako ośrodek przenoszenia się drobnoustrojów i celowego rozprzestrzeniania patogenów.

Instytut Biologii Eksperymentalnej:

• Metody izolacji DNA i/lub RNA z materiału biologicznego;

• Analiza polimorfizmu długości fragmentów restrykcyjnych w identyfikacji tożsamości;

• Amplifikacja DNA w badaniu mikrośladów biologicznych.

• Zakładanie hodowli limfocytów z krwi obwodowej

• Barwienia chromosomów człowieka metodami prążkowymi

Blok 2:

Instytut Ekologii i Ochrony Środowiska:

• Glony współczesne i kopalne jako potencjalny ślad biologiczny

• Struktury i zarodniki grzybów – źródło dowodów w dochodzeniach kryminalnych.

• Identyfikacja gatunków trujących - zajęcia w Ogrodzie Dydaktyczno-Doświadczalnym Wydziału BIOŚ UŁ

• Diagnostyka śladów biologicznych z wykorzystaniem DNA barcoding i mikroskopii skaningowej (DNA barcoding jako metoda wspomagająca badania entomologii sądowej, zastosowanie mikroskopii skaningowej (SEM) i rentgenowskiej spektroskopii energodyspersyjnej (SEM-EDS) w kryminalistyce)

• Podstawy preparatyki odontologicznej

Instytut Biochemii:

• Rola enzymów w diagnostyce urazów i zatruć różnego typu toksynami.

• Dehydrogenaza mleczanowa jako marker cytotoksyczności i uszkodzeń komórek oraz tkanek – oznaczenia aktywności.

• Fibrynogen jako białko ostrej fazy i jeden z markerów ryzyka zakrzepicy indukowanej różnymi związkami pochodzenia naturalnego i syntetycznego.

• Oznaczenie stężenia fibrynogenu w osoczu metodą Claussa z wykorzystaniem metodyki diagnostycznej w celu identyfikacji skutków potencjalnego zatrucia/otrucia.

Instytut Biofizyki:

• Aktywność systemu antyoksydacyjnego: aktywność katalazy i oznaczanie poziomu glutationu zredukowanego.

• Wykorzystanie metod fizycznych w kryminalistyce (Elektronowy Rezonans Paramagnetyczny (EPR), spektrofotometria UV-Vis, spektrofluorymetria, mikroskopia fluorescencyjna) zastosowania jakościowe i ilościowe.

• Aktywność dehydrogenazy mleczanowej jako wskaźnika uszkodzenia wątroby i serca związkami toksycznymi.

• Aktywność dehydrogenazy alkoholowej jako markera zatruć alkoholem.

• Zatrucia izotopami promieniotwórczymi. Dozymetria promieniowania jonizującego.

Instytut Mikrobiologii, Biotechnologii i Immunologii:

• Mikrobiota człowieka jako dowód tożsamości.

• Mikrobiologiczny odcisk palca.

• Drobnoustroje jamy ustnej, projekcja dynamiczna.

• Człowiek jako potencjalne źródło skażenia próbki badanej.

• Drobnoustroje patogenne jako broń biologiczna.

• Patogeny w określeniu sprawcy/ofiary.

• Czynniki chorobotwórczości (proteoliza, hemoliza, ureoliza), sposoby transmisji patogenów, zagrożenie epidemiczne.

Instytut Biologii Eksperymentalnej:

• Wybrane narzędzia informatyczne w analizie informacji genetycznej;

• Enzymy restrykcyjne w analizie materiału biologicznego;

• Mapowanie PCR-RFLP w różnicowaniu osobniczym;

• Izolacja i hodowla komórek jednojądrzastych;

• Testy cytogenetyczne w badaniach narażenia na czynniki genotoksyczne.

• Hames, N.M., Houghton Krótkie wykłady – biochemia, PWN, Warszawa 2007

• Stryer L. „Biochemia”, PWN 2003

• Kłyszejko-Stefanowicz L. „Ćwiczenia z biochemii”, PWN 2003 i późniejsze

• Ćwiczenia z biochemii. red. Kłyszejko-Stefanowicz L. 1999 i późniejsze.

• Golański J., Raszeja-Specht A. Diagnostyka laboratoryjna zaburzeń hemostazy. Repetytorium. MedPharm Polska, 2013

• Zakrzepy i zatory. red. Windyga J., Pasierski T., Torbicki A., wydanie 1, PZWL, 2014

• Stace 1994. Taksonomia roślin i biosystematyka. PWN, Warszawa.

• Mildenhall D.C., Wiltshire P.E.J., Bryant V.M. 2006. Forensic palynology: Why do it and how it works. Forensic Science International 163: 163–172.

• Miller Coyle H. 2005. Forensic botany. Principles and applications to criminal casework. CRC Press LLC, Boca Raton, London, New York, Washington D.C.

• Hillson S. 2005. Teeth. Cambridge University Press

• Gumińska B., Wojewoda W. 1998. Grzyby i ich oznaczanie. PWRiL, Warszawa, 505 pp.

