Ekonomia sektora publicznego

Liczba punktów ECTS określona jest w planie studiów (siatce godzin), dostępnym na stronie internetowej Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego.

Wykład informacyjny, wykład konwersatoryjny, prezentacja multimedialna, studium przypadku (case study).

Egzamin pisemny w formie testowej sprawdzający efekty kształcenia w zakresie wiedzy i umiejętności

Kryteria oceniania

5 bardzo dobry – wyróżniająca się praca, bez błędów merytorycznych i formalnych (dopuszczalne sporadyczne drobne usterki formalne)

4+ dobry plus – praca powyżej średniego standardu, z pewnymi błędami

4 dobry - solidna praca, ale z szeregiem zauważalnych błędów

3+ dostateczny plus – praca na średnim poziomie, zadowalająca, ale ze znaczącymi błędami

3 dostateczny – praca spełnia minimalne kryteria

2 niedostateczny – praca wykazuje podstawowe braki w opanowaniu materiału, nie spełnia minimalnych kryteriów.

Testy sprawdzające wiedzę z omawianych na zajęciach zagadnień, analiza i interpretacja źródeł, zwłaszcza przepisów ustawy o finansach publicznych, prezentacja referatów, prac na zadany temat.

część I – wprowadzenie

1. Finanse publiczne a prawo finansowe – nauki ekonomiczne, a nauki prawne. Znaczenie prawnego unormowania finansów publicznych – prawo a polityka, demokracja a rządy prawa w zakresie zarządzania finansowego państwem.

2. Odpowiedzialność prawna a odpowiedzialność polityczna za zarządzanie finansami.

3. Państwo jako podmiot suwerenności finansowej. Podmioty ponadnarodowe i międzynarodowe, a suwerenność finansowa państwa.

Część II – konstytucja, a finanse publiczne

1. Pojęcie finansów publicznych, podmioty finansów publicznych, pojęcie operacji pieniężnych. Gromadzenie i wydatkowanie środków przez podmioty publiczne, a prowadzenie gospodarki finansowej. Finanse publiczne a prywatne. Suwerenność finansowa państwa i jej atrybuty, zbywalne i niezbywalne. Samoograniczenie i ograniczenie władzy finansowej. Rozwój nauki skarbowości i prawa finansowego.

2. Ustrój państwa a zasady dzielenia się władzą finansową. Pojęcie autonomii i decentralizacji finansowej. Znaczenie art. 16 konstytucji w związku z art. 165 i 168. Decentralizacja wydatkowa. Dopuszczalność nadzoru legalnego nad samorządem terytorialnym. Podział władz a wyrażona w konstytucji zasada koncentracji w zarządzaniu gospodarką finansową państwa. Pojęcie dekoncentracji finansowej i publiczno-prawnego zlecania zadań. Dopuszczalność nadzoru funkcjonalnego. Wewnętrzny transfer środków.

3. Zakres finansów publicznych. Funkcje finansów publicznych. Pojęcie funkcji fiskalnej państwa i jej wyraz konstytucyjny. Danina a kara, danina jako podstawowy obowiązek obywatelski będący wynikiem umowy społecznej. Interwencyjne oddziaływanie państwa – pojęcie, granice. Funkcja kontrolna.

4. Pojęcie zarządzania finansami publicznymi, „spraw finansowych” – jako przedmiotu prawotwórstwa oraz działalności organów finansowych. Ustrój finansowy państwa, prawo organiczne, władztwo dyskrecjonalne w zakresie wydatków publicznych. Pojęcie reglamentacji prawno-finansowej jako podstawy prowadzenia gospodarki finansowej.

5. Konstytucyjny zakres regulacji finansów publicznych. Pojęcie konstytucjonalizacji. Samowola finansowa, restrykcje finansowe. Prawo finansowe, cechy reglamentacji prawnej, zakres, części składowe a „podsystemy” w prawie finansowym. Zakres finansów publicznych, a zakres prawa finansowego. Związki prawa finansowego z innymi gałęziami prawa.

