UNIWERSYTET ŁÓDZKI - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Procesy ludnościowe

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 0600-SORA3Z
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Procesy ludnościowe
Jednostka: Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny
Grupy: SOCJOLOGIA I ST. 3 SEM. - niestacjonarne
Punkty ECTS i inne: 0 LUB 4.00 LUB 3.00 (zmienne w czasie) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Kierunek studiów:

S

Profil programu studiów:

O

Stopień studiów:

1

Forma studiów:

niestacjonarne (zaoczne)

Wymagania wstępne:

brak

Skrócony opis:

CELE KSZTAŁCENIA:

Podstawowym celem wykładu jest umożliwienie zrozumienia uwarunkowań przemian ludnościowych w długim okresie oraz specyfiki procesów ludnościowych zachodzących w Polsce na przełomie XX i XXI wieku.

WYKAZ UMIEJĘTNOŚCI:

Analiza danych statystycznych odnoszących się do procesów społecznych, w tym zwłaszcza ludnościowych;

Krytyczna interpretacja danych pochodzących z analizy przekrojowej i wzdłużnej;

Pozyskanie wiedzy na temat demograficznych baz danych;

Pozyskanie umiejętności analizy prognoz demograficznych

FORMA WERYFIKACJI WIEDZY:

egzamin testowy

Efekty uczenia się:

1. Wiedza:

Podstawowym celem wykładu jest dostarczenie wiedzy umożliwiającej zrozumienie uwarunkowań przemian ludnościowych w długim okresie oraz specyfiki procesów ludnościowych zachodzących w Polsce na przełomie XX i XXI wieku. Na bazie pozyskanych informacji student powinien zdefiniować największe wyzwania o charakterze demograficznym współczesności i przyszłości, posługując się fachowym nazewnictwem, oraz umieć określić najważniejsze instrumenty oddziaływania na kluczowe z punktu owych wyzwań zachowania demograficzne. Jednocześnie w efekcie kursu studenci powinni zrozumieć logikę i mechanizm długookresowych przemian ludnościowych oraz krótko- i długookresowe konsekwencje owych przemian.

2. Umiejętności:

W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien posiąść umiejętność analizy danych statystycznych odnoszących się do procesów społecznych, w tym zwłaszcza ludnościowych; dodatkowo powinien opanować sztukę krytycznej interpretacji danych pochodzących z analizy przekrojowej i wzdłużnej; powinien umieć dotrzeć do demograficznych baz danych; pozyskać umiejętności analizy prognoz demograficznych oraz uzyskać biegłość w wykorzystywaniu informacji pozyskanych dzięki analizie wyników prognoz demograficznych w życiu zawodowym.

3. Postawy/Kompetencje:

W wyniku kursu student nabędzie świadomość relacji pomiędzy różnorodnymi procesami kulturowymi, politycznymi, ekonomicznymi i demograficznymi oraz świadomość znaczenia zachowań demograficznych dla współczesnego świata. Jednocześnie student rozumie znaczenie uwarunkowań demograficznych dla przebiegu własnej kariery zawodowej oraz nabywa świadomości znaczenia swych własnych zachowań dla przebiegu procesów ludnościowych.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2025/2026" (jeszcze nie rozpoczęty)

Okres: 2025-10-01 - 2026-02-15
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 18 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: (brak danych)
Prowadzący grup: (brak danych)
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Ocena zgodna z regulaminem studiów
Ćwiczenia - Ocena zgodna z regulaminem studiów
Czy ECTS?:

T

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/2025" (w trakcie)

Okres: 2024-10-01 - 2025-03-02
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 18 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Piotr Szukalski
Prowadzący grup: Piotr Szukalski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Ocena zgodna z regulaminem studiów
Ćwiczenia - Ocena zgodna z regulaminem studiów
Czy ECTS?:

T

Metody dydaktyczne:

Konwersatorium wykorzystujące zarówno formę wykładu, case-studies, jak i formę laboratorium komputerowego w przypadku zajęć poświęconych bazom danych nt. zjawisk demograficznych.

Sposoby i kryteria oceniania:

Przygotowanie przez dwuosobowe grupy monografii demograficznej wybranego powiatu. W trakcie pisania monografii studenci wykazują umiejętność znajdowania informacji, przetwarzania zdobytych danych wyjściowych w wymagane współczynniki oraz umiejętność interpretowania zachodzących procesów ludnościowych zgodnie z przedstawionymi w czasie zajęć koncepcjami teoretycznymi.

Metody weryfikacji i oceny stopnia osiągnięcia założonych efektów uczenia się:

Przygotowanie przez dwuosobowe grupy monografii demograficznej wybranego powiatu. W trakcie pisania monografii studenci wykazują umiejętność znajdowania informacji, przetwarzania zdobytych danych wyjściowych w wymagane współczynniki oraz umiejętność interpretowania zachodzących procesów ludnościowych zgodnie z przedstawionymi w czasie zajęć koncepcjami teoretycznymi.