• Łuszczyński J. 2006. Przewodnik do ćwiczeń z mikologii. Wyd. Akademii Świętokrzyskiej, Kielce.

• Hawksworth, D. & Wiltshire, P.E.J. 2015. Forensic mycology : current perspective. Research and Reports in Forensic Medical Science 5: 75-83.

• Sawicki W. Histologia, PZWL, 2019

• Analiza DNA. Teoria i Praktyka, Ryszard Słomski, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, 2011

• Korf B.R. Genetyka człowieka, PWN, Warszawa 2003

• Węgleński P. (red.). Genetyka molekularna, PWN, Warszawa 2006

• T.A. Brown, Genomy, PWN, Warszawa 2019

• Manahan S.E. Toxicological Chemistry and Biochemistry. 3. edycja, przekład w języku polskim Koroniak i Boczoń pt. Toksykologia środowiskowa, PWN, Warszawa 2006.

• A.A. Salyers, D.D. Whitt „Mikrobiologia. Różnorodność, chorobotwórczość i środowisko”

• K. Chomiczewski, J. Kocik, T. Szkoda „ Bioterroryzm” PZWL Wydawnictwo lekarskie

• Siemiński M. Środowiskowe zagrożenia zdrowia. PWN, Warszawa 2001.

• Toksykologia współczesna pod red. Prof. W. Seńczuk

• Podstawy toksykologii pod red. Prof. J.K. Piotrowskiego

• Bukowska B., Pieniążek D., Hutnik K., Duda W., [2007]. Acetylo- i butyrylocholinoesteraza – budowa, funkcje i ich inhibitory. Current Topics in Biophysics 30, 11–23

• Pingot D., Pyrzanowski K., Michałowicz J., Bukowska B., [2013]. Toksyczność akrylamidu i jego metabolitu glicydamidu. Medycyna Pracy 64(2):259–271

• Pyrzanowski K., Pringot D., Michałowicz J., Bukowska B., [2013]. Charakterystyka metod biologicznych, chemicznych i fizycznych ograniczających obecność akrylamidu w żywności. Bromatologia i chemia toksykologiaczna XLVI, 2013, 2, str. 216 – 224

• Bukowska, B., Addukty hemoglobiny jako biomarkery narażenia człowieka na wybrane ksenobiotyki. Postepy Hig Med Dosw (online), 2015; 69: 668-680.

• Jarosiewicz, M., Bukowska B., [2017]. Tetrabromobisfenol A – toksyczność, narażenie środowiskowe i zawodowe Med Pr 2017;68(1):121–134

Metody:

- podające: prezentacja multimedialna,

- praktyczne: obserwacja mikroskopowa, wykonywanie preparatów, ćwiczenia przedmiotowe, doświadczenia, obserwacje i pomiary, praca z wynikami

- wspierające rozwój kompetencji społecznych: udział w dyskusji, praca w grupach

Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest obecność na zajęciach, zaangażowanie studenta na ćwiczeniach laboratoryjnych, wykazanie się umiejętnościami praktycznymi oraz pozytywne wyniki ze sprawozdań i/lub kolokwium.

Ocena końcowa jest średnią arytmetyczną ocen wystawionych przez osoby prowadzące poszczególne zajęcia. Szczegóły zaliczenia ćwiczeń realizowanych w poszczególnych Instytutach ustalają prowadzący.

Kryteria oceniania:

0% - 59,9% - ocena niedostateczna (2)

60,0% - 69,9% - ocena dostateczna (3)

70,0% - 74,9% - ocena dostateczna plus (3,5)

75,0% - 84,9% - ocena dobra (4)

85,0% - 89,9% - ocena dobra plus (4,5)

90,0% - 100% - ocena bardzo dobra (5)

Ćwiczenia zaliczane są na podstawie ocen cząstkowych za:

• pisemne testy sprawdzające

• poprawność wykonania zadań praktycznych

• aktywność studenta podczas zajęć (aktywność podczas wykonywania zadań praktycznych, udział w dyskusji)

• obecność studenta na minimum 80% zajęć, pozostałe nieobecności student zalicza u prowadzącego dany blok tematyczny

Oceny z ćwiczeń wynikają z weryfikacji osiągnięcia przedmiotowych efektów uczenia się odpowiadającym efektom kierunkowym: 04K-1A_W01, 04K-1A_W02, 04K-1A_W03, 04K-1A_W04, 04K-1A_W06, , 04K-1A_W11, 04K-1A_W14, 04K-1A_U01, 04K-1A_U03, 04K-1A_U04, 04K-1A_U05, 04K-1A_U12, 04K-1A_K01, 04K-1A_K04, 04K-1A_K05, 04K-1A_K06, 04K-1A_K07.