Część III – system budżetowy państwa i samorządu terytorialnego

1. Definicja i cechy konstytutywne budżetu jako publicznego planu finansowego. Charakter planowy, finansowy, dochodowo-wydatkowy, podstawowy, roczny i jawny tego planu, a tzw. zasady budżetowe wysuwane w doktrynie. Budżet a ustawa budżetowa. Pojęcie materii budżetowej, procedury budżetowej jako szczególnej procedury legislacyjnej. Znaczenie art. 219 konstytucji dla miejsca ustawy budżetowej w systemie źródeł prawa (formalny i szczególny charakter ustawy budżetowej).

2. Struktura budżetu – budżet, a gospodarka finansowa innych państwowych i komunalnych jednostek sektora finansów publicznych, pojęcie tzw. gospodarki pozabudżetowej, funduszy celowych. Struktura organizacyjna budżetu: pojęcie organu budżetowego – zadania i kredytu budżetowego. Funkcje ustrojowo-polityczne klasyfikacji podmiotowej i przedmiotowej. Zakres czasowy obowiązywania ustawy budżetowej.

3. Procedura opracowywania i uchwalania ustawy budżetowej. Odrębności proceduralne. Pojęcie obładowywania treściowego i czasowego ustawy budżetowej. Pojęcie wykonywania budżetu. Absolutorium.

4. Zasady podziału dochodów i wydatków pomiędzy budżet państwa a budżety samorządowe. Systematyka i typologia tych dochodów i wydatków, pojęcie podziału, udziału, subwencji i dotacji. Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

5. Pojęcie państwowego długu publicznego, deficytu budżetowego, procedury ostrożnościowe i sanacyjne w tym zakresie.

Część IV – System bankowy

1. Wprowadzenie do ustroju pieniężnego państwa polskiego. Funkcje NBP, Rady Polityki Pieniężnej. Formy ich realizacji.

2. Zagadnienie nadzoru bankowego. Informacja o prawie dewizowym.

Literatura zalecana:

1. S.Owsiak: Finanse publiczne, teoria i praktyka, Warszawa 2006,

2. W.Wójtowicz, (red.): Zarys finansów publicznych i prawo finansowe, Warszawa, 2005,

3. C.Kosikowski, E.Ruśkowski, (red.): Finanse publiczne i prawo finansowe, Warszawa, 2003,

4. E.Chojna-Duch, Polskie prawo finansowe, finanse publiczne, wyd.V, Warszawa 2007

5.A. Wernik, Finanse publiczne, Warszawa 2011,

Liczba punktów ECTS określona jest w planie studiów (siatce godzin), dostępnym na stronie internetowej Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego.

Wykład informacyjny, wykład konwersatoryjny, prezentacja multimedialna, studium przypadku (case study).

Egzamin pisemny w formie testowej sprawdzający efekty kształcenia w zakresie wiedzy i umiejętności

Kryteria oceniania

5 bardzo dobry – wyróżniająca się praca, bez błędów merytorycznych i formalnych (dopuszczalne sporadyczne drobne usterki formalne)

4+ dobry plus – praca powyżej średniego standardu, z pewnymi błędami

4 dobry - solidna praca, ale z szeregiem zauważalnych błędów

3+ dostateczny plus – praca na średnim poziomie, zadowalająca, ale ze znaczącymi błędami

3 dostateczny – praca spełnia minimalne kryteria

2 niedostateczny – praca wykazuje podstawowe braki w opanowaniu materiału, nie spełnia minimalnych kryteriów.

Testy sprawdzające wiedzę z omawianych na zajęciach zagadnień, analiza i interpretacja źródeł, zwłaszcza przepisów ustawy o finansach publicznych, prezentacja referatów, prac na zadany temat.

część I – wprowadzenie

1. Finanse publiczne a prawo finansowe – nauki ekonomiczne, a nauki prawne. Znaczenie prawnego unormowania finansów publicznych – prawo a polityka, demokracja a rządy prawa w zakresie zarządzania finansowego państwem.

