Monitoring i ocena środowiska

Wykład: metoda słowna-podająca wzbogacona prezentacją multimedialną.

Laboratorium: metoda praktyczno-naprowadzająca, wykonanie zaplanowanych ćwiczeń, konwersacja.

Sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia:

efekty kształcenia z zakresu wiedzy oraz umiejętności będą weryfikowane na zajęciach praktycznych oraz egzaminie w postaci pisemnego kolokwium.

Efekty kształcenia z kompetencji społecznych będą weryfikowane podczas zajęć praktycznych.

Warunki zaliczenia:

Wykład - zaliczenie na podstawie aktywności i frekwencji na wykładzie

Laboratorium - zaliczenie kolokwiów i wykonanie przewidzianych ćwiczeń oraz zaliczenie na podstawie egzaminu.

Ocena końcowa to ocena z egzaminu, . Udział procentowy - egzamin - 100%.

Podstawy prawne Państwowego Monitoringu Środowiska. Cele, zadania oraz struktura organizacyjna PMŚ.

Presje cywilizacyjne na powietrze, wody i ziemię, źródła i ładunki substancji odprowadzanych do powietrza, wód i do ziemi. Emisja zanieczyszczeń do powietrza i wody.

Monitoring jakości powietrza: pomiary i ocena jakości powietrza, pomiary stanu zanieczyszczenia powietrza metalami ciężkimi i WWA. Monitoring chemizmu opadów atmosferycznych oraz ocena depozycji zanieczyszczeń do podłoża.

Monitoring jakości wód: badania i ocena stanu rzek, jezior, jakości osadów dennych w rzekach i jeziorach oraz potencjału ekologicznego i stanu chemicznego zbiorników zaporowych. Monitoring jakości wód podziemnych.

Monitoring jakości gleby i ziemi.

Monitoring hałasu: pomiary i ocena stanu akustycznego środowiska.

Monitoring pól elektromagnetycznych: pomiary i ocena poziomu pól elektromagnetycznych w środowisku.

Monitoring promieniowania jonizującego: monitoring stężenia 137Cs w glebie, monitoring skażeń promieniotwórczych wód powierzchniowych i osadów dennych.

Monitoring przyrody: informacje ogólne o podsystemie monitoringu przyrody, monitoring ptaków, monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych, monitoring lasów.

Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego.

1. Program Państwowego Monitoringu środowiska na lata 2013 – 2015, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2009.

2. Podstawy oceny chemicznego zanieczyszczenia gleb, metale ciężkie, siarka i WWA. Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, Biblioteka Monitoringu Środowiska W-wa, 1995.

3. Stan czystości rzek na podstawie wyników badań wykonanych w ramach państwowego monitoringu środowiska w latach 2007-2009, Biblioteka Monitoringu Środowiska, W-wa 2010.

4. Pola elektromagnetyczne w środowisku – opis źródeł i wyniki badań, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2007.

5. Radioaktywność przyziemnej warstwy atmosfery w Polsce w latach 1960-2010, Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, W-wa, 2011.

6. Stan, przemiany i funkcjonowanie geoekosystemów Polski w latach 1994–2004 na podstawie Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego, Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, W-wa, 2006.

Literatura uzupełniająca:

1. Ocena stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych zagrożonych nieosiągnięciem dobrego stanu wg danych z monitoringu operacyjnego w 2009 r. Państwowy Instytut

Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Państwowa Służba Hydrologiczna, W-wa, 2010.

2. Monitoring Chemizmu Gleb Ornych Polski w latach 2005-2007, Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, Państwowy Instytut Badawczy, Puławy, 2008.

3. Monitoring Chemizmu Gleb w latach 2000-2002, Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, Puławy, 2002.

4. Stan klimatu akustycznego w kraju w świetle danych zgromadzonych w bazie OPH za rok 2007, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2008.

5. Stan klimatu akustycznego w kraju w świetle badań WIOŚ w latach 2002-2006. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2007.

6. "Wykonywanie pomiarów w sieci wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych w latach 2011–2012" - (Raport przedstawiający wyniki pomiarów za rok 2010) Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, W-wa, 2011.

7. „Monitoring stężenia 137Cs w glebie w latach 2008-2009” Raport roczny. Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, W-wa, 2010.

8. Monitoring skażeń promieniotwórczych wód powierzchniowych i osadów dennych w latach 2009-2010 (Raport roczny za 2010 rok), Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, W-wa, 2010.