BLOK 1:

Instytut Ekologii i Ochrony Środowiska:

• Ekologia i charakterystyka wybranych gatunków kręgowców oraz ich siedlisk jako poszlak w procesach dochodzeniowo-śledczych

• Ślady kręgowców jako poszlaki w procesach dochodzeniowo-śledczych

• Identyfikacja zoologicznych dowodów na miejscach przestępstw

• Różnorodność bezkręgowców w różnych typach siedlisk ze szczególnym uwzględnieniem bezkręgowców nekrofagicznych

• Główne grupy owadów istotnych z punktu widzenia entomologii sądowej

• Metody molekularne w badaniach ekotoksykologicznych

• Metody zbioru i konserwacji materiału entomologicznego dla potrzeb entomologii sądowej

• Analiza zawartości metali ciężkich w próbach biologicznych

Instytut Biochemii:

• Mechanizmy indukujące proces krzepnięcia w warunkach fizjologicznych i w przypadku ofiar otruć/zatruć ksenobiotykami, w tym lekami i etanolem.

• Alkohol etylowy jako ślad w kryminalistycznym materiale biologicznym - metabolizm i metabolity etanolu.

• Główne markery zaburzeń czynności układu krzepnięcia krwi (w tym czasu protrobninowego i czasu kaolinowo-kefalinowego) na skutek zatruć ksenobiotykami.

• Ślina jako jeden z podstawowych mikrośladów w kryminalistyce - wytrącanie mucyny w celu identyfikacji śliny jako śladu biologicznego na miejscu przestępstwa.

• Wykrywanie jonów tiocyjanianowych (rodankowych) w ślinie w celu identyfikacji osób palących.

• Oznaczanie aktywności α-amylazy jako markera uszkodzeń wątroby i trzustki na skutek m.in. nadużywania leków wiążących wapń czy zatruć metanolem.

Instytut Biofizyki:

• Zatrucia metalami ciężkimi i ich identyfikacja. Odtrutki. Wykrywanie ilościowe różnych form żelaza. Rola wartościowości metali w ich toksyczności.

• Związki utleniające hemoglobinę. Nitrozo i aminozwiązki. Odtrutki. Rodzaje hemoglobiny methemoglobina, cyjan-Met, nitrozo-hemoglobina.

• Ocena neurotoksyczności związków.

• Oznaczanie aktywności erytrocytarnej esterazy acetylocholinowej oraz butyrylocholinoesterazy osoczowej jako wskaźnika zatrucia insektycydami fosforoorganicznymi. Odtrutki.

• Gazy duszące fizycznie, chemicznie i drażniące – mechanizm działania gazów toksycznych.

• Ocena zatruć tlenkiem węgla jako gazu duszącego chemicznie – oznaczanie poziomu karboksyhemoglobiny (HbCO).

• Detekcja promieniowania jonizującego. Metody dozymetrii promieniowania jonizującego.

• Zatrucia radionuklidami.

• Objawy choroby popromiennej po narażeniu na promieniowanie jonizujące.

Instytut Mikrobiologii, Biotechnologii i Immunologii:

• Izolacja drobnoustrojów z różnych środowisk w pobliżu miejsca zdarzenia jako źródło informacji.

• Naturalna mikrobiota wody, skażenie fekalne.

• Mikrobiologiczne wskaźniki jakości wody.

• Mikrobiologiczne skażenie żywności.

• Woda i żywność jako źródła zatruć i infekcji pokarmowych.

• Charakterystyczna mikrobiota gleby – ocena bioróżnorodności.

• Powietrze jako ośrodek przenoszenia się drobnoustrojów i celowego rozprzestrzeniania patogenów.

Instytut Biologii Eksperymentalnej:

• Metody izolacji DNA i/lub RNA z materiału biologicznego;

• Analiza polimorfizmu długości fragmentów restrykcyjnych w identyfikacji tożsamości;

• Amplifikacja DNA w badaniu mikrośladów biologicznych.

• Zakładanie hodowli limfocytów z krwi obwodowej

• Barwienia chromosomów człowieka metodami prążkowymi

Blok 2:

Instytut Ekologii i Ochrony Środowiska:

• Glony współczesne i kopalne jako potencjalny ślad biologiczny

• Struktury i zarodniki grzybów – źródło dowodów w dochodzeniach kryminalnych.

• Identyfikacja gatunków trujących - zajęcia w Ogrodzie Dydaktyczno-Doświadczalnym Wydziału BIOŚ UŁ

• Diagnostyka śladów biologicznych z wykorzystaniem DNA barcoding i mikroskopii skaningowej (DNA barcoding jako metoda wspomagająca badania entomologii sądowej, zastosowanie mikroskopii skaningowej (SEM) i rentgenowskiej spektroskopii energodyspersyjnej (SEM-EDS) w kryminalistyce)

• Podstawy preparatyki odontologicznej

Instytut Biochemii:

• Rola enzymów w diagnostyce urazów i zatruć różnego typu toksynami.

• Dehydrogenaza mleczanowa jako marker cytotoksyczności i uszkodzeń komórek oraz tkanek – oznaczenia aktywności.