2. Odpowiedzialność prawna a odpowiedzialność polityczna za zarządzanie finansami.

3. Państwo jako podmiot suwerenności finansowej. Podmioty ponadnarodowe i międzynarodowe, a suwerenność finansowa państwa.

Część II – konstytucja, a finanse publiczne

1. Pojęcie finansów publicznych, podmioty finansów publicznych, pojęcie operacji pieniężnych. Gromadzenie i wydatkowanie środków przez podmioty publiczne, a prowadzenie gospodarki finansowej. Finanse publiczne a prywatne. Suwerenność finansowa państwa i jej atrybuty, zbywalne i niezbywalne. Samoograniczenie i ograniczenie władzy finansowej. Rozwój nauki skarbowości i prawa finansowego.

2. Ustrój państwa a zasady dzielenia się władzą finansową. Pojęcie autonomii i decentralizacji finansowej. Znaczenie art. 16 konstytucji w związku z art. 165 i 168. Decentralizacja wydatkowa. Dopuszczalność nadzoru legalnego nad samorządem terytorialnym. Podział władz a wyrażona w konstytucji zasada koncentracji w zarządzaniu gospodarką finansową państwa. Pojęcie dekoncentracji finansowej i publiczno-prawnego zlecania zadań. Dopuszczalność nadzoru funkcjonalnego. Wewnętrzny transfer środków.

3. Zakres finansów publicznych. Funkcje finansów publicznych. Pojęcie funkcji fiskalnej państwa i jej wyraz konstytucyjny. Danina a kara, danina jako podstawowy obowiązek obywatelski będący wynikiem umowy społecznej. Interwencyjne oddziaływanie państwa – pojęcie, granice. Funkcja kontrolna.

4. Pojęcie zarządzania finansami publicznymi, „spraw finansowych” – jako przedmiotu prawotwórstwa oraz działalności organów finansowych. Ustrój finansowy państwa, prawo organiczne, władztwo dyskrecjonalne w zakresie wydatków publicznych. Pojęcie reglamentacji prawno-finansowej jako podstawy prowadzenia gospodarki finansowej.

5. Konstytucyjny zakres regulacji finansów publicznych. Pojęcie konstytucjonalizacji. Samowola finansowa, restrykcje finansowe. Prawo finansowe, cechy reglamentacji prawnej, zakres, części składowe a „podsystemy” w prawie finansowym. Zakres finansów publicznych, a zakres prawa finansowego. Związki prawa finansowego z innymi gałęziami prawa.

Część III – system budżetowy państwa i samorządu terytorialnego

1. Definicja i cechy konstytutywne budżetu jako publicznego planu finansowego. Charakter planowy, finansowy, dochodowo-wydatkowy, podstawowy, roczny i jawny tego planu, a tzw. zasady budżetowe wysuwane w doktrynie. Budżet a ustawa budżetowa. Pojęcie materii budżetowej, procedury budżetowej jako szczególnej procedury legislacyjnej. Znaczenie art. 219 konstytucji dla miejsca ustawy budżetowej w systemie źródeł prawa (formalny i szczególny charakter ustawy budżetowej).

2. Struktura budżetu – budżet, a gospodarka finansowa innych państwowych i komunalnych jednostek sektora finansów publicznych, pojęcie tzw. gospodarki pozabudżetowej, funduszy celowych. Struktura organizacyjna budżetu: pojęcie organu budżetowego – zadania i kredytu budżetowego. Funkcje ustrojowo-polityczne klasyfikacji podmiotowej i przedmiotowej. Zakres czasowy obowiązywania ustawy budżetowej.

3. Procedura opracowywania i uchwalania ustawy budżetowej. Odrębności proceduralne. Pojęcie obładowywania treściowego i czasowego ustawy budżetowej. Pojęcie wykonywania budżetu. Absolutorium.