9. „Monitoring skażeń promieniotwórczych wód powierzchniowych i osadów dennych w latach 2006-2008” - Raport końcowy, Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, W-wa, 2008.

10. Monitoring skażeń promieniotwórczych wód powierzchniowych i osadów dennych w latach 2009-2010 (Raport roczny za 2010 rok), Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, W-wa, 2008

11. Raport o stanie geoekosystemów Polski w roku 2009, Poznań, 2010.

12. Ocena jakości powietrza w strefach w Polsce za rok 2009, Inspekcja Ochrony Środowiska, W-wa, 2010

13. Monitoring tła zanieczyszczenia atmosfery w Polsce dla potrzeb EMEP i GAW/WMO, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2008.

14. Strategia monitoringu pyłu PM2,5 zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 roku w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla

Europy, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2009.

15. Raport o stanie środowiska w województwie łódzkim w 2010 r., Biblioteka Monitoringu Środowiska, Łódź, 2011.

16. Analiza stanu zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10 i PM2,5 z uwzględnieniem składu chemicznego pyłu oraz wpływu źródeł naturalnych, Inspekcja Ochrony Środowiska, Zabrze, 2011.

17. Raporty o stanie środowiska w województwie łódzkim z lat: 2006, 2007, 2008, 2009. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi.

18. Analiza stanu zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10 i PM2.5 z uwzględnieniem składu chemicznego pyłu, w tym metali ciężkich i WWA, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2008

Wykład: metoda słowna-podająca wzbogacona prezentacją multimedialną.

Laboratorium: metoda praktyczno-naprowadzająca, wykonanie zaplanowanych ćwiczeń, konwersacja.

Sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia:

efekty kształcenia z zakresu wiedzy oraz umiejętności będą weryfikowane na zajęciach praktycznych oraz egzaminie w postaci pisemnego kolokwium.

Efekty kształcenia z kompetencji społecznych będą weryfikowane podczas zajęć praktycznych.

Warunki zaliczenia:

Wykład - zaliczenie na podstawie aktywności i frekwencji na wykładzie

Laboratorium - zaliczenie kolokwiów i wykonanie przewidzianych ćwiczeń oraz zaliczenie na podstawie egzaminu.

Ocena końcowa to ocena z egzaminu, . Udział procentowy - egzamin - 100%.

Podstawy prawne Państwowego Monitoringu Środowiska. Cele, zadania oraz struktura organizacyjna PMŚ.

Presje cywilizacyjne na powietrze, wody i ziemię, źródła i ładunki substancji odprowadzanych do powietrza, wód i do ziemi. Emisja zanieczyszczeń do powietrza i wody.

Monitoring jakości powietrza: pomiary i ocena jakości powietrza, pomiary stanu zanieczyszczenia powietrza metalami ciężkimi i WWA. Monitoring chemizmu opadów atmosferycznych oraz ocena depozycji zanieczyszczeń do podłoża.

Monitoring jakości wód: badania i ocena stanu rzek, jezior, jakości osadów dennych w rzekach i jeziorach oraz potencjału ekologicznego i stanu chemicznego zbiorników zaporowych. Monitoring jakości wód podziemnych.

Monitoring jakości gleby i ziemi.

Monitoring hałasu: pomiary i ocena stanu akustycznego środowiska.

Monitoring pól elektromagnetycznych: pomiary i ocena poziomu pól elektromagnetycznych w środowisku.

Monitoring promieniowania jonizującego: monitoring stężenia 137Cs w glebie, monitoring skażeń promieniotwórczych wód powierzchniowych i osadów dennych.

Monitoring przyrody: informacje ogólne o podsystemie monitoringu przyrody, monitoring ptaków, monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych, monitoring lasów.

Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego.

1. Program Państwowego Monitoringu środowiska na lata 2013 – 2015, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2009.

2. Podstawy oceny chemicznego zanieczyszczenia gleb, metale ciężkie, siarka i WWA. Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, Biblioteka Monitoringu Środowiska W-wa, 1995.

3. Stan czystości rzek na podstawie wyników badań wykonanych w ramach państwowego monitoringu środowiska w latach 2007-2009, Biblioteka Monitoringu Środowiska, W-wa 2010.

4. Pola elektromagnetyczne w środowisku – opis źródeł i wyniki badań, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2007.