• Fibrynogen jako białko ostrej fazy i jeden z markerów ryzyka zakrzepicy indukowanej różnymi związkami pochodzenia naturalnego i syntetycznego.

• Oznaczenie stężenia fibrynogenu w osoczu metodą Claussa z wykorzystaniem metodyki diagnostycznej w celu identyfikacji skutków potencjalnego zatrucia/otrucia.

Instytut Biofizyki:

• Aktywność systemu antyoksydacyjnego: aktywność katalazy i oznaczanie poziomu glutationu zredukowanego.

• Wykorzystanie metod fizycznych w kryminalistyce (Elektronowy Rezonans Paramagnetyczny (EPR), spektrofotometria UV-Vis, spektrofluorymetria, mikroskopia fluorescencyjna) zastosowania jakościowe i ilościowe.

• Aktywność dehydrogenazy mleczanowej jako wskaźnika uszkodzenia wątroby i serca związkami toksycznymi.

• Aktywność dehydrogenazy alkoholowej jako markera zatruć alkoholem.

• Zatrucia izotopami promieniotwórczymi. Dozymetria promieniowania jonizującego.

Instytut Mikrobiologii, Biotechnologii i Immunologii:

• Mikrobiota człowieka jako dowód tożsamości.

• Mikrobiologiczny odcisk palca.

• Drobnoustroje jamy ustnej, projekcja dynamiczna.

• Człowiek jako potencjalne źródło skażenia próbki badanej.

• Drobnoustroje patogenne jako broń biologiczna.

• Patogeny w określeniu sprawcy/ofiary.

• Czynniki chorobotwórczości (proteoliza, hemoliza, ureoliza), sposoby transmisji patogenów, zagrożenie epidemiczne.

Instytut Biologii Eksperymentalnej:

• Wybrane narzędzia informatyczne w analizie informacji genetycznej;

• Enzymy restrykcyjne w analizie materiału biologicznego;

• Mapowanie PCR-RFLP w różnicowaniu osobniczym;

• Izolacja i hodowla komórek jednojądrzastych;

• Testy cytogenetyczne w badaniach narażenia na czynniki genotoksyczne.

• Hames, N.M., Houghton Krótkie wykłady – biochemia, PWN, Warszawa 2007

• Stryer L. „Biochemia”, PWN 2003

• Kłyszejko-Stefanowicz L. „Ćwiczenia z biochemii”, PWN 2003 i późniejsze

• Ćwiczenia z biochemii. red. Kłyszejko-Stefanowicz L. 1999 i późniejsze.

• Golański J., Raszeja-Specht A. Diagnostyka laboratoryjna zaburzeń hemostazy. Repetytorium. MedPharm Polska, 2013

• Zakrzepy i zatory. red. Windyga J., Pasierski T., Torbicki A., wydanie 1, PZWL, 2014

• Stace 1994. Taksonomia roślin i biosystematyka. PWN, Warszawa.

• Mildenhall D.C., Wiltshire P.E.J., Bryant V.M. 2006. Forensic palynology: Why do it and how it works. Forensic Science International 163: 163–172.

• Miller Coyle H. 2005. Forensic botany. Principles and applications to criminal casework. CRC Press LLC, Boca Raton, London, New York, Washington D.C.

• Hillson S. 2005. Teeth. Cambridge University Press

• Gumińska B., Wojewoda W. 1998. Grzyby i ich oznaczanie. PWRiL, Warszawa, 505 pp.

• Łuszczyński J. 2006. Przewodnik do ćwiczeń z mikologii. Wyd. Akademii Świętokrzyskiej, Kielce.

• Hawksworth, D. & Wiltshire, P.E.J. 2015. Forensic mycology : current perspective. Research and Reports in Forensic Medical Science 5: 75-83.

• Sawicki W. Histologia, PZWL, 2019

• Analiza DNA. Teoria i Praktyka, Ryszard Słomski, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, 2011

• Korf B.R. Genetyka człowieka, PWN, Warszawa 2003

• Węgleński P. (red.). Genetyka molekularna, PWN, Warszawa 2006

• T.A. Brown, Genomy, PWN, Warszawa 2019

• Manahan S.E. Toxicological Chemistry and Biochemistry. 3. edycja, przekład w języku polskim Koroniak i Boczoń pt. Toksykologia środowiskowa, PWN, Warszawa 2006.