4. Zasady podziału dochodów i wydatków pomiędzy budżet państwa a budżety samorządowe. Systematyka i typologia tych dochodów i wydatków, pojęcie podziału, udziału, subwencji i dotacji. Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

5. Pojęcie państwowego długu publicznego, deficytu budżetowego, procedury ostrożnościowe i sanacyjne w tym zakresie.

Część IV – System bankowy

1. Wprowadzenie do ustroju pieniężnego państwa polskiego. Funkcje NBP, Rady Polityki Pieniężnej. Formy ich realizacji.

2. Zagadnienie nadzoru bankowego. Informacja o prawie dewizowym.

Literatura zalecana:

1. S.Owsiak: Finanse publiczne, teoria i praktyka, Warszawa 2006,

2. W.Wójtowicz, (red.): Zarys finansów publicznych i prawo finansowe, Warszawa, 2005,

3. C.Kosikowski, E.Ruśkowski, (red.): Finanse publiczne i prawo finansowe, Warszawa, 2003,

4. E.Chojna-Duch, Polskie prawo finansowe, finanse publiczne, wyd.V, Warszawa 2007

5.A. Wernik, Finanse publiczne, Warszawa 2011,

Liczba punktów ECTS określona jest w planie studiów (siatce godzin), dostępnym na stronie internetowej Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego.

Wykład informacyjny, wykład konwersatoryjny, prezentacja multimedialna, studium przypadku (case study).

Egzamin pisemny w formie testowej sprawdzający efekty kształcenia w zakresie wiedzy i umiejętności

Kryteria oceniania

5 bardzo dobry – wyróżniająca się praca, bez błędów merytorycznych i formalnych (dopuszczalne sporadyczne drobne usterki formalne)

4+ dobry plus – praca powyżej średniego standardu, z pewnymi błędami

4 dobry - solidna praca, ale z szeregiem zauważalnych błędów

3+ dostateczny plus – praca na średnim poziomie, zadowalająca, ale ze znaczącymi błędami

3 dostateczny – praca spełnia minimalne kryteria

2 niedostateczny – praca wykazuje podstawowe braki w opanowaniu materiału, nie spełnia minimalnych kryteriów.

Testy sprawdzające wiedzę z omawianych na zajęciach zagadnień, analiza i interpretacja źródeł, zwłaszcza przepisów ustawy o finansach publicznych, prezentacja referatów, prac na zadany temat.

część I – wprowadzenie

1. Finanse publiczne a prawo finansowe – nauki ekonomiczne, a nauki prawne. Znaczenie prawnego unormowania finansów publicznych – prawo a polityka, demokracja a rządy prawa w zakresie zarządzania finansowego państwem.

2. Odpowiedzialność prawna a odpowiedzialność polityczna za zarządzanie finansami.

3. Państwo jako podmiot suwerenności finansowej. Podmioty ponadnarodowe i międzynarodowe, a suwerenność finansowa państwa.

Część II – konstytucja, a finanse publiczne

1. Pojęcie finansów publicznych, podmioty finansów publicznych, pojęcie operacji pieniężnych. Gromadzenie i wydatkowanie środków przez podmioty publiczne, a prowadzenie gospodarki finansowej. Finanse publiczne a prywatne. Suwerenność finansowa państwa i jej atrybuty, zbywalne i niezbywalne. Samoograniczenie i ograniczenie władzy finansowej. Rozwój nauki skarbowości i prawa finansowego.

2. Ustrój państwa a zasady dzielenia się władzą finansową. Pojęcie autonomii i decentralizacji finansowej. Znaczenie art. 16 konstytucji w związku z art. 165 i 168. Decentralizacja wydatkowa. Dopuszczalność nadzoru legalnego nad samorządem terytorialnym. Podział władz a wyrażona w konstytucji zasada koncentracji w zarządzaniu gospodarką finansową państwa. Pojęcie dekoncentracji finansowej i publiczno-prawnego zlecania zadań. Dopuszczalność nadzoru funkcjonalnego. Wewnętrzny transfer środków.

3. Zakres finansów publicznych. Funkcje finansów publicznych. Pojęcie funkcji fiskalnej państwa i jej wyraz konstytucyjny. Danina a kara, danina jako podstawowy obowiązek obywatelski będący wynikiem umowy społecznej. Interwencyjne oddziaływanie państwa – pojęcie, granice. Funkcja kontrolna.