5. Radioaktywność przyziemnej warstwy atmosfery w Polsce w latach 1960-2010, Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, W-wa, 2011.

6. Stan, przemiany i funkcjonowanie geoekosystemów Polski w latach 1994–2004 na podstawie Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego, Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, W-wa, 2006.

Literatura uzupełniająca:

1. Ocena stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych zagrożonych nieosiągnięciem dobrego stanu wg danych z monitoringu operacyjnego w 2009 r. Państwowy Instytut

Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Państwowa Służba Hydrologiczna, W-wa, 2010.

2. Monitoring Chemizmu Gleb Ornych Polski w latach 2005-2007, Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, Państwowy Instytut Badawczy, Puławy, 2008.

3. Monitoring Chemizmu Gleb w latach 2000-2002, Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, Puławy, 2002.

4. Stan klimatu akustycznego w kraju w świetle danych zgromadzonych w bazie OPH za rok 2007, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2008.

5. Stan klimatu akustycznego w kraju w świetle badań WIOŚ w latach 2002-2006. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2007.

6. "Wykonywanie pomiarów w sieci wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych w latach 2011–2012" - (Raport przedstawiający wyniki pomiarów za rok 2010) Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, W-wa, 2011.

7. „Monitoring stężenia 137Cs w glebie w latach 2008-2009” Raport roczny. Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, W-wa, 2010.

8. Monitoring skażeń promieniotwórczych wód powierzchniowych i osadów dennych w latach 2009-2010 (Raport roczny za 2010 rok), Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, W-wa, 2010.

9. „Monitoring skażeń promieniotwórczych wód powierzchniowych i osadów dennych w latach 2006-2008” - Raport końcowy, Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, W-wa, 2008.

10. Monitoring skażeń promieniotwórczych wód powierzchniowych i osadów dennych w latach 2009-2010 (Raport roczny za 2010 rok), Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, W-wa, 2008

11. Raport o stanie geoekosystemów Polski w roku 2009, Poznań, 2010.

12. Ocena jakości powietrza w strefach w Polsce za rok 2009, Inspekcja Ochrony Środowiska, W-wa, 2010

13. Monitoring tła zanieczyszczenia atmosfery w Polsce dla potrzeb EMEP i GAW/WMO, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2008.

14. Strategia monitoringu pyłu PM2,5 zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 roku w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla

Europy, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2009.

15. Raport o stanie środowiska w województwie łódzkim w 2010 r., Biblioteka Monitoringu Środowiska, Łódź, 2011.

16. Analiza stanu zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10 i PM2,5 z uwzględnieniem składu chemicznego pyłu oraz wpływu źródeł naturalnych, Inspekcja Ochrony Środowiska, Zabrze, 2011.

17. Raporty o stanie środowiska w województwie łódzkim z lat: 2006, 2007, 2008, 2009. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi.

18. Analiza stanu zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10 i PM2.5 z uwzględnieniem składu chemicznego pyłu, w tym metali ciężkich i WWA, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2008

Wykład: metoda słowna-podająca wzbogacona prezentacją multimedialną.

Laboratorium: metoda praktyczno-naprowadzająca, wykonanie zaplanowanych ćwiczeń, konwersacja.

Sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia:

efekty kształcenia z zakresu wiedzy oraz umiejętności będą weryfikowane na zajęciach praktycznych oraz egzaminie w postaci pisemnego kolokwium.

Efekty kształcenia z kompetencji społecznych będą weryfikowane podczas zajęć praktycznych.

Warunki zaliczenia:

Wykład - zaliczenie na podstawie aktywności i frekwencji na wykładzie

Laboratorium - zaliczenie kolokwiów i wykonanie przewidzianych ćwiczeń oraz zaliczenie na podstawie egzaminu.

Ocena końcowa to ocena z egzaminu, . Udział procentowy - egzamin - 100%.

Podstawy prawne Państwowego Monitoringu Środowiska. Cele, zadania oraz struktura organizacyjna PMŚ.

Presje cywilizacyjne na powietrze, wody i ziemię, źródła i ładunki substancji odprowadzanych do powietrza, wód i do ziemi. Emisja zanieczyszczeń do powietrza i wody.

Monitoring jakości powietrza: pomiary i ocena jakości powietrza, pomiary stanu zanieczyszczenia powietrza metalami ciężkimi i WWA. Monitoring chemizmu opadów atmosferycznych oraz ocena depozycji zanieczyszczeń do podłoża.