• A.A. Salyers, D.D. Whitt „Mikrobiologia. Różnorodność, chorobotwórczość i środowisko”

• K. Chomiczewski, J. Kocik, T. Szkoda „ Bioterroryzm” PZWL Wydawnictwo lekarskie

• Toksykologia współczesna pod red. Prof. W. Seńczuk

• Podstawy toksykologii pod red. Prof. J.K. Piotrowskiego

• Bukowska B., Pieniążek D., Hutnik K., Duda W., [2007]. Acetylo- i butyrylocholinoesteraza – budowa, funkcje i ich inhibitory. Current Topics in Biophysics 30, 11–23

• Pingot D., Pyrzanowski K., Michałowicz J., Bukowska B., [2013]. Toksyczność akrylamidu i jego metabolitu glicydamidu. Medycyna Pracy 64(2):259–271

• Pyrzanowski K., Pringot D., Michałowicz J., Bukowska B., [2013]. Charakterystyka metod biologicznych, chemicznych i fizycznych ograniczających obecność akrylamidu w żywności. Bromatologia i chemia toksykologiaczna XLVI, 2013, 2, str. 216 – 224

• Bukowska, B., Addukty hemoglobiny jako biomarkery narażenia człowieka na wybrane ksenobiotyki. Postepy Hig Med Dosw (online), 2015; 69: 668-680.

• Jarosiewicz, M., Bukowska B., [2017]. Tetrabromobisfenol A – toksyczność, narażenie środowiskowe i zawodowe Med Pr 2017;68(1):121–134

- podające – prezentacja multimedialna,

- praktyczne – obserwacja mikroskopowa, wykonywanie preparatów, praca w grupach

- poszukujące – ćwiczenia przedmiotowe, doświadczenia, obserwacje i pomiary, praca z wynikami

- eksponujące – pokaz

Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest obecność na zajęciach, zaangażowanie studenta na ćwiczeniach laboratoryjnych, wykazanie się umiejętnościami praktycznymi oraz pozytywne wyniki ze sprawozdań i kolokwium końcowego.

Ocena końcowa jest średnią ocen wystawionych przez osoby prowadzące poszczególne zajęcia. Szczegóły zaliczenia ćwiczeń realizowanych w poszczególnych Instytutach ustalają prowadzący.

Kryteria oceniania:

0% - 59,9% - ocena niedostateczna (2)

60,0% - 69,9% - ocena dostateczna (3)

70,0% - 74,9% - ocena dostateczna plus (3,5)

75,0% - 84,9% - ocena dobra (4)

85,0% - 89,9% - ocena dobra plus (4,5)

90,0% - 100% - ocena bardzo dobra (5)

1) Zajęcia realizowane w Instytucie Biochemii:

Badania kluczowych parametrów układu hemostazy w ocenie ryzyka zakrzepicy po intoksykacji. Zaburzenia układu hemostazy. Rodzaje toksyn, substancje chemicznych oraz leków wpływających na formowanie się czopu chemostatycznego. Oznaczanie aktywności wybranych czasów krzepnięcia krwi za pomocą koagulometru. Oznaczanie stężenia fibrynogenu w osoczu metodą Claussa z wykorzystaniem metodyki diagnostycznej.

Oznaczenia wybranych markerów enzymatycznych w płynach ustrojowych. Oznaczenie aktywności β-N-acetyloglukozaminidazy (β-NAG) jako markera ostrego uszkodzenia nerek, procesów zapalnych i nadużywania alkoholu. Oznaczanie poziomu dehydrogenazy mleczanowej (LDH) w osoczu z wykorzystaniem metody Wróblewskiego. Wybrane analizy biochemiczne płynów ustrojowych.

2) Zajęcia realizowane w Instytucie Biofizyki:

Zapoznanie studentów z identyfikacją metali ciężkich i ich toksycznością oraz stosowanymi odtrutkami. Wykrywanie ilościowe różnych form żelaza. Przedstawienie roli wartościowości metali w ich toksyczności. Omówienie związków utleniających hemoglobinę głównie nitrozo i aminozwiązków. Doświadczalna ocena rodzajów hemoglobiny: oksyhemoglobina, deoksyhemoglobina, methemoglobina. Zapoznanie studentów z metodami oceny neurotoksyczności związków. Oznaczanie aktywności erytrocytarnej esterazy acetylocholinowej, oraz butyrylocholinoesterazy osoczowej jako wskaźnika zatrucia insektycydami fosforoorganicznymi. Omówienie stosowanych odtrutek w przypadku zatruć związkami fosforoorganicznymi. Charakterystyka gazów duszących fizycznie, chemicznie i drażniące – mechanizm działania gazów toksycznych. Ocena zatruć tlenkiem węgla jako gazu duszącego chemicznie – oznaczanie poziomu karboksyhemoglobiny (HbCO). Detekcja promieniowania jonizującego. Metody dozymetrii promieniowania jonizującego. Zatrucia radionuklidami. Objawy choroby popromiennej po narażeniu na promieniowanie jonizujące.

3) Zajęcia realizowane w Instytucie Mikrobiologii, Biotechnologii i Immunologii:

Mikrobiota człowieka jako dowód tożsamości. „Mikrobiologiczny odcisk palca”. Drobnoustroje jamy ustnej, projekcja dynamiczna. Człowiek jako potencjalne źródło skażenia próbki badanej. Drobnoustroje patogenne jako broń biologiczna. Patogeny w określeniu sprawcy/ofiary. Czynniki chorobotwórczości (proteoliza, hemoliza, ureoliza), sposoby transmisji patogenów, zagrożenie epidemiczne.