4. Pojęcie zarządzania finansami publicznymi, „spraw finansowych” – jako przedmiotu prawotwórstwa oraz działalności organów finansowych. Ustrój finansowy państwa, prawo organiczne, władztwo dyskrecjonalne w zakresie wydatków publicznych. Pojęcie reglamentacji prawno-finansowej jako podstawy prowadzenia gospodarki finansowej.

5. Konstytucyjny zakres regulacji finansów publicznych. Pojęcie konstytucjonalizacji. Samowola finansowa, restrykcje finansowe. Prawo finansowe, cechy reglamentacji prawnej, zakres, części składowe a „podsystemy” w prawie finansowym. Zakres finansów publicznych, a zakres prawa finansowego. Związki prawa finansowego z innymi gałęziami prawa.

Część III – system budżetowy państwa i samorządu terytorialnego

1. Definicja i cechy konstytutywne budżetu jako publicznego planu finansowego. Charakter planowy, finansowy, dochodowo-wydatkowy, podstawowy, roczny i jawny tego planu, a tzw. zasady budżetowe wysuwane w doktrynie. Budżet a ustawa budżetowa. Pojęcie materii budżetowej, procedury budżetowej jako szczególnej procedury legislacyjnej. Znaczenie art. 219 konstytucji dla miejsca ustawy budżetowej w systemie źródeł prawa (formalny i szczególny charakter ustawy budżetowej).

2. Struktura budżetu – budżet, a gospodarka finansowa innych państwowych i komunalnych jednostek sektora finansów publicznych, pojęcie tzw. gospodarki pozabudżetowej, funduszy celowych. Struktura organizacyjna budżetu: pojęcie organu budżetowego – zadania i kredytu budżetowego. Funkcje ustrojowo-polityczne klasyfikacji podmiotowej i przedmiotowej. Zakres czasowy obowiązywania ustawy budżetowej.

3. Procedura opracowywania i uchwalania ustawy budżetowej. Odrębności proceduralne. Pojęcie obładowywania treściowego i czasowego ustawy budżetowej. Pojęcie wykonywania budżetu. Absolutorium.

4. Zasady podziału dochodów i wydatków pomiędzy budżet państwa a budżety samorządowe. Systematyka i typologia tych dochodów i wydatków, pojęcie podziału, udziału, subwencji i dotacji. Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

5. Pojęcie państwowego długu publicznego, deficytu budżetowego, procedury ostrożnościowe i sanacyjne w tym zakresie.

Część IV – System bankowy

1. Wprowadzenie do ustroju pieniężnego państwa polskiego. Funkcje NBP, Rady Polityki Pieniężnej. Formy ich realizacji.

2. Zagadnienie nadzoru bankowego. Informacja o prawie dewizowym.

Literatura zalecana:

1. S.Owsiak: Finanse publiczne, teoria i praktyka, Warszawa 2006,

2. W.Wójtowicz, (red.): Zarys finansów publicznych i prawo finansowe, Warszawa, 2005,

3. C.Kosikowski, E.Ruśkowski, (red.): Finanse publiczne i prawo finansowe, Warszawa, 2003,

4. E.Chojna-Duch, Polskie prawo finansowe, finanse publiczne, wyd.V, Warszawa 2007

5.A. Wernik, Finanse publiczne, Warszawa 2011,

Liczba punktów ECTS określona jest w planie studiów (siatce godzin), dostępnym na stronie internetowej Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego.

Wykład informacyjny, wykład konwersatoryjny, prezentacja multimedialna, studium przypadku (case study).

Egzamin pisemny w formie testowej sprawdzający efekty kształcenia w zakresie wiedzy i umiejętności

Kryteria oceniania

5 bardzo dobry – wyróżniająca się praca, bez błędów merytorycznych i formalnych (dopuszczalne sporadyczne drobne usterki formalne)

4+ dobry plus – praca powyżej średniego standardu, z pewnymi błędami

4 dobry - solidna praca, ale z szeregiem zauważalnych błędów

3+ dostateczny plus – praca na średnim poziomie, zadowalająca, ale ze znaczącymi błędami

3 dostateczny – praca spełnia minimalne kryteria

2 niedostateczny – praca wykazuje podstawowe braki w opanowaniu materiału, nie spełnia minimalnych kryteriów.