Monitoring jakości wód: badania i ocena stanu rzek, jezior, jakości osadów dennych w rzekach i jeziorach oraz potencjału ekologicznego i stanu chemicznego zbiorników zaporowych. Monitoring jakości wód podziemnych.

Monitoring jakości gleby i ziemi.

Monitoring hałasu: pomiary i ocena stanu akustycznego środowiska.

Monitoring pól elektromagnetycznych: pomiary i ocena poziomu pól elektromagnetycznych w środowisku.

Monitoring promieniowania jonizującego: monitoring stężenia 137Cs w glebie, monitoring skażeń promieniotwórczych wód powierzchniowych i osadów dennych.

Monitoring przyrody: informacje ogólne o podsystemie monitoringu przyrody, monitoring ptaków, monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych, monitoring lasów.

Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego.

1. Program Państwowego Monitoringu środowiska na lata 2013 – 2015, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2009.

2. Podstawy oceny chemicznego zanieczyszczenia gleb, metale ciężkie, siarka i WWA. Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, Biblioteka Monitoringu Środowiska W-wa, 1995.

3. Stan czystości rzek na podstawie wyników badań wykonanych w ramach państwowego monitoringu środowiska w latach 2007-2009, Biblioteka Monitoringu Środowiska, W-wa 2010.

4. Pola elektromagnetyczne w środowisku – opis źródeł i wyniki badań, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2007.

5. Radioaktywność przyziemnej warstwy atmosfery w Polsce w latach 1960-2010, Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, W-wa, 2011.

6. Stan, przemiany i funkcjonowanie geoekosystemów Polski w latach 1994–2004 na podstawie Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego, Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, W-wa, 2006.

Literatura uzupełniająca:

1. Ocena stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych zagrożonych nieosiągnięciem dobrego stanu wg danych z monitoringu operacyjnego w 2009 r. Państwowy Instytut

Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Państwowa Służba Hydrologiczna, W-wa, 2010.

2. Monitoring Chemizmu Gleb Ornych Polski w latach 2005-2007, Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, Państwowy Instytut Badawczy, Puławy, 2008.

3. Monitoring Chemizmu Gleb w latach 2000-2002, Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, Puławy, 2002.

4. Stan klimatu akustycznego w kraju w świetle danych zgromadzonych w bazie OPH za rok 2007, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2008.

5. Stan klimatu akustycznego w kraju w świetle badań WIOŚ w latach 2002-2006. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2007.

6. "Wykonywanie pomiarów w sieci wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych w latach 2011–2012" - (Raport przedstawiający wyniki pomiarów za rok 2010) Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, W-wa, 2011.

7. „Monitoring stężenia 137Cs w glebie w latach 2008-2009” Raport roczny. Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, W-wa, 2010.

8. Monitoring skażeń promieniotwórczych wód powierzchniowych i osadów dennych w latach 2009-2010 (Raport roczny za 2010 rok), Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, W-wa, 2010.

9. „Monitoring skażeń promieniotwórczych wód powierzchniowych i osadów dennych w latach 2006-2008” - Raport końcowy, Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, W-wa, 2008.

10. Monitoring skażeń promieniotwórczych wód powierzchniowych i osadów dennych w latach 2009-2010 (Raport roczny za 2010 rok), Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, W-wa, 2008

11. Raport o stanie geoekosystemów Polski w roku 2009, Poznań, 2010.

12. Ocena jakości powietrza w strefach w Polsce za rok 2009, Inspekcja Ochrony Środowiska, W-wa, 2010

13. Monitoring tła zanieczyszczenia atmosfery w Polsce dla potrzeb EMEP i GAW/WMO, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2008.

14. Strategia monitoringu pyłu PM2,5 zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 roku w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla

Europy, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2009.

15. Raport o stanie środowiska w województwie łódzkim w 2010 r., Biblioteka Monitoringu Środowiska, Łódź, 2011.

16. Analiza stanu zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10 i PM2,5 z uwzględnieniem składu chemicznego pyłu oraz wpływu źródeł naturalnych, Inspekcja Ochrony Środowiska, Zabrze, 2011.

17. Raporty o stanie środowiska w województwie łódzkim z lat: 2006, 2007, 2008, 2009. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi.

18. Analiza stanu zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10 i PM2.5 z uwzględnieniem składu chemicznego pyłu, w tym metali ciężkich i WWA, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2008

Wykład: metoda słowna-podająca wzbogacona prezentacją multimedialną.