4) Zajęcia realizowane w Instytucie Ekologii i Ochrony Środowiska:

Nauka przygotowania preparatu w zależności od typu analizowanego materiału. Podstawowa preparatyka mykologiczna, odontologiczna. Struktury i zarodniki grzybów ważne dla dowodów w dochodzeniach kryminalnych. Mykologia kryminalna - możliwości i perspektywy. Analiza mikroskopowa struktury szkliwa i możliwości jej wykorzystanie w dochodzeniach medyczno-sądowych. Poznanie praktycznej analizy identyfikacji szczątków roślinnych z użyciem skaningowego mikroskopu elektronowego (SEM). Wstęp do analizy karpologicznej na podstawie zdjęć SEM.

5) Zajęcia realizowane w Instytucie Biologii eksperymentalnej:

„Nowoczesne techniki histologiczne i inżynieria genetyczna w kryminalistyce”: Charakterystyka podstawowych narzędzi i technik współczesnej inżynierii genetycznej: enzymy restrykcyjne jako narzędzie pozwalające na manipulowanie cząsteczkami DNA (klonowanie molekularne), wybrane narzędzia on-line pomocne w klonowaniu molekularnym (m.in. tworzenie map wektorów, zestawianie reakcji ligacji, zestawianie reakcji PCR). Metody izolacji materiału genetycznego z różnych źródeł (charakterystyka i porównanie). Nowoczesne techniki histologiczne w kryminalistyce – zajęcia praktyczne w Pracowni Obrazowania Mikroskopowego i Specjalistycznych Technik Biologicznych. Hodowla komórkowa in vitro. Metody badania cytotoksyczności substancji chemicznych.

- Hames, N.M., Houghton Krótkie wykłady – biochemia, PWN, Warszawa 2007

- Stryer L. „Biochemia”, PWN 2003

- Kłyszejko-Stefanowicz L. „Ćwiczenia z biochemii”, PWN 2003

- Ćwiczenia z biochemii. red. Kłyszejko-Stefanowicz L. 1999 i późniejsze.

- Golański J., Raszeja-Specht A. Diagnostyka laboratoryjna zaburzeń hemostazy. Repetytorium. MedPharm Polska, 2013

- Zakrzepy i zatory. red. Windyga J., Pasierski T., Torbicki A., wydanie 1, PZWL, 2014

- Stace 1994. Taksonomia roślin i biosystematyka. PWN, Warszawa.

- Mildenhall D.C., Wiltshire P.E.J., Bryant V.M. 2006. Forensic palynology: Why do it and how it works. Forensic Science International 163: 163–172.

- Miller Coyle H. 2005. Forensic botany. Principles and applications to criminal casework. CRC Press LLC, Boca Raton, London, New York, Washington D.C.

- Hillson S. 2005. Teeth. Cambridge University Press

- Gumińska B., Wojewoda W. 1998. Grzyby i ich oznaczanie. PWRiL, Warszawa, 505 pp.

- Łuszczyński J. 2006. Przewodnik do ćwiczeń z mikologii. Wyd. Akademii Świętokrzyskiej, Kielce.

- Hawksworth, D. & Wiltshire, P.E.J. 2015. Forensic mycology : current perspective. Research and Reports in Forensic Medical Science 5: 75-83.

- Sawicki W. Histologia, PZWL, 2019

- Analiza DNA. Teoria i Praktyka, Ryszard Słomski, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, 2011

- Korf B.R. Genetyka człowieka, PWN, Warszawa 2003

- Węgleński P. (red.). Genetyka molekularna, PWN, Warszawa 2006

- T.A. Brown, Genomy, PWN, Warszawa 2019

- Manahan S.E. Toxicological Chemistry and Biochemistry. 3. edycja, przekład w języku polskim Koroniak i Boczoń pt. Toksykologia środowiskowa, PWN, Warszawa 2006.

-A.A. Salyers, D.D. Whitt „Mikrobiologia. Różnorodność, chorobotwórczość i środowisko”

K. Chomiczewski, J. Kocik, T. Szkoda „ Bioterroryzm” PZWL Wydawnictwo lekarskie

- Siemiński M. Środowiskowe zagrożenia zdrowia. PWN, Warszawa 2001.

- Toksykologia współczesna pod red. Prof. W. Seńczuk

- Podstawy toksykologii pod red. Prof. J.K. Piotrowskiego

- Bukowska B., Pieniążek D., Hutnik K., Duda W., [2007]. Acetylo- i butyrylocholinoesteraza – budowa, funkcje i ich inhibitory. Current Topics in Biophysics 30, 11–23

- Pingot D., Pyrzanowski K., Michałowicz J., Bukowska B., [2013]. Toksyczność akrylamidu i jego metabolitu glicydamidu. Medycyna Pracy 64(2):259–271

- Pyrzanowski K., Pringot D., Michałowicz J., Bukowska B., [2013]. Charakterystyka metod biologicznych, chemicznych i fizycznych ograniczających obecność akrylamidu w żywności. Bromatologia i chemia toksykologiaczna XLVI, 2013, 2, str. 216 – 224

- Bukowska, B., Addukty hemoglobiny jako biomarkery narażenia człowieka na wybrane ksenobiotyki. Postepy Hig Med Dosw (online), 2015; 69: 668-680.