Testy sprawdzające wiedzę z omawianych na zajęciach zagadnień, analiza i interpretacja źródeł, zwłaszcza przepisów ustawy o finansach publicznych, prezentacja referatów, prac na zadany temat.

część I – wprowadzenie

1. Finanse publiczne a prawo finansowe – nauki ekonomiczne, a nauki prawne. Znaczenie prawnego unormowania finansów publicznych – prawo a polityka, demokracja a rządy prawa w zakresie zarządzania finansowego państwem.

2. Odpowiedzialność prawna a odpowiedzialność polityczna za zarządzanie finansami.

3. Państwo jako podmiot suwerenności finansowej. Podmioty ponadnarodowe i międzynarodowe, a suwerenność finansowa państwa.

Część II – konstytucja, a finanse publiczne

1. Pojęcie finansów publicznych, podmioty finansów publicznych, pojęcie operacji pieniężnych. Gromadzenie i wydatkowanie środków przez podmioty publiczne, a prowadzenie gospodarki finansowej. Finanse publiczne a prywatne. Suwerenność finansowa państwa i jej atrybuty, zbywalne i niezbywalne. Samoograniczenie i ograniczenie władzy finansowej. Rozwój nauki skarbowości i prawa finansowego.

2. Ustrój państwa a zasady dzielenia się władzą finansową. Pojęcie autonomii i decentralizacji finansowej. Znaczenie art. 16 konstytucji w związku z art. 165 i 168. Decentralizacja wydatkowa. Dopuszczalność nadzoru legalnego nad samorządem terytorialnym. Podział władz a wyrażona w konstytucji zasada koncentracji w zarządzaniu gospodarką finansową państwa. Pojęcie dekoncentracji finansowej i publiczno-prawnego zlecania zadań. Dopuszczalność nadzoru funkcjonalnego. Wewnętrzny transfer środków.

3. Zakres finansów publicznych. Funkcje finansów publicznych. Pojęcie funkcji fiskalnej państwa i jej wyraz konstytucyjny. Danina a kara, danina jako podstawowy obowiązek obywatelski będący wynikiem umowy społecznej. Interwencyjne oddziaływanie państwa – pojęcie, granice. Funkcja kontrolna.

4. Pojęcie zarządzania finansami publicznymi, „spraw finansowych” – jako przedmiotu prawotwórstwa oraz działalności organów finansowych. Ustrój finansowy państwa, prawo organiczne, władztwo dyskrecjonalne w zakresie wydatków publicznych. Pojęcie reglamentacji prawno-finansowej jako podstawy prowadzenia gospodarki finansowej.

5. Konstytucyjny zakres regulacji finansów publicznych. Pojęcie konstytucjonalizacji. Samowola finansowa, restrykcje finansowe. Prawo finansowe, cechy reglamentacji prawnej, zakres, części składowe a „podsystemy” w prawie finansowym. Zakres finansów publicznych, a zakres prawa finansowego. Związki prawa finansowego z innymi gałęziami prawa.

Część III – system budżetowy państwa i samorządu terytorialnego

1. Definicja i cechy konstytutywne budżetu jako publicznego planu finansowego. Charakter planowy, finansowy, dochodowo-wydatkowy, podstawowy, roczny i jawny tego planu, a tzw. zasady budżetowe wysuwane w doktrynie. Budżet a ustawa budżetowa. Pojęcie materii budżetowej, procedury budżetowej jako szczególnej procedury legislacyjnej. Znaczenie art. 219 konstytucji dla miejsca ustawy budżetowej w systemie źródeł prawa (formalny i szczególny charakter ustawy budżetowej).

2. Struktura budżetu – budżet, a gospodarka finansowa innych państwowych i komunalnych jednostek sektora finansów publicznych, pojęcie tzw. gospodarki pozabudżetowej, funduszy celowych. Struktura organizacyjna budżetu: pojęcie organu budżetowego – zadania i kredytu budżetowego. Funkcje ustrojowo-polityczne klasyfikacji podmiotowej i przedmiotowej. Zakres czasowy obowiązywania ustawy budżetowej.