Laboratorium: metoda praktyczno-naprowadzająca, wykonanie zaplanowanych ćwiczeń, konwersacja.

Sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia:

efekty kształcenia z zakresu wiedzy oraz umiejętności będą weryfikowane na zajęciach praktycznych oraz egzaminie w postaci pisemnego kolokwium.

Efekty kształcenia z kompetencji społecznych będą weryfikowane podczas zajęć praktycznych.

Warunki zaliczenia:

Wykład - zaliczenie na podstawie aktywności i frekwencji na wykładzie

Laboratorium - zaliczenie kolokwiów i wykonanie przewidzianych ćwiczeń oraz zaliczenie na podstawie egzaminu.

Ocena końcowa to ocena z egzaminu, . Udział procentowy - egzamin - 100%.

Podstawy prawne Państwowego Monitoringu Środowiska. Cele, zadania oraz struktura organizacyjna PMŚ.

Presje cywilizacyjne na powietrze, wody i ziemię, źródła i ładunki substancji odprowadzanych do powietrza, wód i do ziemi. Emisja zanieczyszczeń do powietrza i wody.

Monitoring jakości powietrza: pomiary i ocena jakości powietrza, pomiary stanu zanieczyszczenia powietrza metalami ciężkimi i WWA. Monitoring chemizmu opadów atmosferycznych oraz ocena depozycji zanieczyszczeń do podłoża.

Monitoring jakości wód: badania i ocena stanu rzek, jezior, jakości osadów dennych w rzekach i jeziorach oraz potencjału ekologicznego i stanu chemicznego zbiorników zaporowych. Monitoring jakości wód podziemnych.

Monitoring jakości gleby i ziemi.

Monitoring hałasu: pomiary i ocena stanu akustycznego środowiska.

Monitoring pól elektromagnetycznych: pomiary i ocena poziomu pól elektromagnetycznych w środowisku.

Monitoring promieniowania jonizującego: monitoring stężenia 137Cs w glebie, monitoring skażeń promieniotwórczych wód powierzchniowych i osadów dennych.

Monitoring przyrody: informacje ogólne o podsystemie monitoringu przyrody, monitoring ptaków, monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych, monitoring lasów.

Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego.

1. Program Państwowego Monitoringu środowiska na lata 2013 – 2015, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2009.

2. Podstawy oceny chemicznego zanieczyszczenia gleb, metale ciężkie, siarka i WWA. Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, Biblioteka Monitoringu Środowiska W-wa, 1995.

3. Stan czystości rzek na podstawie wyników badań wykonanych w ramach państwowego monitoringu środowiska w latach 2007-2009, Biblioteka Monitoringu Środowiska, W-wa 2010.

4. Pola elektromagnetyczne w środowisku – opis źródeł i wyniki badań, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2007.

5. Radioaktywność przyziemnej warstwy atmosfery w Polsce w latach 1960-2010, Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, W-wa, 2011.

6. Stan, przemiany i funkcjonowanie geoekosystemów Polski w latach 1994–2004 na podstawie Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego, Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, W-wa, 2006.

Literatura uzupełniająca:

1. Ocena stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych zagrożonych nieosiągnięciem dobrego stanu wg danych z monitoringu operacyjnego w 2009 r. Państwowy Instytut

Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Państwowa Służba Hydrologiczna, W-wa, 2010.

2. Monitoring Chemizmu Gleb Ornych Polski w latach 2005-2007, Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, Państwowy Instytut Badawczy, Puławy, 2008.

3. Monitoring Chemizmu Gleb w latach 2000-2002, Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, Puławy, 2002.

4. Stan klimatu akustycznego w kraju w świetle danych zgromadzonych w bazie OPH za rok 2007, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2008.

5. Stan klimatu akustycznego w kraju w świetle badań WIOŚ w latach 2002-2006. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2007.

6. "Wykonywanie pomiarów w sieci wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych w latach 2011–2012" - (Raport przedstawiający wyniki pomiarów za rok 2010) Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, W-wa, 2011.

7. „Monitoring stężenia 137Cs w glebie w latach 2008-2009” Raport roczny. Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, W-wa, 2010.

8. Monitoring skażeń promieniotwórczych wód powierzchniowych i osadów dennych w latach 2009-2010 (Raport roczny za 2010 rok), Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, W-wa, 2010.