- Jarosiewicz, M., Bukowska B., [2017]. Tetrabromobisfenol A – toksyczność, narażenie środowiskowe i zawodowe Med Pr 2017;68(1):121–134

T

T

- podające – prezentacja multimedialna,

- praktyczne – obserwacja mikroskopowa, wykonywanie preparatów, praca w grupach

- poszukujące – ćwiczenia przedmiotowe, doświadczenia, obserwacje i pomiary, praca z wynikami

- eksponujące – pokaz

Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest obecność na zajęciach, zaangażowanie studenta na ćwiczeniach laboratoryjnych, wykazanie się umiejętnościami praktycznymi oraz pozytywne wyniki ze sprawozdań i kolokwium końcowego.

Ocena końcowa jest średnią ocen wystawionych przez osoby prowadzące poszczególne zajęcia.

Kryteria oceniania:

0% - 59,9% - ocena niedostateczna (2)

60,0% - 69,9% - ocena dostateczna (3)

70,0% - 74,9% - ocena dostateczna plus (3,5)

75,0% - 84,9% - ocena dobra (4)

85,0% - 89,9% - ocena dobra plus (4,5)

90,0% - 100% - ocena bardzo dobra (5)

1) Zajęcia realizowane w Instytucie Biochemii:

Badania kluczowych parametrów układu hemostazy w ocenie ryzyka zakrzepicy po intoksykacji. Zaburzenia układu hemostazy. Rodzaje toksyn, substancje chemicznych oraz leków wpływających na formowanie się czopu chemostatycznego. Oznaczanie aktywności wybranych czasów krzepnięcia krwi za pomocą koagulometru. Oznaczanie stężenia fibrynogenu w osoczu metodą Claussa z wykorzystaniem metodyki diagnostycznej.

Oznaczenia wybranych markerów enzymatycznych w płynach ustrojowych. Oznaczenie aktywności β-N-acetyloglukozaminidazy (β-NAG) jako markera ostrego uszkodzenia nerek, procesów zapalnych i nadużywania alkoholu. Oznaczanie poziomu dehydrogenazy mleczanowej (LDH) w osoczu z wykorzystaniem metody Wróblewskiego. Analiza przeżywalności komórek przy użyciu techniki z błękitem trypanu, podstawy obsługi licznika komórek.

2) Zajęcia realizowane w Instytucie Biofizyki:

Zapoznanie studentów z identyfikacją metali ciężkich i ich toksycznością oraz stosowanymi odtrutkami. Wykrywanie ilościowe różnych form żelaza. Przedstawienie roli wartościowości metali w ich toksyczności. Omówienie związków utleniających hemoglobinę głównie nitrozo i aminozwiązków. Doświadczalna ocena rodzajów hemoglobiny: oksyhemoglobina, deoksyhemoglobina, methemoglobina. Zapoznanie studentów z metodami oceny neurotoksyczności związków. Oznaczanie aktywności erytrocytarnej esterazy acetylocholinowej, oraz butyrylocholinoesterazy osoczowej jako wskaźnika zatrucia insektycydami fosforoorganicznymi. Omówienie stosowanych odtrutek w przyadku zatruć związkami fosforoorganicznymi. Charakterystyka gazów duszących fizycznie, chemicznie i drażniące – mechanizm działania gazów toksycznych. Ocena zatruć tlenkiem węgla jako gazu duszącego chemicznie – oznaczanie poziomu karboksyhemoglobiny (HbCO). Detekcja promieniowania jonizującego. Metody dozymetrii promieniowania jonizującego. Zatrucia radionuklidami. Objawy choroby popromiennej po narażeniu na promieniowanie jonizujące.

3) Zajęcia realizowane w Instytucie Mikrobiologii, Biotechnologii i Immunologii:

Mikrobiota człowieka jako dowód tożsamości. „Mikrobiologiczny odcisk palca”. Drobnoustroje jamy ustnej, projekcja dynamiczna. Człowiek jako potencjalne źródło skażenia próbki badanej. Drobnoustroje patogenne jako broń biologiczna. Patogeny w określeniu sprawcy/ofiary. Czynniki chorobotwórczości (proteoliza, hemoliza, ureoliza), sposoby transmisji patogenów, zagrożenie epidemiczne.

4) Zajęcia realizowane w Instytucie Ekologii i Ochrony Środowiska:

Nauka przygotowania preparatu w zależności od typu analizowanego materiału. Podstawowa preparatyka mykologiczna, odontologiczna. Struktury i zarodniki grzybów ważne dla dowodów w dochodzeniach kryminalnych. Mykologia kryminalna - możliwości i perspektywy. Analiza mikroskopowa struktury szkliwa i możliwości jej wykorzystanie w dochodzeniach medyczno-sądowych. Poznanie praktycznej analizy identyfikacji szczątków roślinnych z użyciem skaningowego mikroskopu elektronowego (SEM). Wstęp do analizy karpologicznej na podstawie zdjęć SEM.