3. Procedura opracowywania i uchwalania ustawy budżetowej. Odrębności proceduralne. Pojęcie obładowywania treściowego i czasowego ustawy budżetowej. Pojęcie wykonywania budżetu. Absolutorium.

4. Zasady podziału dochodów i wydatków pomiędzy budżet państwa a budżety samorządowe. Systematyka i typologia tych dochodów i wydatków, pojęcie podziału, udziału, subwencji i dotacji. Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

5. Pojęcie państwowego długu publicznego, deficytu budżetowego, procedury ostrożnościowe i sanacyjne w tym zakresie.

Część IV – System bankowy

1. Wprowadzenie do ustroju pieniężnego państwa polskiego. Funkcje NBP, Rady Polityki Pieniężnej. Formy ich realizacji.

2. Zagadnienie nadzoru bankowego. Informacja o prawie dewizowym.

Literatura zalecana:

1. S.Owsiak: Finanse publiczne, teoria i praktyka, Warszawa 2006,

2. W.Wójtowicz, (red.): Zarys finansów publicznych i prawo finansowe, Warszawa, 2005,

3. C.Kosikowski, E.Ruśkowski, (red.): Finanse publiczne i prawo finansowe, Warszawa, 2003,

4. E.Chojna-Duch, Polskie prawo finansowe, finanse publiczne, wyd.V, Warszawa 2007

5.A. Wernik, Finanse publiczne, Warszawa 2011,

Liczba punktów ECTS określona jest w planie studiów (siatce godzin), dostępnym na stronie internetowej Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego.

Wykład informacyjny, wykład konwersatoryjny, prezentacja multimedialna, studium przypadku (case study).

Egzamin pisemny w formie testowej sprawdzający efekty kształcenia w zakresie wiedzy i umiejętności

Kryteria oceniania

5 bardzo dobry – wyróżniająca się praca, bez błędów merytorycznych i formalnych (dopuszczalne sporadyczne drobne usterki formalne)

4+ dobry plus – praca powyżej średniego standardu, z pewnymi błędami

4 dobry - solidna praca, ale z szeregiem zauważalnych błędów

3+ dostateczny plus – praca na średnim poziomie, zadowalająca, ale ze znaczącymi błędami

3 dostateczny – praca spełnia minimalne kryteria

2 niedostateczny – praca wykazuje podstawowe braki w opanowaniu materiału, nie spełnia minimalnych kryteriów.

Testy sprawdzające wiedzę z omawianych na zajęciach zagadnień, analiza i interpretacja źródeł, zwłaszcza przepisów ustawy o finansach publicznych, prezentacja referatów, prac na zadany temat.

część I – wprowadzenie

1. Finanse publiczne a prawo finansowe – nauki ekonomiczne, a nauki prawne. Znaczenie prawnego unormowania finansów publicznych – prawo a polityka, demokracja a rządy prawa w zakresie zarządzania finansowego państwem.

2. Odpowiedzialność prawna a odpowiedzialność polityczna za zarządzanie finansami.

3. Państwo jako podmiot suwerenności finansowej. Podmioty ponadnarodowe i międzynarodowe, a suwerenność finansowa państwa.

Część II – konstytucja, a finanse publiczne

1. Pojęcie finansów publicznych, podmioty finansów publicznych, pojęcie operacji pieniężnych. Gromadzenie i wydatkowanie środków przez podmioty publiczne, a prowadzenie gospodarki finansowej. Finanse publiczne a prywatne. Suwerenność finansowa państwa i jej atrybuty, zbywalne i niezbywalne. Samoograniczenie i ograniczenie władzy finansowej. Rozwój nauki skarbowości i prawa finansowego.