9. „Monitoring skażeń promieniotwórczych wód powierzchniowych i osadów dennych w latach 2006-2008” - Raport końcowy, Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, W-wa, 2008.

10. Monitoring skażeń promieniotwórczych wód powierzchniowych i osadów dennych w latach 2009-2010 (Raport roczny za 2010 rok), Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, W-wa, 2008

11. Raport o stanie geoekosystemów Polski w roku 2009, Poznań, 2010.

12. Ocena jakości powietrza w strefach w Polsce za rok 2009, Inspekcja Ochrony Środowiska, W-wa, 2010

13. Monitoring tła zanieczyszczenia atmosfery w Polsce dla potrzeb EMEP i GAW/WMO, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2008.

14. Strategia monitoringu pyłu PM2,5 zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 roku w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla

Europy, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2009.

15. Raport o stanie środowiska w województwie łódzkim w 2010 r., Biblioteka Monitoringu Środowiska, Łódź, 2011.

16. Analiza stanu zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10 i PM2,5 z uwzględnieniem składu chemicznego pyłu oraz wpływu źródeł naturalnych, Inspekcja Ochrony Środowiska, Zabrze, 2011.

17. Raporty o stanie środowiska w województwie łódzkim z lat: 2006, 2007, 2008, 2009. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi.

18. Analiza stanu zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10 i PM2.5 z uwzględnieniem składu chemicznego pyłu, w tym metali ciężkich i WWA, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2008

Wykład: metoda słowna-podająca wzbogacona prezentacją multimedialną.

Laboratorium: metoda praktyczno-naprowadzająca, wykonanie zaplanowanych ćwiczeń, konwersacja.

Sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia:

efekty kształcenia z zakresu wiedzy oraz umiejętności będą weryfikowane na zajęciach praktycznych oraz egzaminie w postaci pisemnego kolokwium.

Efekty kształcenia z kompetencji społecznych będą weryfikowane podczas zajęć praktycznych.

Warunki zaliczenia:

Wykład - zaliczenie na podstawie aktywności i frekwencji na wykładzie

Laboratorium - zaliczenie kolokwiów i wykonanie przewidzianych ćwiczeń oraz zaliczenie na podstawie egzaminu.

Ocena końcowa to ocena z egzaminu, . Udział procentowy - egzamin - 100%.

Podstawy prawne Państwowego Monitoringu Środowiska. Cele, zadania oraz struktura organizacyjna PMŚ.

Presje cywilizacyjne na powietrze, wody i ziemię, źródła i ładunki substancji odprowadzanych do powietrza, wód i do ziemi. Emisja zanieczyszczeń do powietrza i wody.

Monitoring jakości powietrza: pomiary i ocena jakości powietrza, pomiary stanu zanieczyszczenia powietrza metalami ciężkimi i WWA. Monitoring chemizmu opadów atmosferycznych oraz ocena depozycji zanieczyszczeń do podłoża.

Monitoring jakości wód: badania i ocena stanu rzek, jezior, jakości osadów dennych w rzekach i jeziorach oraz potencjału ekologicznego i stanu chemicznego zbiorników zaporowych. Monitoring jakości wód podziemnych.

Monitoring jakości gleby i ziemi.

Monitoring hałasu: pomiary i ocena stanu akustycznego środowiska.

Monitoring pól elektromagnetycznych: pomiary i ocena poziomu pól elektromagnetycznych w środowisku.

Monitoring promieniowania jonizującego: monitoring stężenia 137Cs w glebie, monitoring skażeń promieniotwórczych wód powierzchniowych i osadów dennych.

Monitoring przyrody: informacje ogólne o podsystemie monitoringu przyrody, monitoring ptaków, monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych, monitoring lasów.

Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego.

1. Program Państwowego Monitoringu środowiska na lata 2013 – 2015, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2009.

2. Podstawy oceny chemicznego zanieczyszczenia gleb, metale ciężkie, siarka i WWA. Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, Biblioteka Monitoringu Środowiska W-wa, 1995.

3. Stan czystości rzek na podstawie wyników badań wykonanych w ramach państwowego monitoringu środowiska w latach 2007-2009, Biblioteka Monitoringu Środowiska, W-wa 2010.

4. Pola elektromagnetyczne w środowisku – opis źródeł i wyniki badań, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2007.