5) Zajęcia realizowane w Instytucie Biologii eksperymentalnej:

„Nowoczesne techniki histologiczne i inżynieria genetyczna w kryminalistyce”: Charakterystyka podstawowych narzędzi i technik współczesnej inżynierii genetycznej: enzymy restrykcyjne jako narzędzie pozwalające na manipulowanie cząsteczkami DNA (klonowanie molekularne), wybrane narzędzia on-line pomocne w klonowaniu molekularnym (m.in. tworzenie map wektorów, zestawianie reakcji ligacji, zestawianie reakcji PCR). Metody izolacji materiału genetycznego z różnych źródeł (charakterystyka i porównanie). Nowoczesne techniki histologiczne w kryminalistyce – zajęcia praktyczne w Pracowni Obrazowania Mikroskopowego i Specjalistycznych Technik Biologicznych.

- Hames, N.M., Houghton Krótkie wykłady – biochemia, PWN, Warszawa 2007

- Stryer L. „Biochemia”, PWN 2003

- Kłyszejko-Stefanowicz L. „Ćwiczenia z biochemii”, PWN 2003

- Ćwiczenia z biochemii. red. Kłyszejko-Stefanowicz L. 1999 i późniejsze.

- Golański J., Raszeja-Specht A. Diagnostyka laboratoryjna zaburzeń hemostazy. Repetytorium. MedPharm Polska, 2013

- Zakrzepy i zatory. red. Windyga J., Pasierski T., Torbicki A., wydanie 1, PZWL, 2014

- Stace 1994. Taksonomia roślin i biosystematyka. PWN, Warszawa.

- Mildenhall D.C., Wiltshire P.E.J., Bryant V.M. 2006. Forensic palynology: Why do it and how it works. Forensic Science International 163: 163–172.

- Miller Coyle H. 2005. Forensic botany. Principles and applications to criminal casework. CRC Press LLC, Boca Raton, London, New York, Washington D.C.

- Hillson S. 2005. Teeth. Cambridge University Press

- Gumińska B., Wojewoda W. 1998. Grzyby i ich oznaczanie. PWRiL, Warszawa, 505 pp.

- Łuszczyński J. 2006. Przewodnik do ćwiczeń z mikologii. Wyd. Akademii Świętokrzyskiej, Kielce.

- Hawksworth, D. & Wiltshire, P.E.J. 2015. Forensic mycology : current perspective. Research and Reports in Forensic Medical Science 5: 75-83.

- Sawicki W. Histologia, PZWL, 2019

- Analiza DNA. Teoria i Praktyka, Ryszard Słomski, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, 2011

- Korf B.R. Genetyka człowieka, PWN, Warszawa 2003

- Węgleński P. (red.). Genetyka molekularna, PWN, Warszawa 2006

- T.A. Brown, Genomy, PWN, Warszawa 2019

- Manahan S.E. Toxicological Chemistry and Biochemistry. 3. edycja, przekład w języku polskim Koroniak i Boczoń pt. Toksykologia środowiskowa, PWN, Warszawa 2006.

-A.A. Salyers, D.D. Whitt „Mikrobiologia. Różnorodność, chorobotwórczość i środowisko”

K. Chomiczewski, J. Kocik, T. Szkoda „ Bioterroryzm” PZWL Wydawnictwo lekarskie

- Siemiński M. Środowiskowe zagrożenia zdrowia. PWN, Warszawa 2001.

- Toksykologia współczesna pod red. Prof. W. Seńczuk

- Podstawy toksykologii pod red. Prof. J.K. Piotrowskiego

- Bukowska B., Pieniążek D., Hutnik K., Duda W., [2007]. Acetylo- i butyrylocholinoesteraza – budowa, funkcje i ich inhibitory. Current Topics in Biophysics 30, 11–23

- Pingot D., Pyrzanowski K., Michałowicz J., Bukowska B., [2013]. Toksyczność akrylamidu i jego metabolitu glicydamidu. Medycyna Pracy 64(2):259–271

- Pyrzanowski K., Pringot D., Michałowicz J., Bukowska B., [2013]. Charakterystyka metod biologicznych, chemicznych i fizycznych ograniczających obecność akrylamidu w żywności. Bromatologia i chemia toksykologiaczna XLVI, 2013, 2, str. 216 – 224

- Bukowska, B., Addukty hemoglobiny jako biomarkery narażenia człowieka na wybrane ksenobiotyki. Postepy Hig Med Dosw (online), 2015; 69: 668-680.

- Jarosiewicz, M., Bukowska B., [2017]. Tetrabromobisfenol A – toksyczność, narażenie środowiskowe i zawodowe Med Pr 2017;68(1):121–134