2. Ustrój państwa a zasady dzielenia się władzą finansową. Pojęcie autonomii i decentralizacji finansowej. Znaczenie art. 16 konstytucji w związku z art. 165 i 168. Decentralizacja wydatkowa. Dopuszczalność nadzoru legalnego nad samorządem terytorialnym. Podział władz a wyrażona w konstytucji zasada koncentracji w zarządzaniu gospodarką finansową państwa. Pojęcie dekoncentracji finansowej i publiczno-prawnego zlecania zadań. Dopuszczalność nadzoru funkcjonalnego. Wewnętrzny transfer środków.

3. Zakres finansów publicznych. Funkcje finansów publicznych. Pojęcie funkcji fiskalnej państwa i jej wyraz konstytucyjny. Danina a kara, danina jako podstawowy obowiązek obywatelski będący wynikiem umowy społecznej. Interwencyjne oddziaływanie państwa – pojęcie, granice. Funkcja kontrolna.

4. Pojęcie zarządzania finansami publicznymi, „spraw finansowych” – jako przedmiotu prawotwórstwa oraz działalności organów finansowych. Ustrój finansowy państwa, prawo organiczne, władztwo dyskrecjonalne w zakresie wydatków publicznych. Pojęcie reglamentacji prawno-finansowej jako podstawy prowadzenia gospodarki finansowej.

5. Konstytucyjny zakres regulacji finansów publicznych. Pojęcie konstytucjonalizacji. Samowola finansowa, restrykcje finansowe. Prawo finansowe, cechy reglamentacji prawnej, zakres, części składowe a „podsystemy” w prawie finansowym. Zakres finansów publicznych, a zakres prawa finansowego. Związki prawa finansowego z innymi gałęziami prawa.

Część III – system budżetowy państwa i samorządu terytorialnego

1. Definicja i cechy konstytutywne budżetu jako publicznego planu finansowego. Charakter planowy, finansowy, dochodowo-wydatkowy, podstawowy, roczny i jawny tego planu, a tzw. zasady budżetowe wysuwane w doktrynie. Budżet a ustawa budżetowa. Pojęcie materii budżetowej, procedury budżetowej jako szczególnej procedury legislacyjnej. Znaczenie art. 219 konstytucji dla miejsca ustawy budżetowej w systemie źródeł prawa (formalny i szczególny charakter ustawy budżetowej).

2. Struktura budżetu – budżet, a gospodarka finansowa innych państwowych i komunalnych jednostek sektora finansów publicznych, pojęcie tzw. gospodarki pozabudżetowej, funduszy celowych. Struktura organizacyjna budżetu: pojęcie organu budżetowego – zadania i kredytu budżetowego. Funkcje ustrojowo-polityczne klasyfikacji podmiotowej i przedmiotowej. Zakres czasowy obowiązywania ustawy budżetowej.

3. Procedura opracowywania i uchwalania ustawy budżetowej. Odrębności proceduralne. Pojęcie obładowywania treściowego i czasowego ustawy budżetowej. Pojęcie wykonywania budżetu. Absolutorium.

4. Zasady podziału dochodów i wydatków pomiędzy budżet państwa a budżety samorządowe. Systematyka i typologia tych dochodów i wydatków, pojęcie podziału, udziału, subwencji i dotacji. Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

5. Pojęcie państwowego długu publicznego, deficytu budżetowego, procedury ostrożnościowe i sanacyjne w tym zakresie.

Część IV – System bankowy

1. Wprowadzenie do ustroju pieniężnego państwa polskiego. Funkcje NBP, Rady Polityki Pieniężnej. Formy ich realizacji.

2. Zagadnienie nadzoru bankowego. Informacja o prawie dewizowym.

Literatura zalecana:

1. S.Owsiak: Finanse publiczne, teoria i praktyka, Warszawa 2006,

2. W.Wójtowicz, (red.): Zarys finansów publicznych i prawo finansowe, Warszawa, 2005,

3. C.Kosikowski, E.Ruśkowski, (red.): Finanse publiczne i prawo finansowe, Warszawa, 2003,

4. E.Chojna-Duch, Polskie prawo finansowe, finanse publiczne, wyd.V, Warszawa 2007

5.A. Wernik, Finanse publiczne, Warszawa 2011,