Treści kształcenia:

1) Procesy ludnościowe, zachowania demograficzne - podstawowe pojęcia

2) Źródła danych

3) Podstawowe mierniki (średnie, wskaźniki struktury, wskaźniki natężenia)

4) Analiza wzdłużna i przekrojowa

5) Teorie demograficzne (maltuzjanizm, neomaltuzjanizm, przejście demograficzne, przejście epidemiologiczne, przejście zdrowotne, Drugie przejście demograficzne, trzecie przejście demograficzne)

6) Zmiany liczby ludności i gęstości zaludnienia świata i Polski (najludniejsze kraje i województwa), depopulacja

7) Urbanizacja (etapy urbanizacji w Polsce, największe miasta Polski)

8) Struktura ludności wg wieku (proces starzenia się ludności), płci (współczynniki feminizacji i maskulinizacji wg wieku), stanu cywilnego (wiek a stan cywilny), poziomu wykształcenia

9) Gospodarstwa domowe i rodziny (typy)

10) Związki sformalizowane (małżeńskie i partnerskie) i niesformalizowane (kohabitacja i LAT), związki hetero- i homoseksualne

11) Małżeństwa – wymagania prawne, miary, średni wiek w chwili zawierania związku małżeńskiego, stan cywilny nowożeńców; linia Hajnala

12) Rozwody i separacje

13) Rodność, płodność, dzietność (definicje, miary – współczynnik dzietności teoretycznej), bezdzietność wymuszona (bezpłodność i niepłodność) i dobrowolna, poronienia samoistne i sztuczne, płodność naturalna

14) Urodzenia – definicja, wiek matki, urodzenia pozamałżeńskie, dzietność w Polsce

15) Umieralność – miary, standaryzacja współczynników demograficznych, tablice trwania życia (trwanie życia noworodka)

16) Zgony – przyczyny, krzywa intensywności zgonów, rektangularyzacja krzywej przeżycia, nadumieralność mężczyzn – koncepcja homeorezy, kryzys zdrowotny w Polsce w okresie późnego PRL

17) Umieralność w pierwszym roku życia (neonatalna, postneonatalna, spowodowana przyczynami endo- i egzogenicznymi)

18) Miary reprodukcji ludności

19) Migracje – definicje (emigracja, imigracja, reemigracja, repatriacja), miary, modele migracja (miejsce, czas pobytu, motywacja), przejście mobilności przestrzennej, etapy migracji w powojennej Polsce, migracje wieś/miasto, socjo-demograficzny profil migranta

20) Przyrost rzeczywisty

21) Projekcje demograficzne (typy), etapy budowy projekcji, warunki wiarygodności projekcji, podstawowe wyniki projekcji dla Polski, europy, świata

22) Polityka ludnościowa (largo i stricto), subpolityki, eugenika

23) Demografia rodziny – wertykalizacja rodziny i nietradycyjne formy rodzinne

24) Regionalne zróżnicowanie zachowań demograficznych w Polsce


Literatura:

Literatura:

a) podstawowa:

Holzer J. Z., Demografia, wyd. VI, PWE, Warszawa 2003

Kurkiewicz J (red.), Procesy ludnościowe i metody ich analizy, Wyd. UE, Kraków 2010

Okólski M., Demografia, WN Scholar, Warszawa 2004

Okólski M., Demografia zmiany społecznej, WN Scholar, Warszawa 2004

Okólski M., Fihel A., Demografia. Współczesne zjawiska i teorie, WN Scholar, Warszawa 2012

Stokowski F. Demografia, PWE, Warszawa 2015 lub 2019

b) uzupełniająca:

Gawryszewski P., Ludność Polski w XX wieku, Wyd. IGiZPK PAN, Warszawa 2005

Kuklo C., Demografia Rzeczypospolitej przedrozbiorowej, Wyd. DiG, Warszawa 2010

Łakomy M., Demografia jest przyszłością. Czy Polska ma szansę odwrócić negatywne trendy? Prześwity, Warszawa 2024

Sakowski Ł., Jałowe łono Europy. Czeka nas wyludnienie czy jesteśmy skazani na migrację?, Wyd. Nowej Konfederacji, Warszawa 2024

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/2024" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-25
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 18 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Piotr Szukalski
Prowadzący grup: Piotr Szukalski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Ocena zgodna z regulaminem studiów
Ćwiczenia - Ocena zgodna z regulaminem studiów
Czy ECTS?:

T

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/2023" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 18 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Piotr Szukalski
Prowadzący grup: Piotr Szukalski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Ocena zgodna z regulaminem studiów
Ćwiczenia - Ocena zgodna z regulaminem studiów
Czy ECTS?:

T

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/2022" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-01-23
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia konwersatoryjne, 18 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Piotr Szukalski
Prowadzący grup: Piotr Szukalski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Ocena zgodna z regulaminem studiów
Ćwiczenia konwersatoryjne - Ocena zgodna z regulaminem studiów
Czy ECTS?:

T

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest UNIWERSYTET ŁÓDZKI.
kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.1.0-4