5. Radioaktywność przyziemnej warstwy atmosfery w Polsce w latach 1960-2010, Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, W-wa, 2011.

6. Stan, przemiany i funkcjonowanie geoekosystemów Polski w latach 1994–2004 na podstawie Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego, Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, W-wa, 2006.

Literatura uzupełniająca:

1. Ocena stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych zagrożonych nieosiągnięciem dobrego stanu wg danych z monitoringu operacyjnego w 2009 r. Państwowy Instytut

Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Państwowa Służba Hydrologiczna, W-wa, 2010.

2. Monitoring Chemizmu Gleb Ornych Polski w latach 2005-2007, Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, Państwowy Instytut Badawczy, Puławy, 2008.

3. Monitoring Chemizmu Gleb w latach 2000-2002, Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, Puławy, 2002.

4. Stan klimatu akustycznego w kraju w świetle danych zgromadzonych w bazie OPH za rok 2007, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2008.

5. Stan klimatu akustycznego w kraju w świetle badań WIOŚ w latach 2002-2006. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2007.

6. "Wykonywanie pomiarów w sieci wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych w latach 2011–2012" - (Raport przedstawiający wyniki pomiarów za rok 2010) Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, W-wa, 2011.

7. „Monitoring stężenia 137Cs w glebie w latach 2008-2009” Raport roczny. Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, W-wa, 2010.

8. Monitoring skażeń promieniotwórczych wód powierzchniowych i osadów dennych w latach 2009-2010 (Raport roczny za 2010 rok), Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, W-wa, 2010.

9. „Monitoring skażeń promieniotwórczych wód powierzchniowych i osadów dennych w latach 2006-2008” - Raport końcowy, Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, W-wa, 2008.

10. Monitoring skażeń promieniotwórczych wód powierzchniowych i osadów dennych w latach 2009-2010 (Raport roczny za 2010 rok), Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, W-wa, 2008

11. Raport o stanie geoekosystemów Polski w roku 2009, Poznań, 2010.

12. Ocena jakości powietrza w strefach w Polsce za rok 2009, Inspekcja Ochrony Środowiska, W-wa, 2010

13. Monitoring tła zanieczyszczenia atmosfery w Polsce dla potrzeb EMEP i GAW/WMO, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2008.

14. Strategia monitoringu pyłu PM2,5 zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 roku w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla

Europy, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2009.

15. Raport o stanie środowiska w województwie łódzkim w 2010 r., Biblioteka Monitoringu Środowiska, Łódź, 2011.

16. Analiza stanu zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10 i PM2,5 z uwzględnieniem składu chemicznego pyłu oraz wpływu źródeł naturalnych, Inspekcja Ochrony Środowiska, Zabrze, 2011.

17. Raporty o stanie środowiska w województwie łódzkim z lat: 2006, 2007, 2008, 2009. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi.

18. Analiza stanu zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10 i PM2.5 z uwzględnieniem składu chemicznego pyłu, w tym metali ciężkich i WWA, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2008

Wykład: metoda słowna-podająca wzbogacona prezentacją multimedialną.

Laboratorium: metoda praktyczno-naprowadzająca, wykonanie zaplanowanych ćwiczeń, konwersacja.

Sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia:

efekty kształcenia z zakresu wiedzy oraz umiejętności będą weryfikowane na zajęciach praktycznych oraz egzaminie w postaci pisemnego kolokwium.

Efekty kształcenia z kompetencji społecznych będą weryfikowane podczas zajęć praktycznych.

Warunki zaliczenia:

Wykład - zaliczenie na podstawie aktywności i frekwencji na wykładzie

Laboratorium - zaliczenie kolokwiów i wykonanie przewidzianych ćwiczeń oraz zaliczenie na podstawie egzaminu.

Ocena końcowa to ocena z egzaminu, . Udział procentowy - egzamin - 100%.

Podstawy prawne Państwowego Monitoringu Środowiska. Cele, zadania oraz struktura organizacyjna PMŚ.

Presje cywilizacyjne na powietrze, wody i ziemię, źródła i ładunki substancji odprowadzanych do powietrza, wód i do ziemi. Emisja zanieczyszczeń do powietrza i wody.

Monitoring jakości powietrza: pomiary i ocena jakości powietrza, pomiary stanu zanieczyszczenia powietrza metalami ciężkimi i WWA. Monitoring chemizmu opadów atmosferycznych oraz ocena depozycji zanieczyszczeń do podłoża.

Monitoring jakości wód: badania i ocena stanu rzek, jezior, jakości osadów dennych w rzekach i jeziorach oraz potencjału ekologicznego i stanu chemicznego zbiorników zaporowych. Monitoring jakości wód podziemnych.

Monitoring jakości gleby i ziemi.

Monitoring hałasu: pomiary i ocena stanu akustycznego środowiska.

Monitoring pól elektromagnetycznych: pomiary i ocena poziomu pól elektromagnetycznych w środowisku.

Monitoring promieniowania jonizującego: monitoring stężenia 137Cs w glebie, monitoring skażeń promieniotwórczych wód powierzchniowych i osadów dennych.

Monitoring przyrody: informacje ogólne o podsystemie monitoringu przyrody, monitoring ptaków, monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych, monitoring lasów.

Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego.

1. Program Państwowego Monitoringu środowiska na lata 2013 – 2015, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2009.

2. Podstawy oceny chemicznego zanieczyszczenia gleb, metale ciężkie, siarka i WWA. Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, Biblioteka Monitoringu Środowiska W-wa, 1995.

3. Stan czystości rzek na podstawie wyników badań wykonanych w ramach państwowego monitoringu środowiska w latach 2007-2009, Biblioteka Monitoringu Środowiska, W-wa 2010.

4. Pola elektromagnetyczne w środowisku – opis źródeł i wyniki badań, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2007.

5. Radioaktywność przyziemnej warstwy atmosfery w Polsce w latach 1960-2010, Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, W-wa, 2011.

6. Stan, przemiany i funkcjonowanie geoekosystemów Polski w latach 1994–2004 na podstawie Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego, Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, W-wa, 2006.

Literatura uzupełniająca:

1. Ocena stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych zagrożonych nieosiągnięciem dobrego stanu wg danych z monitoringu operacyjnego w 2009 r. Państwowy Instytut

Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Państwowa Służba Hydrologiczna, W-wa, 2010.

2. Monitoring Chemizmu Gleb Ornych Polski w latach 2005-2007, Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, Państwowy Instytut Badawczy, Puławy, 2008.

3. Monitoring Chemizmu Gleb w latach 2000-2002, Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, Puławy, 2002.

4. Stan klimatu akustycznego w kraju w świetle danych zgromadzonych w bazie OPH za rok 2007, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2008.

5. Stan klimatu akustycznego w kraju w świetle badań WIOŚ w latach 2002-2006. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2007.

6. "Wykonywanie pomiarów w sieci wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych w latach 2011–2012" - (Raport przedstawiający wyniki pomiarów za rok 2010) Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, W-wa, 2011.

7. „Monitoring stężenia 137Cs w glebie w latach 2008-2009” Raport roczny. Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, W-wa, 2010.

8. Monitoring skażeń promieniotwórczych wód powierzchniowych i osadów dennych w latach 2009-2010 (Raport roczny za 2010 rok), Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, W-wa, 2010.

9. „Monitoring skażeń promieniotwórczych wód powierzchniowych i osadów dennych w latach 2006-2008” - Raport końcowy, Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, W-wa, 2008.

10. Monitoring skażeń promieniotwórczych wód powierzchniowych i osadów dennych w latach 2009-2010 (Raport roczny za 2010 rok), Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, W-wa, 2008

11. Raport o stanie geoekosystemów Polski w roku 2009, Poznań, 2010.

12. Ocena jakości powietrza w strefach w Polsce za rok 2009, Inspekcja Ochrony Środowiska, W-wa, 2010

13. Monitoring tła zanieczyszczenia atmosfery w Polsce dla potrzeb EMEP i GAW/WMO, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2008.

14. Strategia monitoringu pyłu PM2,5 zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 roku w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla

Europy, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2009.

15. Raport o stanie środowiska w województwie łódzkim w 2010 r., Biblioteka Monitoringu Środowiska, Łódź, 2011.

16. Analiza stanu zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10 i PM2,5 z uwzględnieniem składu chemicznego pyłu oraz wpływu źródeł naturalnych, Inspekcja Ochrony Środowiska, Zabrze, 2011.

17. Raporty o stanie środowiska w województwie łódzkim z lat: 2006, 2007, 2008, 2009. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi.

18. Analiza stanu zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10 i PM2.5 z uwzględnieniem składu chemicznego pyłu, w tym metali ciężkich i WWA, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, W-wa, 2008